ཆོས་དུང་དཀར་པོ། (ཨེ་མ་ཧོས་འོས་སྦྱོར་བྱས།)
བོད་ཀྱི་སྐྱེ་འཆིའི་བསྟན་བཅོས་ཞེས་པ་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།
THE TIBETAN BOOK OF LIVING AND DYING
—- བསོད་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེའི་སྙན་གྲགས་འཛམ་གླིང་ལ་ཁྱབ་པའི་བརྩམས་ཆོས།
—- གངས་བཞད་ཀྱིས་བསྒྱུར་སྒྲིག་བྱས།
དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་ཀྱི་སྐྱེ་འཆིའི་བསྟན་བཅོས་ཞེས་པ་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།” »
བཀྲིས་རྒྱ་མཚོ།
ཨོ་སི་ཀྲོའོ་ལི་ཡའི་མལ་བོན་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བཞུགས་པའི་གསེར་རྟ་མཁན་ལེབ་དགོན་པའི་དབོན་སྤྲུལ་ཆོས་དབྱིངས་རང་གྲོལ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནི། དུས་རྒྱུན་ནས་རྣམ་དཀར་དགེ་བའི་ལས་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དགའ་བར་མ་ཟད། མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་དང་རིག་གཞུང་ལ་དུང་བ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ཞིག་ཡིན། ལྷག་པར་དུ་ཁོང་ནི་རྩམ་གཟན་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་སྐྱབས་དང་མགོན། འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔན་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་མཆོག་ལ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་དད་གུས་བྱེད་མཁན་གྱི་སློབ་མ་ཞིག་ཡིན། དེ་ནི་ཞལ་ནས་གསུངས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཁོང་གིས་ཁོང་ཉིད་
ཨ་ལགས་རྗེ་སྤྲུལ་བློ་གྲོས་ཆོས་བཟང་།
༄༅། །རྒྱ་ཆེ་བའི་མཁྱེན་ལྡན་ཀློག་པ་པོ་རྣམ་པ།
ཕྲན་གྱིས་བྲིས་པའི་ << སིངྒལའི་དེབ་ཐེར་དུ་འཁོད་པའི་རླབས་ཆེན་བོད་མི། >> ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་འདི་བོད་ནང་ནས་པར་བསྐྲུན་བྱས་པར་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ནས་དོ་སྣང་དང་དེའི་ཐོག་དཔྱད་བརྗོད་བགྲོ་གླེང་གང་མང་བྱུང་བར་མ་ཟད། རྒྱ་གར་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་བཞུགས་པའི་དོན་གཉེར་ཅན་རྣམས་ལ་ཀློག་འདོད་ཡོད་པར་བརྟེན་རིང་མིན་རྒྱ་གར་ནས་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སྤྱིར་ན་དཔེ་དེབ་འདིའི་ནང་དུས་རབས་ཉི་ཤུའི་འགོ་སྟོད་སིངྒལའི་གླིང་དུ་ཕེབས་པའི་བོད་མི་སྤེན་པ་དོན་གྲུབ་ཀྱི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་སྤྱི་དང་།
དེ་ལས་མང་བ་། “སིངྒལའི་དེབ་ཐེར་དུ་འཁོད་པའི་རླབས་ཆེན་བོད་མི་ཞེས་པའི་དེབ་གསར་ངོ་སྤྲོད།” »
སྙིང་རྗེའི་འོད་ཐིགས།
འབྱམས་ཀླས་ཏིང་འཛིན་རླུང་བུའི་ཤུགས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་འཁྲི་ཤིང་སྒུལ་བ་ན།།
མེ་ཏོག་མདའ་སོགས་ལུས་མེད་དཔུང་ཚོགས་ཕྲག་དོག་མེ་ཡིས་རབ་ཚིག་སྟེ།།
ངམ་གནག་དུག་ལྔའི་མཚོན་ཆ་དྲག་པོ་སྨག་རུམ་ཟོལ་གྱིས་ཕབ་པའི་ཚེ།།
མ་བཅོས་སྙིང་བརྩེའི་ཟླ་གཞོན་འབུམ་གྱིས་ཞི་བར་བསྲེགས་དེས་རྟག་ཏུ་སྐྱོངས།།
ཞེས་མཆོད་པར་བརྗོད་པའི་ཚིག་གིས་མདུན་བསུས་ཏེ་གང་ཞིག་གླེང་བར་བྱ་བ་ནི།
དེ་ལས་མང་བ་། “དཔལ་ས་སྐྱ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་<ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།” »
མདང་རྨི་ལམ་ནང་སྤྲུལ་སྐུ་གསང་སྔགས་རིན་པོ་ཆེས་ཨོ་རྒྱན་སྨན་བླ་དང་ཨོ་རྒྱན་ནོར་ལྷ། ཨོ་རྒྱན་རྡོ་རྗེའི་གུར་བཅས་ཀྱི་ཕྱག་དཔེ་གསུམ་གནང་བ་རྨིས། ཞོགས་པར་གནམ་གྲུ་ཆུ་ཚོད་གཅིག་དང་སྐར་མ་བཅོ་ལྔར་འཕུར་རྗེས་མོན་ཁྲ་ན་Montana ཞིང་ཆེན་གྱི་མི་ཟོ་ལ་Missoula ཞེས་པའི་འབྲོག་སར་ཆགས་པའི་གྲོང་བརྡལ་ཆུང་ཆུང་དེའི་གནམ་ཐང་དུ་བབས་བྱུང་། གནམ་ཐང་ནང་ལོགས་སུ་བུད་མེད་ལོ་གཞོན་ཞིག་དང་མོའི་བུ་མོ་ཆུང་ཆུང་གཉིས་ཀྱིས་བསུས་ཏེ་
དེ་ལས་མང་བ་། “སངས་རྒྱས་སྟོང་སྐུའི་སྐྱེད་ཚལ་དང་སྤྲུལ་སྐུ་གསང་སྔགས་རིན་པོ་ཆེ།” »
ཤེད་བུ།
གཅིག ཅི་ཞིག་ལ་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་ཟེར།
སྤྱི་ལོ་ (༡༩༨༩ ། ༠༤ ། ༡༥ ནས་༡༩༨༩ ། ༠༦ ། ༢༤)དབར་དྲུག་བཞིའི་དོན་རྐྱེན་གྱི་དུས་ཡུན་ལ་ངོས་འཛིན་ཞིང་། ༠༦། ༠༣ མཚན་གྱི་དུས་ཚོད་བཅུ་པ་བཅུ་གཅིག་ཙམ་ནས་ ༠༦། ༠༤ ཐོ་རངས་བར་ཏུ་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་ལྟེ་བ་གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེའི་ཐང་ཆེན་ནས་སློབ་ཕྲུག་ངོ་རྒོལ་བ་རྣམས་དྲག་གནོན་དང་དམར་གསོད་བྱས་པས་དྲུག་བཞི་དོན་རྐྱེན་དུ་གྲགས།
བསྟན་འཛིན།
ཁྱེད་རང་རྒྱ་མིའི་གཞུང་ཚབ་ཁང་གིས་སྤྲད་པའི་སྤ་སེ་འཁྱེར་ནས་བོད་ལ་གཉེན་འཕྲད་དུ་འགྲོ་མཁན་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་སྤ་སེ་དེ་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་སའི་རྒྱ་མིའི་གཞུང་ཚབ་ནས་རག་པ་ཡིན་ན། ངེས་པར་དུ་ས་ཐོག་ནས་འགྲོ་དགོས་པ་ལས། གནམ་གྲུར་བསྡད་ནས་འགྲོ་མི་ཐུབ། དེ་སྔ་འགྲམ་འགག་སྒོ་ཡིན་ན་ཏོག་ཙམ་གུ་ཡངས་ཡིན་མོད། ད་ལྟ་འགྲམ་འགག་སྒོ་བཀག་ཟིན་པས། ཁྱེད་རང་ངེས་པར་དུ་སྐྱིད་གྲོང་གི་ར་སོག་ཟམ་པ་བརྒྱུད་ནས་འགྲོ་དགོས་ལ། དེ་ནི་ཧ་ཅང་དམ་པོ་ཡིན།
ཀརྨ་ཟླ་བ་སྒྲོན་མ།
སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་ཧོང་ཀོང་བཀའ་བརྒྱུད་སྨོན་ལམ་གྱི་ཚོགས་པ་ལ་མཉམ་ཞུགས་གནང་བའི་དགེ་འདུན་པ་ནི་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་འདུག །ཁོང་རྣམ་པ་ནི་ཨ་རི་དང་། ཁན་ན་ཏ་དང་། མ་ལེ་ཤི་ཡ་དང་། ཐའི་ཝན་དང་། བལ་ཡུལ་དང་། འབྲུག་ཡུལ་དང་། སིང་ཀ་ཕོར་བཅས་ནས་ཕེབས་པ་རེད། ད་དུང་། གྲྭ་བཙུན་མང་པོ་ཞིག་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཚོགས་པ་ཚོགས་ཆེད་རྒྱ་ནག་ནས་ཕེབས་པ་རེད། གང་ཡིན་ཞེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐལ་པ་བཟང་པོ་ཞིག་ཡོད་པས་རེད།
འབྲིང་བ་འཇིགས་མེད།
༄༅།། དེ་རིང་ནས་ཡར་བརྩིས་པའི་མི་ལོ་ ༢༧ གོང་སྟེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༨ ཉིན། གངས་ཅན་བོད་ཀྱི་སློབ་གསོ་བ་ཆེན་མོ་དང་བོད་ལུགས་ཕྱུགས་བཅོས་གསོ་བ་རིག་པའི་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་འབྱེད་ཅེས་མཚན་སྙན་པར་གྲགས་པ་སློབ་དཔོན་མཛོད་དགེ་ཨ་ཁུ་ཉི་མ་མཆོག་སྐུ་ཞི་བར་གཤེགས། དེ་དུས་ཁོང་དགུང་ལོ་ ༦༥ ཡིན། དེ་རིང་ཁོང་གི་དངོས་སློབ་དང་ཡང་སློབ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མས་ཁོང་གི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་
དོལ་པོ་པདྨ་དགོས་འབྱོར།
དོལ་པོ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བོད་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཡིན་པ་བསྙོན་དུ་མེད་ཀྱང་དེང་སྐབས་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ཁོངས་སུ་གནས། བལ་ཡུལ་ལ་མངའ་སྡེ་བཅུ་བཞི་དང་རྫོང་ཁག་དོན་ལྔ་ཡོད་པའི་ཁོངས་ཀར་ན་ལི་མངའ་སྡེ་དང་། ཌོལ་པ་རྫོང་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པར་གྱུར། ཌོལ་པ་ལ་སྟོད་སྨད་གཉིས་སུ་ཕྱེས་ཡོད་པ་སྟེ་འདུ་གནས་ཡན་ཆད་ལ་ཌོལ་པ་སྟོད་དང་འདུ་གནས་མན་ཆད་ལ་ཌོལ་པ་སྨད་དུ་བརྩི་བ་ཡིན།
ཟངས་དཀར་ཚུལ་ཁྲིམས།
གངས་ལྗོངས་ཁུ་བྱུག་སྔོན་མོའི་དྲ་ཚིགས་ཤར་གཏོང་བྱས་པ།
དྲ་ཚིགས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ། ཁོང་གི་ཆེད་བསྒྲིགས་རྡུང་ལེན་སྒྲ་ཐག 36 །
ཁ་འཐོར་རྡུང་ལེན་ 300 ལྷག
བརྙན་གཞས་ 30 ལྷག
པར་རིས་ 40 ལྷག
རྗེས་དྲན་རྩོམ་ཡིག་ 30 ལྷག་བཅས་ཀྱིས་གྲུབ་ཡོད།
ཟངས་དཀར་ཚུལ་ཁྲིམས།
ཟངས་ཚུལ་ལག་རྩལ་ཞབས་ཞུ་ཁང་ནི། ཟངས་དཀརཿཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ན་གཞོན་ལག་རྩལ་པའི་དཔུང་སྡེ་ཞིག་གིས་གྲུབ་པའི་ཆ་འཕྲིན་ལག་རྩལ་ཞབས་ཞུ་ཁང་ཞིག་ཡིན། ཚན་རིག་དང་ལག་རྩལ་དར་ཁྱབ་ཆེ་ཞིང་། སྔོན་ཐོན་དང་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་གོམ་ཁ་མགྱོགས་པའི་དུས་རབས་འདིར། ང་ཚོས་ཁུ་སུམ་པའི་ཁོར་ཡུག་འདིའི་སྟོང་ཆ་སྐོང་བར་འདོད་ཅིང་། ཀྱག་ཀྱོག་གི་ལམ་ཁ་ཡངས་པོར་གཏོང་བའི་རྨི་ལམ་གཏོང་གིན་ཡོད། དེ་བས། ང་ཚོས་དྲ་ཚིགས་གསར་བཟོ། དྲ་ཚིགས་ཀྱི་བར་སྟོང་དང་དྲ་མིང་ཉོ་སྒྲུབ། པར་རིས་སྣ་ཚོགས་བཟོ་སྒྲིག གློག་བརྙན་པར་ལེན་དང་སྒྲིག་སྦྱོར། དཔེ་དེབ་སྒྲིག་སྦྱོར་དང་པར་སྐྲུན།
འོད་ཟེར་བསྟན་འཛིན།
ནམ་རྒྱུན་རླུང་འཕྲིན་ཉན་པར་དགའ་བོ་ཡོད། ཡིན་ནའང་། སྐད་འཕྲིན་དར་ནས་དེ་ལ་རིམ་བཞིན་འགྱུར་བ་ཕྱིན། ཁ་སང་ངོ་དེབ་ལས་རྒྱ་རིགས་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ཟེར་བ་ཞིག་མཐོང་བས་ཉན། ཁོང་གིས་བཀའ་མོལ་གསུང་སྟངས་ཧ་ལས་པའི་ཡག་པོ། བོད་རིག་པའི་ཚོགས་ཆེན་དུ་ཉི་ཧོང་གི་མཁས་པ་ཚོས་བོད་སྐད་ཀྱི་ལམ་ནས་རྩོམ་ཡིག་བཀླགས་པ་དང་གཏམ་བཤད་བྱས་ན། ངོ་གདོང་མ་མཐོང་པར་དུ་བོད་པ་ཞིག་མིན་བསམ་མི་སྐྱེས་པར་བཤད་པར། ངས་དེ་ཙམ་ཡིད་ཆེས་བྱས་མྱོང་མེད། དེ་རིང་རླུང་འཕྲིན་ཉན་སྐབས་བོད་པ་གཙང་མ་ཞིག་གིས་བོད་སྐད་དག་མ་ཞིག་བཤད་ཀི་འདུག་མི་བསམ་མཁན་སུ་ཞིག་ཡོད།
—-ཁང་ཟླ་སྲས།
དེ་རིང་སྟེ། ༢༠༡༧། ༣། ཕྱི་ཚེས་ ༢༠། ཉིན་དཔལ་ས་སྐྱ་སྨོན་ལམ་ཚོགས་པའི་གོ་སྒྲིག་འོག་པུ་རོ་ཝ་ལ་དཔལ་ས་སྐྱའི་མ་དགོན་ཐུབ་བསྟན་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་དུ་རིགས་གཏེར་དཔྱིད་ཆོས་དང་འབྲེལ་རིས་མེད་མཁས་པའི་ཚད་མའི་བགྲོ་གླེང་སྐབས་གཉིས་པ་བསྐོངས་ཚོགས་གནང་ཡོད་ཅིང་།
དེ་ལས་མང་བ་། “རིགས་གཏེར་དཔྱིད་ཆོས་དང་འབྲེལ་ནས་རིས་མེད་མཁས་པའི་ཚད་མའི་བགྲོ་གླེང་།” »
འདྲེན་བཀོད་པ་ཀླུ་སྨྱོན།
–དོགས་སེལ་རྨོངས་སྤྲུགས། དགེ་སློབ་གཉིས་འཕེལ།
ཞོགས་པའི་དུས་ཚོད་བརྒྱད་དང་ཕྱེད་ཀའི་སྟེང་དུ། དགའ་སྤྲོའི་ཐལ་སྒྲ་ཞིག་གི་དགའ་བསུའི་ཁྲོད་དུ། མཁན་པོ་བསོད་དར་རྒྱས་མཆོག་ཧྭ་ཀྲུང་དགེ་འོས་སློབ་ཆེན་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་སློབ་དཔྱོད་ཁང་དུ་ཕེབས་བྱུང་། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཟླ་དྲུག་པའི་ཚེས་བཅུ་ཉིན་གྱི་དགོང་མོར་གནང་བའི་དུས་རབས་གསར་བ་ལ་མཁོ་བ་ནི་བསམ་པའི་སློབ་གསོ་ཡིན། ཞེས་པའི་འཆད་ཁྲིད་ངོ་མཚར་ཅན་གྱིས་སློབ་གྲོགས་ཚང་མ་ལ་བག་ཆགས་བཟང་པོ་བཞག་པས།
མཚམས་སྦྱོར་བ། མཚོ་སྐྱེས་མེ་ཏོག
རྔ་བ་ཚེ་རིང་སྐྱིད་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང་གསར་བ་《ལྷམ་ཡ་གཅིག》བོད་ཁམས་ཀྱི་ས་ཕྱོགས་སོ་སོའི་དཔེ་བསྐྲུན་ཁང་ནས་མངགས་ཉོ་བྱེད་ཐུབ།
ཀློག་པ་པོ་རྣམ་པ་ལགས། བོད་ཀྱི་སྐྱེས་མའི་རྩོམ་པ་པོ་དང་ཁྱད་པར་དུ་བུད་མེད་གསར་རྩོམ་པ་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་རྒྱུ་ནི། ང་ཚོར་མཚོན་ན་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་སུ་གྱུར་བའི་རྩོམ་རིག་གསར་བའི་ས་ཁོད་ཇེ་ཡངས་སུ་གཏོང་བའི་ཀུན་སློང་གཙང་མའི་བློས་བསླངས་ཤིག་གམ། ཡང་ན་ཞོར་དུ་བོད་ཀྱི་སྐྱེས་མ་ཚོའི་རིག་སྟོབས་མཐོར་འདེགས་གཏོང་ཐབས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས།
ཀླུ་སྨྱོན།
དེ་དུས་ནི་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ལོའི་སྟོན་ཁ་ཡིན། གཉན་ཆེན་ཐང་ལྷ་ཟེར་བའི་ཚགས་པ་ཞིག་བལ་ཡུལ་ནས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སྙན་ངག་པ་གྲགས་ཅན་མང་པོའི་ཕ་ས་རུ་
དེ་ལས་མང་བ་། “གཉན་ཆེན་ཐང་ལྷ་ཞེས་པའི་ཚགས་པར་ཞིག་རྗེས་སུ་དྲན་པ།” »
སྐྱོ་བྲག་དགའ་དབང་།
ཨོཾ་སྭསྟི།
རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་མཁྱེན་བརྩེ་གཅིག་བསྡུས་པ། །
རི་བོ་གྲུ་འཛིན་རྩེ་ན་སྤྱན་རས་གཟིགས། །
ཁ་བ་ཅན་ན་དཔལ་ལྡན་ཀརྨ་པར། །
གྲགས་པའི་གདུགས་དཀར་འཛིན་པ་མཆོག་ལ་འདུད། །
དེ་ལས་མང་བ་། “དྲུང་གོ་ཤྲི་རྒྱལ་ཚབ་པའི་དབུ་ཞྭ་མཐོང་གྲོལ་བསྒྲོན་མཇལ། ” »
–རྔ་བ་རྒྱལ་ཁམས་པ།
སྐད་གཉིས་སྨྲ་བའི་དབང་བོ་ལོ་ཆེན་མགོ་ལོག་པ་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག་ནི། མགར་གྱི་རིགས་རྒྱུད་ལས་སྔགས་རྙིང་མའི་མཁས་གྲུབ་གཉིས་ལྡན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་མཁན་པོ་མང་དུ་བྱུང་བའི་རྒྱུད་པ་ཡབ་དཔལ་ལྡན་དང་། ཡུམ་མགོ་ལོག་བཟའ་ཚེ་སྐྱིད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྤྱི་ལོ༡༩༥༤ལོའི་ཟླ༡༢བར་ད་ལྟའི་མགོ་ལོག་གཅིག་སྒྲིལ་རྫོང་ཁོངས་སུ་སྐུ་བལྟམས། དགུང་ལོ་ཆུང་ངུའི་དུས་ནས་གཤིས་རྒྱུད་ལེགས་ཤིང་།
དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་རྒྱ་སྐད་གཉིས་སྨྲ་བའི་དབང་པོ། མགོ་ལོག་ལོ་ཆེན་པདྨ་རྣམ་རྒྱལ།” »