སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།

ལྔ་།

ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་དུ་གསུང་རྒྱུར། ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐོར་ནས་ཞུས་ནའང་། ཆོ་ག་ཕྱག་ལེན་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་རོལ་དབྱངས་ཀྱི་ནུས་པ་འཕར་མ་ཞིག་སྤྲོད་ཀྱིན་ཡོད་སྟབས། དེ་ཉིད་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་གོམས་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་ལ། རོལ་དབྱངས་དེ་དག་ཧ་ཅང་ཚད་མཐོ་པོ་ཡོད།

དེ་བཞིན་ནུབ་ཕྱོགས་ཡུ་རོབ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ཆ་མཚོན་ནས་བཤད་ནའང་། ཁོང་ཚོའང་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་གླུ་གཞས་མི་འདྲ་བ་ཁག་གྲངས་ལས་འདས་ཤིང་། དུས་རབས་བཅུ་བདུན་དང་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ནང་སྒྲ་རྒྱན་དང་བྱ་དཀའ་བ་ལྟ་བུའི་ལམ་ནས་བརྩམས་པའི་

དེ་ལས་མང་བ་། “ནུབ་ཕྱོགས་ནས་འཚེར་བའི་བོད་ཀྱི་སྐར་ཆེན་ཞིག རྟའུ་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་ལགས་རྗེས་སུ་དྲན་པ། (ལྔ་པ)” »

སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།

བཞི།

ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་མཇུག་ཏུ། བོད་ནང་ལ་མཚོན་ན་གཞས་མ་ཟླ་སྒྲོན་ལགས་ཀྱིས་ཟླ་སྒྲོན་སྙན་དབྱངས་ཞེས་པའི་འཁོར་ཐག་ཅིག་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་ཡོད། ཟླ་སྒྲོན་ལགས་ནི་ཁོང་ཚོ་དང་མི་འདྲ་བར་གླུ་གཞས་སྒྱུ་རྩལ་ཕྱོགས་ལ་ཆེད་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་གཞས་མ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་སྐད་ངག་ཧ་ཅང་སྙན་མོ་ཞིག་ཡོད་པས། མོས་བླངས་པའི་གླུ་གཞས་དེ་ཚོ་རང་རྐྱ་འཕེར་བ་ཡོད། དེ་འདྲའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་བོད་མི་ཚོས་མོ་ལ་དགའ་མོས་ཆེས་ཆེར་བྱས། ཟླ་སྒྲོན་གྱི་གླུ་གཞས་ལ་དགའ་བསུ་བྱེད་བཞིན་པའི་དུས་དེར། བཙན་བྱོལ་དུའང་རང་བཙན་གཞོན་ཞུ་ཞེས་པའི་རོལ་ཚོགས་ཤིག་དབུ་བརྙེས་ཤིང་། ཁོང་ཚོས་དེང་རབས་ཀྱི་རོལ་ཆ་བེད་སྤྱོད་ཀྱིས་གླུ་གཞས་གསར་པ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བཏང་། མང་ཚོགས་ཀྱིས་གླུ་གཞས་དེ་ལའང་དགའ་མོས་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད།

དེ་ལས་མང་བ་། “ནུབ་ཕྱོགས་ནས་འཚེར་བའི་བོད་ཀྱི་སྐར་ཆེན་ཞིག རྟའུ་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་ལགས་རྗེས་སུ་དྲན་པ། (བཞི་པ)” »

སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།

གསུམ།

ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་གླུ་གཞས་སྒྱུ་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་འགུལ་སྤེལ་གྱིན་ཡོད་ཅིང་། ང་ཚོ་བོད་མི་སྐོར་ཞིག་ཀྱང་དེ་འདྲའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་གི་ནང་དུ་གནས་བཞིན་ཡོད་སྟབས། སྐབས་དེའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཏན་ཏན་ཐེབས་སོང་ལ། ཐེབས་པའང་ཆོས་ཉིད་རེད། སྐབས་དེར་སྒྱུ་རྩལ་ཟེར་བ་དེ་གལ་ཆེན་ཞིག་དང་། ནུས་ལྡན་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་སོང་། དེར་བརྟེན་ངེས་པར་དུ་གླུ་གཞས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཕྱོགས་ནས་ལས་ཀ་ཞིག་གཉེར་དགོས་དྲན་བྱུང་། ཡིན་ན་ཡང་བོད་ནང་གི་གནས་ཚུལ་རྩ་ནས་ཤེས་ཀྱི་མེད་པ་དང་། རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དུ་གནས་པའི་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་གར་གྱི་གློག་བརྙན་ཁག་གི་གླུ་གཞས་སྙན་མོ་དེ་ཚོར་གསན་ཞིང་། བོད་ལ་དེང་དུས་ཀྱི་གླུ་གཞས་པོབ(Pop)ཟེར་བ་དེ་འདྲའི་རིགས་མེད་སྟབས། ནུབ་ཕྱོགས་སུ་གནས་པའི་བོད་པ་རེ་ཟུང་ཡོད་པ་ཚོས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་གླུ་གཞས་པོབ་ལྟ་བུར་གསན་གྱི་ཡོད་སྐད།

དེ་ལས་མང་བ་། “ནུབ་ཕྱོགས་ནས་འཚེར་བའི་བོད་ཀྱི་སྐར་ཆེན་ཞིག རྟའུ་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་ལགས་རྗེས་སུ་དྲན་པ། (གསུམ་པ)” »

སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།

གཉིས།

ཕོ་རོག་དཀར་པོའི་སྐད་ཚོམས་ནང་ཁོང་གི་གཏམ་བཤད་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་བཏང་ནས་ཅང་མ་འགོར་བར། བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་སླེབས་སོང་། སྐབས་དེར་ང་ཧྥ་རན་སིའི་གངས་རི་ཡོད་ས་ཞིག་ན་ཡོད། ངས་ཁོང་ལ་གངས་རི་བླངས་པའི་པར་འགའ་བསྐུར་ནས་ལོ་གསར་ལ་འཚམས་འདྲི་བྱེད་སྐབས། ཁོང་གིས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་ལ་གྲ་སྒྲིག་ག་རེ་གནང་གིན་ཡོད་མེད་དང་འབྲེལ་བའི་གསལ་བཤད་མདོར་བསྡུས་ཤིག་གནང་སོང་།

དེ་ནས་བརྗོད་གཞི་གང་ཞིག་ལས་འཕྲོས་པ་མི་དྲན་མོད། རྒན་ནེ་ལུང་ཚེ་རིང་སྟོབས་ལྡན་དང་ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་གླུ་པ་གྲགས་ཅན་འདས་པོ་རྒན་བདུད་བྷེ་ལགས་སྐུ་གཤེགས་པའི་མྱ་ངན་རྗེས་དྲན་དུ‘‘ཁྱེད་རང་ཕེབས་པ་སྔ་སོང’’ཞེས་པའི་གླུ་གཞས་ཤིག་བཏང་ཡོད་པ་དེའི་སྐོར་ལ་འགྲེལ་བཤད་དང་། རྒན་བདུད་བྷེ་ལགས་སྨན་ཁང་དུ་བཞུགས་སྐབས་ཁོང་གིས་ཞལ་འདེབས་ཕྲན་བུ་བསྡུས་ནས་རོགས་སྐྱོར་གནང་བའི་སྐོར་ལ་འགྲེལ་བཤད་ཐུང་ཐུང་ཞིག་ཀྱང་གནང་། སྐབས་དེར་ཁོང་གིས་འགྲེལ་བཤད་གནང་སྟངས་ལ་ཉན་ན། ཁོང་རྒན་བདུད་བྷེ་ལགས་ལ་ཧ་ཅང་ཐུགས་མོས་ཡོད་པས་རོགས་སྐྱོར་དང་། རྗེས་དྲན་དེ་དག་རྩ་ཆེན་པོ་གནང་ཞིང་། དེ་དག་ལ་སྤོབས་པའང་ཆེན་པོ་གནང་གི་མེད་དམ་སྙམ། དེ་ནས་དེང་སང་ང་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་རྦད་དེ་འཁྲུགས་འདུག འདི་ཁྱོན་ནས་ཡག་པོ་མིན་ཚུལ་གྱི་གསུང་སྐད་ཅིག་ཀྱང་ཤོར་བ་ད་དུང་ཡང་དྲན།

དེ་ལས་མང་བ་། “ནུབ་ཕྱོགས་ནས་འཚེར་བའི་བོད་ཀྱི་སྐར་ཆེན་ཞིག རྟའུ་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་ལགས་རྗེས་སུ་དྲན་པ། (གཉིས་པ)” »

སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།

གཅིག

ཁེ་ཉིན་གནམ་གང་གི་དགོང་མོར་ང་ཚོ་བོད་མི་སྐོར་ཞིག་འཛོམས་ནས་ལོ་གསར་རོལ་སྐབས། ངོ་དེབ་བརྒྱུད་ནས་རྟའུ་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་ལགས་ཀྱི་གྲོངས་གཏམ་ཐོས་བྱུང་། དེ་མ་ཐག་ཕངས་སེམས་དང་བཅས་ཁོང་གི་གཤེགས་རྐྱེན་གང་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་ལས་གཞན་དྲན་རྒྱུ་མེད་པར་གྱུར། དེ་ནས་ངོ་དེབ་དང་སྐད་འཕྲིན་གཉིས་སྣོག་ཁོམ་མ་བྱུང་། ད་ནངས་སྐད་འཕྲིན་དང་ངོ་དེབ་གཉིས་ལ་མིག་བཤེར་ཙམ་བྱེད་སྐབས་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཁོང་ལ་རྗེས་དྲན་བྱེད་པ་མཐོང་། དེ་ལ་རྐྱེན་བྱས་ཏེ་ཁོང་གི་སྐོར་ལ་བསམ་བློ་ཅུང་ཙམ་བཏང་རྗེས། ཉིན་འདི་དག་གི་ཞོར་ལས་སྐོར་ཞིག་ཅམ་འཇོག་གིས་ཁོང་གི་གསུང་བཤད་ཅིག་དང་འབྲེལ་བའི་སྔ་ཕྱིའི་དྲན་སྣང་འགའ་བརྗོད་ན་འདོད་སོང་། འདི་ནི་ཁོང་ལ་རྗེས་དྲན་གྱི་ཚུལ་དུ་བསྔོ་རྒྱུ་ཡིན།

དེ་ལས་མང་བ་། “ནུབ་ཕྱོགས་ནས་འཚེར་བའི་བོད་ཀྱི་སྐར་ཆེན་ཞིག རྟའུ་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་ལགས་རྗེས་སུ་དྲན་པ། (དང་པོ)” »

སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།

ད་ནངས་བདག་གིས་ཞོགས་ཇ་འཐུང་བཞིན་ངོ་དེབ་དང་སྐད་འཕྲིན་གྱི་བར་སྟོང་ལ་མིག་བཤེར་བྱེད་སྐབས། ངོ་ཤེས་མཁན་དང་མི་ཤེས་མཁན་སྐོར་ཞིག་གིས«ཀ་ལིམ་པོང་གི་ཐུག་པ་ལས་བཟོ་བ»ཞེས་པའི་དེབ་དེའི་མདུན་ཤོག་དང་ཤོག་ངོས་རེ་ཟུང་པར་བླངས་ཏེ་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་མཐོང་། ད་དུང་ང་ལ་དེབ་འདི་ཐོབ་མེད་མོད། ཉིན་ཤས་ཀྱི་སྔོན་ལ་པེ་རེ་སིར་གནས་སྡོད་ཨ་མདོ་བ་ཞིག་གིས་དེབ་འདི་བསྐུར་ཆོག་སྐོར་བཤད་ནའང་། ཁ་སང་དེ་རིང་གུང་གསེང་ཡིན་པས་བདག་ནི་ཡུལ་གཞན་ཞིག་ཏུ་ཡོད་ཚུལ་ཞུས། གང་ལྟར། དེབ་འདི་ནི་༧སྐུའི་གཅེན་པོ་རྒྱལ་ལོ་དོན་གྲུབ་མཆོག་གི་རང་རྣམ་ཡིན་ཅིང་། ཁོང་དང་རྒྱལ་ཁོངས་ཨ་རི་ནས་ཡིན་པའི་ལྕམ་སྐུ་ཨཱན་ཋར སི་ཊོན་གཉིས་ཀྱིས་བརྩམས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།

དེ་ལས་མང་བ་། ““ཀེ་ལེ་བྷན”མ་རེད་དམ།” »

སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།
དེ་རིང་ཁོ་བོས་ཡང་སྐྱར་ཏིང་ཤི་རྗེས་རྒྱ་ནག་གི་འགྱུར་བ་དང་བོད་ཀྱི་རང་བཙན་ཞེས་པའི་དེབ་དེ་བཀླགས་པར། རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་དེབ་དེའི་གླེང་བརྗོད་དུ་རྒྱ་ནག་གི་རྟོག་སྒྲུང་གྲགས་ཅན་རྒྱལ་ཁབ་གསུམ་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཚིག་དུམ་ཞིག་སྟེ། “རྒྱལ་ཁབ་དང་རྒྱལ་བརྒྱུད་དེ་ཆིག་སྒྲིལ་ནས་ཁ་ཕྲལ་དང་། ཁ་ཕྲལ་ནས་ཆིག་སྒྲིལ་ལ་བརྩོན”ཞེས་པ་ལུང་དྲངས་འདུག་པས། ཚིག་དུམ་འདི་ལ་བསམ་བློ་གང་འཚམ་ཞིག་གཏོང་དགོས་བྱུང་།

དེ་ལས་མང་བ་། “བརྟག་པ་མཐའ་བཟུང་གི་དྲི་བ།” »

སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།

ཁ་སང་ཁེ་ཉིན་ཁ་བརྡ་དྲ་བར་བསྟན་འཛིན་ཞུ་བ་ཞིག་གིས‘‘ལྷ་སའི་ཇོ་བོའི་སྐུ་རྒྱུ་གང་ལས་གྲུབ་བམ’’ཞེས་དྲི་བ་ཞིག་བཏང་འདུག ཁོང་གིས‘‘ཐོག་མར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་ཇོ་ཁང་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་སྡེ་ཚན་ལ་ཐོ་འགོད་བྱེད་སྐབས། ཇོ་བོའི་སྐུ་རྒྱུ་གང་ཡིན་གསལ་པོ་མེད་པ་དང་། ད་ལྟའང་། ཇོ་བོའི་སྐུ་རྒྱུ་གང་ཡིན་ད་དུང་མཁྱེན་གྱི་མེད་སྟབས། མ་འོངས་ཞིག་གསོའི་སྐོར་ལམ་སྟོན་ཡིག་ཆ་བཟོ་བར་འགལ་རྐྱེན་ཆགས་ཡོད་གསུངས། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་བོད་རིག་པའི་འབྲེལ་ཡོད་མཁས་དབང་འགའ་ལ་འབྲེལ་བ་ཞུས་ནས་ཇོ་བོའི་སྐུ་རྒྱུའི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་གི་ཡོད་ཚོད། ད་དུང་དཔང་འཕེར་གནས་ཚུལ་གསལ་པོ་མཁྱེན་མཁན་མ་རྙེད་གསུངས།’’[1]ཞེས་དང་།

དེ་ལས་མང་བ་། “‘‘ལྷ་སའི་ཇོ་བོའི་སྐུ་རྒྱུ་གང་ལས་གྲུབ་བམ།’’” »

སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།

ཁ་སང་དེ་རིང་ཕྲན་གྱིས་རྩོམ་ཡིག་གསར་པ་ཞིག་འབྲི་བཞིན་ཡོད་པས་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་ཁག་ལ་ཟུར་ལྟ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ཡིག་ཆ་ཞིག་ཏུ་དུས་རབས་བཅུ་བཞི་པའི་ནང་སོག་པོ་ཡོན་གོང་མ་ཡེ་ཏི་པ་ལ་ཁྲིར་བཞུགས་སྐབས་སོག་པོས་ཁོ་རེ་ཡའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་བོད་དུ་རྒྱང་ཕུད་བཏང་རྗེས། ཁོང་ས་སྐྱར་ཕེབས་ནས་ལོ་གཉིས་བཞུགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་བྲིས་འདུག

སྟག་ལྷ་ཕུན་ཚོགས་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་འདིའི་མིང་ལ Chan Zuan Wang ཞེས་བྲིས་པ་མཐོང་མོད། ཕྲན་གྱིས་དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་དང་། བཅུ་བཞི། བཅོ་ལྔའི་ནང་བྱོན་པའི་ཀོ་རེ་ཡའི་རྒྱལ་པོ་རིམ་བྱོན་གྱི་མཚན་དང་ལོ་རྒྱུས་བཀླགས་རྗེས། བོད་དུ་ཕེབས་མྱོང་བའི་ཀོ་རེ་ཡའི་རྒྱལ་པོ་ནི་ Chungseon of Goryeo ཞེས་པ་འདི་ཡིན་པ་ཤེས་སོང་།

དེ་ལས་མང་བ་། “ཁོ་རེ་ཡའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་དང་འབྲེལ་བའི་བརྗེད་ཐོ།” »

སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།

དེ་རིང་ངས་སྐད་ཆ་འགའ་བཤད་འདོད་བྱུང་། ཡིན་ནའང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐོར་གླེང་སྐབས་སུན་སྣང་ཞིག་འདུག ང་ལ་མཚོན་ན་སུན་སྣང་སྐྱེ་དགོས་པར་གཙོ་བོ་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་ཡོད། གཅིག གྲོགས་པོ་རེ་ཟུང་གིས་ངེད་རང་ཆབ་སྲིད་པ་མིན་སྐོར་བཤད་དེ་ཚོགས་གཏམ་གཏོང་བ་དེ་ཡིན། གཉིས། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་བ་མི་འདྲ་བ་བར་བརྟེན་ནས་གྲོགས་པོ་ཕན་ཚུན་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་རྩ་ཆད་དུ་འགྲོ་བ་འདི་ཡིན། གསུམ། དྲ་འབུ་སྐོར་ཞིག་ལྐོག་ཏུ་ཡིབ་ནས་མི་གཞན་པ་ནག་པོ་བཟོ་བ་དེ་ཡིན། དེ་བས་དེང་སང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐོར་གླེང་འདོད་ནའང་ལས་སླ་པོ་ཞིག་མ་རེད་སྙམ། སྐབས་འདིའི་ཆབ་སྲིད་ཅེས་པ་ནི་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཡིན་དུས། ངས་བོད་དོན་ཅིའི་ཕྱིར་གླེང་མ་ཆོག་པ་རེད། སུན་སྣང་ལ་ཞེད་སྣང་སྐྱེ་དགོས་པ་བྱུང་ནའང་། ངས་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་དེ་དག་འཛེམས་དོགས་མེད་པར་ཞུ་ན་འདོད། འགྲིག་མི་འགྲིག་དེ་གནས་ཚུལ་གཞན་པ་ཞིག་རེད།

དེ་ལས་མང་བ་། “ས་འོག་དར་འཐག་གི་ཟློས་གར།” »

དཔལ་འབྲུག་མོ།

རྔ་བ་མེ་རོ་ལགས་ནི་གེ་སར་ཞིབ་འཇུག་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། སྙན་ངག་མཁན་ཞིག་ཀྱང་རེད། ཁོང་གིས་‘‘འབྲུག་མོའི་ཇ་མཁར་’’ནང་དུ་ངྷ་རམ་ས་ལར་ཡོད་པའི་‘‘སྙན་ངག་གི་ཇ་ཁང་’’གི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་བསྐུར་སོང་། དེ་ལ་བལྟས་པས་ཁོས་ངྷ་སའི་ཁོར་ཡུག་ཆུང་ཆུང་དེ་ནས་རང་ཉིད་ལ་དབང་བའི་སྙན་ངག་གི་ཇ་ཁང་ཞིག་སྒོ་ཕྱེ་འདུག་པ་དང་། ཇ་ཁང་དེ་ནི་ཧ་ཅང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་བཤད་པ་སོགས་ཀྱང་གོ་སོང་།

དེ་ལས་མང་བ་། “རྔ་བ་མེ་རོའི་སྙན་ངག་གི་ཇ་ཁང་།” »