སྐྱོ་བྲག་དགའ་དབང་།
བལ་ཡུལ་འཕགས་པ་ཤིང་ཀུན་ནི། བལ་པོའི་མཐིལ་གྱི་རི་འབུར་ཞིག་གི་སྒང་ལ་ཡོད་ཅིང་། རང་བྱུང་མཆོད་རྟེན་ཆེན་པོ་དེའི་མདུན་ངོས་གཡས་ཟུར་ན། སྐེད་པ་འདོམས་ཆིངས་ཙམ་གྱི་ཅོང་དྲིལ་ཆེན་པོ་ཞིག་རྡོའི་ཀ་གདུང་ལ་དཔྱངས་གདའ། ཅོང་དྲིལ་དེའི་ཐོད་ལ་ཡིག་ཕྲེང་གཅིག་དང་། སྐེད་པར་ཡིག་ཕྲེང་གསུམ་སྟེ། བོད་ཡིག་ཡིག་ཕྲེང་བཞི་ཡོད་པའི་ཐོག་མ་གསུམ་པོ་ནི་སྨོན་ལམ་དང་།
ཐུབ་པའི་དགོངས་པའི་རྒྱན་ལས། “དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པའི་སྦྱོར་བ་གསུམ་ལས་སྐྱེས་པ་སྟེ། གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བློས་སོག་པོ་པར་སིག་པ་རྣམས་མ་ལ་བགྲོད་པ་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱི་བ་ལང་བྱིན་གྱི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་གང་འདི་སྐད་སྨྲ་བ་སྟེ། བྲམ་ཟེས་བ་ལང་བྱིན་གྱི་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་ནས་ལོ་གཅིག་གིས་བ་ལང་གི་བརྟུལ་ཞུགས་སུ་འགྱུར་རོ། །
ཀླུ་སྨྱོན་ཧེ་རུ་ཀ
ང་ནི་སྙན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་ ཚངས་སྲས་བཞད་པའི་སྒྲ་དབྱངས དཔར་ཐེངས་དང་པོ་ཉོ་མཁན་དང་ཀློག་མཁན་གྱི་གྲས་ཤིག་ཡིན། ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་བཞིན། དེ་དུས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དུ་སྙན་ངག་གི་རིག་གནས་ལ་མཚོན་ན་སྐྱ་ཟད་སྔོ་སྡུག་གི་དུས་སྐབས་ཤིག་རེད་ལ། ཡང་མུན་ནག་མཚན་མོ་རིང་པོ་ཞིག་གི་རྗེས་སུ་ཤར་བའི་སྐྱ་རེངས་ཀྱི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཀྱང་རེད། ཟང་ཟིང་ཆེ་བའི་ལོ་ཟླ་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱུད་པའི་དབང་གིས། སྤྱིར་ན་ང་ཚོའི་མང་རྫོང་ལ་མཚོན་ན་བོད་རིགས་འདུས་སྡོད་ཆེ་བའི་རྫོང་ཞིག་ཡིན་མོད། དུས་དབང་གིས་རྫོང་དཔེ་ཚོང་ཁང་དུ་བོད་ཡིག་གི་དཔེ་ཆ་ཧ་ཅང་ཉུང་།
དེ་ལས་མང་བ་། “ཚངས་སྲས་བཞད་སྒྲ དང་ཨ་ལགས་བསེ་ཚང་། ད་དུང་ ཁྱུང་སྔོན་འཕྲིན་སྟེགས།” »
བསྟན་འཛིན།
དུས་རབས་འདིར། བོད་ལ་ཉེན་ཁ་ཆེ་ཤོས་དེ་བོད་སྐད་འཇིགས་ནས། རྒྱ་སྐད་དང་དབྱིན་སྐད་དེ་དག་བོད་པ་མང་ཆེ་བའི་བཀོལ་སྤྱོད་སྐད་ཡིག་ལ་འགྱུར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དེ་ལྟར་ཕྱིའི་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་གིས་སྐད་ཡིག་ཉམས་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་བདེན་མོད། འོན་ཀྱང་ནང་གི་རྐྱེན་དུ་མ་ཞིག་ལ་ང་ཚོས་ནམ་ཡང་གདོང་ལེན་བྱེད་ཐུབ་མེད།
བོད་ལ་མདུད་པའི་རིག་གཞུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ལ་སོ་སོའི་ཁྱད་ཆོས་མི་འདྲ་བའི་མིང་དང་། ལོ་རྒྱུས། བཟོ་དབྱིབས་སོགས་ཤིན་དུ་མཛེས།
ད་རེས་ལ་རྩེའི་གོ་སྒྲིག་འོག བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་རིག་གཞུང་མཁས་དབང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལགས་ཕ་ཡུལ་ནས་ཨ་རིར་གདན་འདྲེན་ཞུས་ནས། བོད་ཀྱི་མདུད་པའི་སྐོར་ལ་ངོ་སྤྲོད་དང་མདུད་པ་རྒྱག་སྟངས་ཀྱི་སྦྱོང་བརྡར་འཆད་འཁྲིད་གཅིག་ནེའུ་ཡོག་ལ་འཚོགས་རྒྱུ་ཡིན་པས། ཚང་མས་དོ་སྣང་ཡོད་པ་ཞུ། འཆད་འཁྲིད་འདི་རིན་མེད་ཡིན་པས་ཚང་མས་རྒྱུད་སྤེལ་གནང་རོགས།
འཚོགས་ཡུལ་ས་གནས། ལ་རྩེ་དཔེ་མཛོད་ཁང་། 132 Perry Street, Suite2b, New York, NY 10014
དུས་ཚོད། གཟའ་ཕུར་བུ། ཟླ་བ་11ཚེས་15
ཆུ་ཚོད། 6-8བར།
ནེའུ་ཡོག་ལ། ས་གནས། 132 Perry Street, Suite2b, New York, NY 10014 ལ། གཟའ་འཁོར་འདིའི་རེས་གཟའ་ཕུར་བུ། ཟླ་བ་11 ཚེས་1ཉིན། ཆུ་ཚོད་7པར།…
དེ་ལས་མང་བ་། “མཚུར་ཕུ་དགོན་པའི་གོས་སྐུའི་སྐོར་གྱི་གློག་བརྙན།” »
སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།
གཅིག བོད་སྐད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པའི་དེབ།
སྤྱི་ལོ་༡༨༥༨ལོར་ཧྥ་རན་སིའི་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ཞིག་སྟེ་མིང་ལ‘‘རྒྱལ་པོའི་དཔར་ཁང’’(Imprimerie impériale)ཞེས་པ་དེས«བོད་སྐད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་རིག་པ»(Grammaire de la langue tibétaine)ཞེས་པ་ཞིག་པར་སྐྲུན་བྱས་འདུག འདིར་དེབ་འདིའི་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་ཞིབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ལས་སུ་ཞུགས་རྒྱུ་མིན་མོད་ས་བཅད་མ་སྟོང་ཙམ་ཞིག་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཐུགས་མོས་ཅན་ཚོས་ཟུར་གསལ་གྱི་དྲྭ་རྒྱར་གཟིགས་ཚེ་དེབ་འདི་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་མཇལ་ཐུབ་པ་འདུག
དེ་ལས་མང་བ་། “ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དགེ་རྒན་ཐོག་མའི་སྐོར་བཤད་པ།” »
བསྟན་འཛིན། ང་ཚོས་རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་ཨོ་རྒྱན་འཕྲིན་ལས་རྡོ་རྗེ་མཆོག་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ནས། རང་གི་འདོད་བློ་མི་མཐུན་པའི་བོད་པའི་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ལ་བསམ་བློ་གུ་ཡངས་ཐོག་འབྲེལ་ལམ་བཙུགས་ནས། ལྟ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཐོག ཀུན་སློང་རྣམ་དག་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་ཐོག ཕན་ཚུན་མཐུན་ཐབས་དང་། ནུས་པ་གཅིག་བསྒྲིལ་ཐུབ་ན།་བོད་ལ་རེ་བ་ཆེན་པོ་ལྡན། དེས་ན་ང་ཚོས་ཁ་སང་གི་ཉིན་མོ་སྟེ། སྤྱི་ཟླ་༡༠ཚེས་༡༡ལ་བོད་ཀྱི་ཆིག་སྒྲིལ་ཉིན་མོར་སྲུང་བརྩི་ཡོང་བའི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རོགས། བདག་ལ་བརྩེ་བའི་གྲོགས་དག་གིས་འདི་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་རོགས་ཞུ། ལོ་རྗེས་མ་ང་ཚོས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དང་། བོད་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཟུར་པ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་། བོད་མིའི་ཁེ་ཕན་ལ་གཟིགས་ནས་འདི་ལྟར་མཉམ་འཛོམས་ཐོག་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་འཁུར་བཞེས་ཐུབ་ན། རྒྱལ་བ་དགྱེས་པའི་མཆོད་པ་འདི་ལས་གང་མཆིས།
བདེ་འཇགས་ཕོ་ཉ།
ཉིན་ཤས་སྔོན་དུ་གྲོས་ཚོགས་ར་བའི་ནང་རྒྱ་ནག་གིས་བཟོས་པའི་སྐད་འཕྲིན་བཀོལ་སྤྱོད་མི་བྱེད་པའི་འབོད་སྐུལ་བྱ་རྒྱུའི་ཐད་བཀའ་མོལ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་དགོས་ངེས་ཤིག་ཡིན། བོད་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོར་མཚོན་ནས་བཤད་ན། སྐད་འཕྲིན་བརྒྱུད་ནས་བོད་མིའི་ལས་དབང་གླེང་བར་བརྟེན་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་དུ་ཚུད་པ་ཤིན་ཏུ་མང་། སྐད་འཕྲིན་གྱི་བར་སྟོང་དུ་རྩོམ་ཡིག་དང་འདྲ་སྤེལ་བའི་རྐྱེན་བྱས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་
ཆབ་ཚང་འཇམ་དཔལ།
སྔ་མའི་འཕྲོས། ལེ་ཚན་གཉིས་པ།
དང་པོ། འཛིན་གྲྭ་དབྱེ་བགོས་བྱེད་སྟངས།
དེ་ཡང་ཕྱྭ་བ་ཆོས་ཀྱི་སེངྒེས་གསང་ཕུ་སྣེ་ཐོག་ཏུ་གཞུང་བཀའ་པོད་ལྔ་གར་སློབ་གཉེར་བྱེད་པའི་ལམ་སྲོལ་གསར་དུ་བཏོད་པ་དང༌། ལྷག་དོན་གཞུང་བཀའ་པོད་ལྔ་གར་སློབ་གཉེར་དཔྱིས་ཕྱིན་པ་ཡོང་ཆེད་འཛིན་གྲྭ་བགོ་བའི་ལམ་ལུགས་གསར་བཏོད་བྱས་ཏེ། འཛིན་གྲྭ་སོ་སོར་གཞུང་བཀའ་པོད་ལྔ་ག་ཆ་བགོས་དང༌། འཛིན་གྲྭ་སོ་སོའི་སློབ་ཡུན་གྱི་ལོ་ཚད་གཏན་འབེབས་སོགས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ལུགས་སྲོལ་འདི་བོད་ཀྱི་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་དུ་གནས་པའི་རྩོད་གྲྭའི་གདན་ས་ཕལ་མོ་ཆེར་དར་སྲོལ་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད།
བློ་གླིང་གྲྭ་ཚང་འདིར་མཚོན་ན་
ཨཱ་ཙཱརྱ་ཨག་ལོད་ཀྱིས།
ཡིད་སྐྱོ་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ལ། ཝཱཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སྒྲ་འགྱུར་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་ལོ་ཙཱ་བ་བློ་བཟང་ནོར་བུ་ཤཱསྟྲི་མཆོག་༢༠༡༨།༩།༢༡།ཞོགས་པའི་ཆུ་ཚོད་༧ཐོག་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་འདུག
དེ་ཡང་ལོ་ཙཱ་བ་ཁོང་ནི་བོད་འདམ་གཞུང་དུ་སྐུ་འཁྲུངས་པ་དང་།
ཆབ་ཚང་འཇམ་དཔལ།
ལེ་ཚན་དང་པོ།
དང་པོ། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བསླབ་གཞི་སྤྱི་བཤད།
༄༅།། ཐོག་མར་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བསླབ་གཞི་དང་ཐད་འབྲེལ་གྱི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ནང་བཞུགས་པའི་རྒྱ་བོད་མཁས་པའི་གསུང་འབུམ་སྐོར་རགས་བསྡུས་ཤིག་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ན། རྣམ་འདྲེན་བཞི་པའི་བཀའ་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དང་རྒྱུད་སྡེ་བཞིའི་ནང་ཚན་ནས་བོད་དུ་འགྱུར་རོ་ཅོག་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིགས་པར་ (འདི་ལ་གླེགས་བམ་བརྒྱ་དང་གསུམ་ལྷག་ཡོད།) བཀའ་འགྱུར་དང༌། དེ་དག་གི་དགོངས་པ་འགྲེལ་པའི་བསྟན་བཅོས་བོད་དུ་འགྱུར་རོ་ཅོག་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིགས་པར་ (འདི་ལ་གླེགས་བམ་ཉིས་བརྒྱ་བཅུ་གསུམ་ཡོད།) བསྟན་འགྱུར་དུ་གྲགས། དེ་དག་ལས་སྐྱེས་རབས་དང༌། སྦྲངས་ཡིག སྒྲ་མདོ།
རྔ་བ་རྒྱལ་ཁམས་པ།
རྡོ་གྲུབ་ཆེན་ཞེས་པའི་མཚན་གྱི་དོན་ནི། རྡོ་ཞེས་པ་རྡོ་གྲུབ་སྐུ་ཕྲེང་དང་བོ་འཇིགས་མེད་འཕྲིན་ལས་འོད་ཟེར་གྱི་འཁྲུངས་ས་མགོ་ལོག་རྡོ་ཡུལ་ཡིན་པས་རྡོ་དང་། གྲུབ་ཆེན་ཞེས་པ་ནི་བླ་མ་འདིས་སྟོད་ཧོར་གྱི་དམག་བཟློག་པས། དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་བས་ཆེ་བསྟོད་དུ་སྩལ་བའི་མཚན་ཞིག་ཡིན་འདུག་པས། དོན་དངོས་ཐོག་རྡོ་གྲུབ་ཆེན་ཞེས་པའི་མཚན་དེ་བླ་མའི་འཁྲུངས་ཡུལ་དང་། རྒྱལ་བོའི་ཆེ་བསྟོད་གཉིས་ལས་གྲུབ་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མཚན་གནས་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་རེད།
དེ་ལས་མང་བ་། “༅༅།། རྡོ་གྲུབ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ། ཚེ་དང་སྒྲུབ་པ་མཉམ་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བླ་ཆེན་ཞིག།” »
རྩོམ་པ་པོ། མི་གསལ།
རྒྱའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་ཕྱིས་སུ་བོད་ཀྱི་ལོ་ཆེན་དུ་གྱུར་བ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཤེས་སམ། བོད་ཀྱི་ཆོས་བསྒྱུར་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་ང་ཚོས་ཁོང་ལ་ལྷ་བཙུན་ཆོས་ཀྱི་རིན་ཆེན་ཞེས་འབོད་དེ། རྒྱའི་རྒྱལ་རབས་སུང་ལྷོ་མ་ཡི་ཆེས་མཐའ་མཇུག་གི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡིན། ཁོང་ནི་སྤྱི་ལོ་1271 ལོར་ཡབ་ཏའོ་ཙུང་（度宗）དང་རྒྱལ་ཡུམ་རུས་ཆོན （全）་ཅན་གཉིས་ཀྱི་སྲས་འབྲིང་བར་འཁྲུངས་ཤིང་སྤྱི་ལོ་ 1274ལོར་རྒྱལ་བོའི་ཁྲིར་བཀོད་པས་མཚན་ལ་ཡང་སུང་གུང་ཏི་（宋恭帝）ཞེས་འབོད།
དེ་ལས་མང་བ་། “༄༅།།བོད་ཀྱི་ལོ་ཙྭ་བ་ཆེན་པོར་གྱུར་བའི་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་པོ་སུང་གུང་ཏི།” »
དེ་རིང་དུས་ཚིགས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཉིན། མ་ཡུམ་དྲ་ཚིགས་(http://www.mayum.net)ཤར་གཏོང་བྱས། དྲ་ཚིགས་འདི་ནི་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡར་གནས་སྡོད་བོད་མིས་བཏོན་པའི་བོད་ཡིག་དྲ་ཚིགས་ཐོག་མ་དེ་རེད། དྲ་ཚིགས་འདིའི་དམིགས་ས་གཙོ་བོ་ནི། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་དང་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་སྐོར་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀའི་བོད་མིས་མཉམ་ཞུགས་ཐུབ་པའི་རེ་བ་བཅངས་ཡོད། དྲ་ཚིགས་འདིའི་ཐོག་རྩོམ་ཡིག་སྤེལ་འདོད་ཡོད་ཚེ། རྩོམ་སྒྲིག་པར་ཁ་བྱང་འདི་(editor@mayum.net) བརྒྱུད་འབྲེལ་བ་གནང་ན་འགྲིག་ཅིང་། མ་འོངས་པར་རྩོམ་པ་པོ་སོ་སོའི་ཟིན་བྲིས་སྤེལ་སའི་སྡེ་ཚན་ཡང་བཟོ་འཆར་ཡོད། མ་ཡུམ་དྲ་ཚིགས་འདིར་བོད་མི་གང་མང་མཉམ་ཞུགས་གནང་སྟེ། དོན་འབྲས་ལྡན་པའི་གླེང་སྟེགས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་སྨོན་འདུན་ཡོད།
རྔ་བ་རྒྱལ་ཁམས་པ།
“ཀརྨ་ཐེག་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོའམ”། “ཀརྨ་ཐེག་གསུམ་ཆོས་གླིང”ཞེས་པའི་མཚན་འདི༧རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པ་སྐུ་གོང་མ་རིག་པའི་རྡོ་རྗེ་མཆོག་གིས་ཁོང་གིས་བཏབ་གནང་བའི་ཆོས་ཚོགས་ཁག་ལ་སྤྱི་ཐོག་ནས་སྩལ་གནང་བའི་མཚན་དོན་ཤིན་ཏུ་ལྗིག་ཁོག་ཆེ་བ་ཞིག་རེད། མཚན་གནས་འདིར༧རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པའི་དུས་གསུམ་གྱི་ཐུགས་བསྐྱེད་དང་སྨོན་ལམ།
ཐེ་བོ་སངས་རྒྱས།
བོད་ཀྱི་བླ་མ་དག་གིས་ཡེ་ཤུ་བའི་བླ་ཆེན་པོབ་ཀྱི་གོས་བེར་ཀོ་ལཱོ་འདྲ་དང་། རྒྱ་ནག་དང་མན་ཇུའི་རྒྱལ་མོའི་ཞྭ་མོ་འདྲ་བ། གྷི་རི་སེའི་དམག་དཔོན་གྱི་ཞྭ་མོ་འདྲ་བ་དག་གྱོན། དེ་དག་ལ་ཐོབ་དང་གོ་སའི་མཚོན་དོན་གལ་བོ་ཆེ་རེ་ཡོད་པས་ཡིན་ནམ། ཞྭ་མོ་རེ་ལ་རྩོད་གཞི་ཛ་དྲག་ཅན་ལྷགས་པའང་གདའ། བླ་མ་རྣམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱངས་རྟ་ལ་སེམས་ཆུང་
སློང་མོ་བས་བྲིས།
བརྩམས་ཆོས་དང་རྩོམ་པ་པོའི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས།
དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་རྩོམ་པ་པོའི་ཁྲོད་དུ་བརྩམས་སྒྲུང་འདིའི་རྩོམ་པ་པོ་སུ་ཡིན་མིན་གྱི་སྐོར་ལ་བཤད་སྲོལ་མི་མཐུན་པ་དུ་མ་ཞིག་འདུག ལྷག་པར་དུ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བརྩམས་སྒྲུང་འདི་ལ་རྩོམ་པ་པོ་གཉིས་ཡོད་རབས་བཤད། གང་ལྟར་བརྩམས་སྒྲུང་འདི་ནི་ཆིང་རྒྱལ་རབས་སྐབས་སུ་ཚའོ་ཤེང་ཆིན་（曹雪芹）གྱིས་ཐོག་མར་ལག་འབྲི་བགྱིས་ནས་ལེའུ་བརྒྱད་བཅུ་བརྩམས་ཤིང་ཕྱིས་སུ་གཱིང་ཨུར་（高鹗) དང་ཁྲིན་ཝེ་ཡོན་
ཁ་བ་ནག་པོ་ནས།
སིམ་འཛུལ། ཨོ་སི་ཊི་ལི་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན།
ཉེ་ཆར་ཨོ་སི་ཊི་ལི་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་སླེབས་ཡོད་པའི་སྐོར་གྱི་དཔེ་དེབ་སྐད་གྲགས་ཅན་ཞིག་པར་སྐྲུན་བྱུང་བ་རེད། དཔེ་དེབ་དེ་སྐད་གྲགས་ཆགས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་ནི་དཔེ་དེབ་དེ་ཨོ་སི་ཊི་ལི་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་སྐོར་བྲིས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། དཔེ་དེབ་པར་སྐྲུན་སྔ་རྗེས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་
སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།
ཉི་ཧོང་གི་ཡུལ་འདིར་མིའི་འགྲོ་བ་བྱུང་ནས་ལོ་ངོ་ཁྲི་གཅིག་ལྷག་ཕྱིན་པ་དང་། དུས་རབས་གསུམ་པའི་ནང་ཡ་ཡོ་ཨིའི་( Yayoi )ཡུལ་དུ་རྒྱལ་ཕྲན་ཆུང་ཆུང་མང་པོ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་བའི་ཡ་མ་ཐ་ཨི་ཁོ་ཀུ་( Yamataikoku)ཞེས་པའི་རྒྱལ་ཕྲན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ནའང་། དུས་རབས་གསུམ་པའི་མཐའ་ལ་རྒྱལ་ཕྲན་དེ་མེད་པར་མངོན། དུས་རབས་བཞི་པའི་མགོ་ཙམ་ལ་ཡ་མ་ཐོ་( Yamato)གྲགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡུལ་འདིར་ཐོག་མར་དབུ་བརྙེས་པས་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་དབྱིབས་ཐོན་པ་དང་། སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་དང་ཁོ་རེ་ཡའི་དབར་དམག་འཐབ་ལན་མང་བྱུང་བས་ཡུལ་དེ་གཉིས་ནས་མི་མང་པོ་ཞིག་ཡ་མ་ཐོའི་རྒྱལ་ཁབ་ལ་བྲོས་བྱོལ་དུ་འབྱོར་འདུག་ལ། ཡུལ་འདིའི་ཤེས་རིག་དང་། ལམ་ལུགས། ཅ་ལག་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་ནག་ཡུལ་ནས་བླངས་པར་བཤད།
དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་ཀྱི་དམག་དཔོན་དང་མདའ་དཔོན་གྱི་གོ་གནས་བཞེས་མྱོང་བའི་ཉི་ཧོང་པ་ཞིག་གླེང་བ།” »