—ཚེ་བརྟན་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་བསྒྱུར།
མཱོ་ན་ལེ་ས་(mona lisa)ཡི་རི་མོ་ནི་ནམ་ཡང་ཉམས་པ་མེད་པའི་འཛམ་གླིང་གི་ཆེས་གྲགས་ཅན་གྱི་རི་མོའི་གྲས་ཤིག་ཡིན། དེ་ནི་ལཱོ་ན་འར་ཏཱོ་ངྷ་བན་སི་ (Leonardo da Vinci) ཡིས་བྲིས། རི་མོ་འདི་ནི་ལྐོག་གྱུར་གྱི་འཛུམ་མདངས་ཆེ་བའི་བུད་མེད་ཅིག་གི་སྣང་བརྙན་ཡིན་པས། གནའ་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ལྐོག་གྱུར་གྱི་མཛུམ་མདངས་དེས་གང་ཞིག་ལ་བལྟ་གྱིན་ཡོད་པར་བསམ་གཞིགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
—–རྣོ།
སྤྱིར་བཙན་བྱོལ་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་བོད་ཡིག་གི་བུད་མེད་རྩོམ་འབྲི་བ་ཉུང་ཤོས་ཤིག་ལས་མེད་ལ། ཡོད་པ་དག་ཀྱང་ལོ་ཟླ་དང་ཁོར་ཡུག་གིས་ས་རུ་ཟགས་པའི་ཤུལ་ན། ལོ་ན་གཞོན་ཞིང་མཛེས་མའི་གཤིས་ཉམས་འཛོམ་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་བདེ་པོ་འཚོ་གཅིག་པུ་རེད། འདི་ནི་མོ་རང་མཚོན་ན་རང་བྱུང་གིས་གནང་བའི་གོ་སྐབས་ཤིག་རེད། དེ་ཡང་ཡིན་ཏེ་ཨ་མཆོག་ཚེ་རིང་སྐྱིད་ཅེས་པའི་མཛེས་མ་དེ་རྒས་ཤུལ་ན་ད་ལྟ་སུ་འདུག་ཅེ་ན། ངས་ཚིག་ཆོད་པས་དེ་ནི་བདེ་པོ་འཚོའོ་ཟེར་ངེས། དེ་ནི་བདེ་པོ་འཚོ་ལ་སྦྱང་སྟོབས་ཀྱི་རྩོམ་གཤིས་ལེགས་པོ་ཞིག་དང་།
རྩོམ་པ་པོ། སྒྲོལ་ཚེ།
གསེར་རྟ་ལྔ་རིག་ནང་བསྟན་ཆོས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་མོ་ནི། མདོ་ཁམས་དཔལ་ཤུལ་གསེར་རྟའི་ས་ཁོངས་གསེར་ཁོག་བླ་མ་རུང་ཞེས་པར་ཡོད། ༸སྐྱབས་རྗེ་དམ་པ་བདུད་འཇོམས་འཇིགས་བྲལ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་སྐྱེ་གོང་མ་ཁྲག་འཐུང་བདུད་འཇོམས་གླིང་པས་ཕྱི་ལོ་༡༨༨༠ ལོར་ཐོག་མར་ཕྱག་བཏབ་སྟེ་མཚན་ལ་གསང་ཆེན་འོད་སྐུར་གྲོལ་བའི་དབེན་ཁྲོད་ཅེས་གསོལ་ནས་སྐལ་ལྡན་གྱི་སློབ་ཚོགས་དུ་མ་སྨིན་གྲོལ་ལ་བཀོད། འཇའ་ལུས་པ་བཅུ་གསུམ་བྱུང་བ་སོགས་བྱུང་། ཕྱིས་སུ་ཆོས་སྡེ་དེ་ཉིད་འཐོར་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནའང་༸ཆོས་རྗེ་དམ་པ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའམ་
སྐྱོ་བྲག་དགའ་དབང་།
ང་ཚོའི་འཚོ་རྟེན་གཙོ་བོ་བཟའ་བཏུང་རེད། བཟའ་བཏུང་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་པར་ཞིམ་པོ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཞིམ་པོ་ཞིག་བཟོ་ཤེས་ན་སོ་སོས་འབད་རྩོལ་བྱེད་ལ། ཅི་སྟེ་ཤེས་ཀྱི་མེད་ན་གཞན་པས་བཟོས་པ་རིན་གྱིས་ཉོ་བས་ན། ས་གནས་གང་སར་ཟ་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱིས་བདག་གཉེར་བྱེད་པའི་གནའ་སྲོལ་ཡོད་པ་ལས། དགུན་གྱི་དུས་འདིར། རྒྱ་གར་གྱི་ཡུལ་དབུས་མ་ག་དྷ་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་ཉེ་འཁོར་དུ་བོད་པའི་ཟ་ཁང་རང་ཡང་མང་ཐག་ཆོད་ཡོད་པའི་ནང་ནས། ཀུན་གྱི་ཡིད་ལ་འཁོར་ཞིང་། ཀུན་གྱིས་གླེང་སློང་བྱེད་པའི་ཟ་ཁང་ནི། ཨ་མདོ་ཙོང་ཁ་སྟབས་བདེ་ཟ་ཁང་རེད།
ཨེ་མ་ཧོས་མཚམས་སྦྱོར་བྱས།
སྦས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བ་ཞིག་སྐུ་ཞི་བར་གཤེགས་པ་དང་སྐུ་འཇའ་ལས་སུ་གྱུར། ཉེ་བའི་བོད་མདོ་ཁམས་གསེར་རྟ་རྫོང་ཁོངས་རགས་བཀྲམ་བྱམས་པ་གླིང་གི་བླ་མ་ཐུབ་ཤེར་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཡོད་པ་དང། ཁོང་སྐུ་གཤེགས་ནས་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་སྐུ་གདུང་ཁྲུ་གང་ཙམ་ལས་མ་ལྷག་པར་འཇའ་ལུས་སུ་དེངས་ཡོད་འདུག
བླ་མ་ཐུབ་བསྟན་ཤེས་རབ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཤར་རྒྱལ་བ་ཀཿཐོག་པའི་དགོན་ལག་གཞི་ཆེན་རགས་བཀྲམ་དགོན་པའི་ཁོངས་གཏོགས་ཏོག་ཚ་སྡེ་པ་རུ་
དེ་ལས་མང་བ་། “ཀཿཐོག་མཁན་པོ་ཐུབ་བསྟན་ཤེས་རབ་འཇའ་ལུས་སུ་དེངས་འདུག” »
—–ཨ་འདུས་སྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ།
སྤྱིར་ལུམྦཱིནཱི་ནི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཁུལ་རྩོད་མེད་ཅིག་ཡིན་ནའང་། དུས་ཕྱིས་རྒྱ་གར་དབྱིན་ཇིས་དབང་བསྒྱུར་སྐབས་བལ་གཞུང་དང་ས་ཁུལ་བརྗེ་རིས་བྱས་ཏེ་ད་ཆ་བལ་ཡུལ་གཞུང་གི་འཛིན་སྐྱོང་འོག་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་མོ་དག་གིས་ལོ་ལྟར་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོ་འཚོགས་སྲོལ་ཡོད་པ་བཞིན།
དེ་ལས་མང་བ་། “དཔལ་ས་སྐྱའི་འཇིག་རྟེན་ཞི་བདེའི་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོ་ཐེངས་༢༤ ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ།” »
ཤར་ཕྱོགས་ཁུག་རྟ།
༄།། ཕ་ཡུལ་བོད་ནས་འབྱོར་བའི་འཕྲིན་ཡིག་ཅེས་པའི་གཞས་ཤིག་ལ་ཉན་པ།
དེ་རིང་གཟའ་ཉི་མར་༧གོང་ས་ཆེན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་ལམ་རིམ་ཁྲིད་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བཀའ་ཁྲིད་བསྩལ་བ་དྲྭ་ལམ་ནས་ཞུས་གྲུབ་རྗེས། འཆར་ཅན་ཆུ་ཚོད་ལྟར་གྱི་དཔེ་ཀློག་ལྷོད་ལྷོད་ཅིག་མགོ་འཛུགས་དགོས་བསམ་པའི་མུར། གྲོགས་པོ་ཞིག་གིས་ཁ་པར་སླེབས། ཁོང་གིས་ངེད་ལ་ངོ་དེབ་ཁ་ཕྱེས་དང་གཞས་ཤིག་གི་དྲྭ་སྐུད་བསྐུར་ཡོད། གཟིགས་རོགས་གནོང་ཟེར། ངས་ཅི་རེད། དམིགས་བསལ་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས། གྲོགས་པོས་མ་རེད་མ་རེད། དང་པོར་གཟིགས་དང་ཟེར། དཔེ་ཀློག་གི་ཆུ་ཚོད་རྫོགས་མཚམས་གླིང་བསྐོར་དུ་ཕྱིན།
ཐུབ་སྲས་གཞོན་ནུ།
གསང་སྔགས་སྔ་འགྱུར་བའི་ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཀྱི་ཡ་གྱལ་སྒྲུབ་སྡེ་ཆེན་པོ་དཔལ་ཡ་ཆེན་ཨོ་རྒྱན་བསམ་གཏན་གླིང་གི་མུ་འབྲེལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལོ་མའི་གཟི་ཐིག་ཕན་བདེའི་ལུགས་བཟང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།།
༄། །དཔལ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྗེ་བཙུན་བླ་མ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།
ཨོཾ་སྭ་སྟི། ཆོས་ཀྱི་བཀྲ་ཤིས་བཀྲ་ཤིས་བྱུང་།།
ཨེ་མ་ཧོ།
དཔལ་གསང་ཆེན་སྔ་འགྱུར་བའི་མ་དགོན་དྲུག་དང་ཆོས་སྡེ་གཉིས་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ལས། ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་གསེར་རྟ་བླ་རུང་ལྔ་རིག་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་ཆེན་མོ་ནི། རྡོ་གྲུབ་ཆེན་འཇིགས་མེད་ཕྲིན་ལས་འོད་ཟེར་གྱིས་ 1745-1821 ལུང་བསྟན་ཚིག་རྐང་བདུན་གྱི་དོན་གསལ་བྱེད་སྒྲོན་མེའི་འོད་སྣང་།
ན་མོ་གུ་རུ་ཨ་བྷྱ་ལཀྵཾ་ཀ་ར་ཡེ།
གསེར་རྔ་དམ་ལྷ་ཡི་བླ་ལུང་དུ།།
དེ་ལས་མང་བ་། “དཔལ་གསེར་རྟ་བླ་རུང་ལྔ་རིག་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་ཆེན་མོའི་ཕྲིན་ལས།” »
དོལ་སྨྱོན།
འདི་ནི་དབྱངས་ཀྱི་མཆོད་པ་སྟེ།།
རྙེད་དཀའི་ལུས་རྟེན་སྩོལ་བ་པོ།།
བྱམས་དང་བརྩེ་བས་སྐྱོང་བ་པོ།།
དྲིན་ཅན་ཕ་མ་རྣམ་གཉིས་མཆོད།།
འདི་ནི་དབྱངས་ཀྱི་མཆོད་པ་སྟེ།།
མདུན་གྱི་ལམ་ཆེན་སྟོན་པ་པོ།།
—–སྐྱོ་བྲག་དགའ་དབང་།
ད་ནངས་ཞོགས་པ་གནས་མཆོག་རྡོ་རྗེ་གདན་ལ་སྨུག་པ་བསླེབས་གདའ། ལོ་གཅིག་ལ་སྨུག་པ་ཐེངས་གཅིག་ཡོང་ཞིང་། ཡུན་ཟླ་བ་གཅིག་ཡས་མས་ཙམ་ལ་དྭངས་འཐིབ་ཅི་རིགས་ཀྱིས་སྡོད་ཀྱི་རེད། ཡོང་བའི་དུས་ཀྱང་དགུན་ཚེ་རེད། སྨུག་པ་སླེབ་པ་ན།
རྩོམ་པ་པོ། རྫ་མེ་སྟག
བཏང་སྙོམས་པ
བརྒྱ་ཡར་འགྲོ་དང་སྟོང་ཕྱིར་འོང་གི་མིག་བཤེར་བ
<<ལམ་ཟུར་གྱི་མེ་ཏོག>>སྒོར་འབུད་རན་ཡོད།
རྟོག་ཞིབ་པ
མིག་ཆུ་དང་དགོད་སྒྲ
དཀའ་སྡུག་དང་རྔུལ་ཆུ
རྒྱང་མིག
དེང་སྐབས་དྲ་ལམ་དང་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནང་ཁྱབ་ཀྱིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ནི། དངུལ་སྒོར་དང་སྦྱིན་བདག་གི་ངོ་སོ་འབའ་ཞིག་སྲུང་མཁན་གྱི་བོད་བླ་ཁག་ཅིག་གིས་རྒྱ་རིགས་འབྱོར་ལྡན་ཅན་དང་གློག་བརྙན་འཁྲབ་མཁན་རིགས་ལ་ཅི་དགར་སྤྲུལ་སྐུའི་མིང་ཆེན་རེ་བཏགས་ཏེ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལ་མཚན་ཤས་ངན་པ་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་རེད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་པོར་རྒྱ་ཡན་དུ་དར་ཁྱབ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ལུགས་སྲོལ་སྐྱུག་བྲོ་བོ་འདི་དག་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་ཆོས་འདི་ཉིད་ཇི་འདྲའི་དྲི་ངན་འགོས་པའི་ཉེན་ཚབས་ཅན་དང་
ཨེ་མ་ཧོ།
ན་མོ་གུ་རུ་ཨརྱ་ཏཱ་ར་ཡེ།
ངོ་བོ་ལྷན་སྐྱེས་ཆོས་སྐུ་ཀུན་ཏུ་བཟང་།།
རང་བཞིན་རང་རིག་ལྷུན་གྲུབ་རྡོ་རྗེ་འཆང་།།
ཐུགས་རྗེ་ཀུན་ཁྱབ་བརྒྱུད་གསུམ་བླ་མ་མཆོག།
ཀུན་འདུས་ཆོས་རྗེ་དམ་པས་དུས་ཀུན་སྐྱོང་།།
དེ་ཡང་བཀའ་དྲིན་དང་བྱམས་བརྩེ་བླ་ན་མེད་པར་མཆིས་པའི་ཨ་མ་ཨོ་རྒྱན་སྒྲོལ་མ་ནི་རབ་ཚེས་མེ་ཁྱི་རྒྱལ་ཟླའི་དུས་ཚེས་དགེ་བར་ཡབ་དགེ་རྩེ་རྒྱལ་ཐོབ་དང་
ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བྱས།
ཕྱི་སྡོད་བོད་རིགས་ན་གཞོན་སྙན་ངག་པའི་སྡེ།
དཔེ་མིང་། རྩོམ་མཁན། བྱ་བ།
<<རྒྱ་གར་གྱི་མཚན་མོ།>> སྒྲེ་བོ། སློབ་མ།
<<ཚིག་རིས་བསླས་མ།>> ལི་ཐང་དབྱིག་གཉེན། གྲྭ་བ།
<<ཕྱིར་མིག>> ཐང་ང་ལྷ་མོ། སློབ་མ།
ཐེ་བོ་སངས་རྒྱས།
པེ་ཅིན་གྲོང་ཁྱེེར་གྱི་ལྟེ་བའི་པེ་ཧེའི་སྐྱེད་ཚལ་ལམ་གཡང་ཊིའི་མེ་ཏོག་གླིང་ཕྲན་Jade Flower Island, ཞེས་འབོད་པ་དེའི་ཏོག་ལྟར་གྱུར་པ། བཟོ་བཀོད་ལེགས་པ་ཚད་དུ་སོན་ཅིང་རྔམ་བརྗིད་ལྡན་པའི་བོད་ལུགས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་དཀར་པོ་དེ། ཝེ་ཁི་རིག་མཛོད་ཆེན་མོ་གཙོས་པའི་དབྱིན་ཡིག་གི་ངོ་སྤྲོད་མང་པོ་ལས། ༧ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བའི་དུས་སུ་བཞེངས་པར་བཤད་པ་དང་། བོད་ལྗོངས་ཞིབ་འཇུག་དུས་དེབ་ཏུ་ཧོང་ཧའོ་ལགས་ཀྱིས་བྲིས་པའི་<མཆོད་རྟེན་དཀར་པོའི་དགོན།> ཞེས་པའི་ནང་མཆོད་རྟེན་དཀར་པོ་དེ་
ཀླུ་སྨྱོན།
ང་ཆུང་ཆུང་དུས་སུ་ཕ་ཡུལ་དུ་རྒྱ་མི་རིགས་མང་པོ་ཞིག་འདུག་ཅིང་། དེ་ཡང་ངའི་གྲོང་སྡེ་ནས་རྫོང་མཁར་ལ་འགྲོ་སའི་ལམ་ཁའི་གཡས་གཡོན་དུ་རྒྱ་གྲོང་བཞི་ཙམ་ཞིག་འདུག རྒྱ་གྲོང་གི་རྒྱ་མིའི་ཁྲོད་དུ་ཕྱེད་ཀར་བཟའ་ཚང་ཡོད་ཅིང་ཕྱེད་ཀ་ཕོ་ཧྲེང་རེད་འདུག ཁོ་ཚོར་ཞིང་ས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་ལམ་ཁ་བཟོ་རྒྱུའི་ལས་ཀ་ཡང་སྤྲོད་བཞིན་འདུག ཁོ་ཚོའི་གདོང་པ་ནི་མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་དུ་གཞིས་ཆགས་པའི་རྒྱ་རིགས་ཀུན་དང་འདྲ་བར་དཀར་ལ་དམར་མདངས་ཆགས་པ་དེ་འདྲ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ནི་བོད་མཐོ་སྒང་གི་གྲང་ངར་གྱིས་ཁོ་ཚོའི་ཤ་མདོག་ངོ་མ་
—–ཐེ་བོ་སངས་རྒྱས།
དེ་ནི་དགའ་བྱེད་རྒྱལ་པོ་རཱ་མ་ཎ་ཡིས་ས་མཐའ་བསྐོར་ནས་ལོ་ངོ་བཅུ་བཞི་འགོར་ཙ་ན། སྲིན་པོ་ལངྐ་མགྲིན་བཅུ་ལས་བཙུན་མོ་སི་ཏཱ་ཕྱིར་འཕྲོགས་ཤིང་རྒྱལ་ཁའི་ངང་རང་ཁྱིམ་དུ་ལོག་སྐབས་དགའ་བསུའི་དུས་དྲན་ཡིན་ལ། འདི་ངྷ་སེ་རཱ་སྟེ་ཚེས་བཅུའི་དུས་ཆེན་རྗེས་ཀྱི་ཉི་མ་ཉི་ཤུ་བ་དེ་རེད།
གཅན་སྣང་བ་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས། (དབུས་ཡོ་རོབ་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ།)
༼སློབ་མ་མང་པོ་ཞིག་གིས་སློབ་གྲྭ་འདིའི་སྐོར་མང་པོ་འདྲི་གི་འདུག་པས། འདིར་རོབ་ཙམ་ཞིག་བྲིས་ཡོད།༽ ཡོ་རོབ་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ནི་སུའུ་ལེན་མནའ་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་འཐོར་བའི་རྗེས་སུ་ཤར་ཡོ་རོབ་གླིང་དུ་དམངས་གཙོ་ལམ་སྲོལ་གསར་འཛུགས་བྱེད་པའི་སྐབས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དག་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་པར་དམིགས་ནས་༡༩༩༡ ལོར་གསར་དུ་བཙུགས་པའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཞིག་ཡིན་ལ། སློབ་གྲྭ་འདིའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་འཛམ་གླིང་ནང་
དེ་ལས་མང་བ་། “དབུས་ཡོ་རོབ་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་རུ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཅུ།” »
ཀླུ་སྨྱོན།
ཚན་རིག་ལག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་སུ་ཕྱིན་པ་དང་ཆབས་ཅིག་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྨྱོ་ཧམ་དང་ཀླད་རྩ་འཁྲུག་ཚད་ཀྱང་ཇེ་མཐོར་སོང་། དཔེར་ན་དྲ་འབུའི་ཟློས་གར་བཞིན། དྲ་འབུ་ནི་དྲ་བའི་རིག་གནས་དར་བ་དང་མཉམ་དུ་སྐྱེས་པ་དང་། གལ་སྲིད་དྲ་བའི་རིག་གནས་རྩ་མེད་དུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན་དྲ་འབུ་ཚོར་ཡང་འཆི་ལམ་མ་གཏོགས་མེད། དེང་སྐབས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་ཕལ་ཆེར་དྲ་འབུས་ཁེངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞིག་ཡིན་པ་འདྲ། དྲ་འབུ་དེ་ཚོ་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་ཁྱེད་ཀྱི་ངོ་དེབ་དང་སྐད་འཕྲིན་ནང་འཛུལ་ཡོང་། དྲ་འབུ་དེ་ཚོ་གསར་