ཤེད་བུ།
གཅིག སྔོན་དུ་སྒྲོན་འདོད་པ།
ཁ་སང་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་ཡོངས་འཛིན་བོད་ཡིག་འཚོལ་བཤེར་མ་ལག་དྲ་ལམ་ལ་ཤར་གཏོང་བྱས་པ་ནས་བགྲོ་གླེང་ཅུང་ཟད་ཤུགས་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་བྱུང་ཡོད། ཕྱོགས་གཅིག་གིས་སྐད་ཡིག་དང་
བོད་ཡིག་གི་དག་ཆ་གལ་ཆེ་ཚུལ་གྱི་སྐོར་མདོར་བསྡུས་གླེང་བ།
འོས་སྦྱོར་བ། རོང་བོ་དཀོན་མཐིལ།
༄༅། །བོད་ཡིག་གི་དག་ཆ་གལ་ཆེ་ཚུལ་གྱི་སྐོར་མདོར་བསྡུས་གླེང་བ།[①]
ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ། ཁུ་བྱུག་གིས་བརྩམས།[②]
(ནང་དོན་གནད་བསྡུས།) དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་དུ་ཐོག་མར་བོད་ཡིག་གི་དག་ཆ་གལ་ཆེ་ཚུལ་ལས་འཕྲོས་པའི་ཡི་གེའི་དག་ཆ་ཤེས་པའི་དགེ་མཚན་དང་། དེ་ནས་ཡི་གེའི་དག་ཆ་མ་ཤེས་པའི་སྐྱོན། རིམ་པར་ཡི་གེའི་དག་ཆ་འབྱུང་བའི་ཐབས། ཡི་གེའི་ནོར་བ་སེལ་བའི་གཉེན་པོ། ཡི་གེའི་དག་ཆ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ།
དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་ཡིག་གི་དག་ཆ་གལ་ཆེ་ཚུལ་གྱི་སྐོར་མདོར་བསྡུས་གླེང་བ།” »
ངའི་བསམ་ཚུལ་འགྱུར་སོང་།
གངས་སེང་དཀར་མོ།
དེ་ཡང་ཤན་པའི་ལག་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་སྲོག་སྐྱོབ་མི་ཉན་པའི་ལྟ་ཚུལ་འགའ་མཐོང་རྗེས། རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ལ་འགྱུར་བ་ཕྱིན་པའི་སྐོར་གླེང་འདོད་ཆེན་པོ་བྱུང་། འོན་ཀྱང་བསྡུས་ཙམ་ཞུ་རྒྱུ་ལ་འབད་པར་བྱའོ།།ངས་ཀྱང་སྔོན་མ་ཞིག་ལ་ཤན་པའི་ལག་ནས་སེམས་ཅན་མ་བསྐྱབས་ན་ཡག་མིན་འགྲོ་སྙམ་པའི་གཞན་རྗེས་འབྲང་བའི་ལྟ་ཚུལ་རང་ཚུགས་མེད་པ་ཞིག་ཁུར་མྱོང་། རྒྱུ་མཚན་དེ་འདྲ་ཞིག་གིས་ཤན་པའི་ལག་ནས་སེམས་ཅན་མ་བསྐྱབས་ན་དྲག་མིན་འགྲོ་ཟེར་ནས་སྐད་ཆ་འགའ་རེ་ཡང་བཤད་མྱོང་།
ལྷ་ལུང་དཔལ་གྱི་རྡོ་རྗེ་ནི་བསམ་ཡས་ཀྱི་མཁན་རབས་ཤིག་ཡིན་མིན་ལ་དཔྱད་པ།
སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།
བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་མཐའ་མ་ཞེ་གཅིག་པ་ལྷ་སྲས་དར་མ་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་དུ་གྲགས་སྐད་ཆེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་གཅིག་ནི་ཁོང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་བསྣུབས་པར་གྲགས་པ་དེའི་དབང་གིས་ཡིན་ངེས་ཀྱང་། དེང་སང་ང་ཚོར་ཐོབ་པའི་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆ་ལྟར་ན་ཁོང་ནི་བོད་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་ཁག་ཏུ་གསལ་བ་ཇི་བཞིན་ཐུགས་སུ་གདོན་གསོལ་བའི་སྐྱེ་བོ་བླུན་པོ་ཞིག་མིན་པར་སྙམ། རྒྱལ་པོ་ལྷ་སྲས་དར་མས་བསྟན་པ་བསྣུབས་ཚུལ་གྱི་ཡིག་ཆ་འཁོད་སྔ་ཤོས་ཀྱི་གྲས་ནི“སྦ་བཞེད”སླད་ཅན་དུ་གྲགས་པའི«ཆོས་འབྱུང་གི་ཡི་གེ་ཞིབ་མོ།»དང་། «སྦ་བཞེད་ཞབས་བཏགས་མ»[1] «ཡེར་པའི་དཀར་ཆག»སོགས་ཡིན་ལ། ལོ་རྒྱུས་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་རྗེས་སུ་བྱུང་བའི་ཆོས་འབྱུང་ཕལ་མོ་ཆེར་རྒྱལ་པོ་ཁོང་ནི་སྐྱེ་བོ་སྡིག་ཅན་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་བྲིས་པ་རེད།
དེ་ལས་མང་བ་། “ལྷ་ལུང་དཔལ་གྱི་རྡོ་རྗེ་ནི་བསམ་ཡས་ཀྱི་མཁན་རབས་ཤིག་ཡིན་མིན་ལ་དཔྱད་པ།” »
ཕན་མིན་མི་ཤེས་ཀྱང་དོན་དག་གཉིས་གླེང་འདོད།
ཤེས་རབ་དར་རྒྱས།
“བྱང་ཨ་རིའི་གཟའ་མཇུག་སློབ་གྲྭའི་བོད་ཡིག་སློབ་དེབ་”ཅེས་པའི་ཐད་བགྲོ་གླེང་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། ངས་ཀྱང་སྐབས་འཚོལ་གྱི་བགྱི་བ་ཞིག་དང་དུ་ལེན་འདོད་ལ། རེ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་སྐུལ་བྱུང་བ་སྤོབས་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་སྐྱེས། དེ་ཡང་ལོ་ཤས་གོང་ནས་ཁོ་བོས་ཡིག་ཆ་ཀློག་ཞོར་གནད་དོན་མང་ཙམ་དྲན་ཐོར་བཀོད་པ་ལས་དོན་གནད་གཉིས་ཀྱི་ཐད་ཡིན།
དང་པོ། “གས་ངས་པས་”གསུམ་ཡིན་ནམ་“གེ་ངེ་པེ་”གསུམ་ཡིན།
འདིར་ཡིག་སྐད་བཞག་སྟེ་ཁ་སྐད་ཁོ་ན་བསམ་ཡུལ་དུ་བྱས་ཏེ་ཞུས་ན།
སུམ་རྟགས་ཐོན་མིས་བརྩམས་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཆེན་པོ་བཅུ།
བེ་རི་རྒྱལ་སྲས། ༼ཅོག་མྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བྱས།༽
དེ་ཡང་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་སུ་བོད་ཡིག་གི་སྲོལ་བཏོད་པ་ནས་བཟུང་། ད་བར་བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་པའི་གཞུང་ལུགས་ཁག་གི་རྩ་བ་དང་སྡོམ། དེ་བཞིན་འགྲེལ་བ་ལའང་། དོན་འགྲེལ་དང་། ཚིག་འགྲེལ། འབྲུ་འགྲེལ། མཛུབ་ཁྲིད་སོགས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་གྲངས་ཀྱིས་མི་ལོང་བ་ཞིག་མཛད་ཡོད་ལ། བརྡ་སྤྲོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྟེང་ནས་བཤད་ན། བོད་ནི་འཛམ་གླིང་ནང་བརྡ་སྤྲོད་པའི་བསྟན་བཅོས་མང་ཤོས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་ཡིན་པ་བཤད་མི་དགོས་པ་ཞིག་རེད། བོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྲོད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ནང་ནས་ཆེས་སྔ་བ་ནི་ཐོན་མིས་མཛད་པའི་སུམ་རྟགས་གཉིས་ཡིན་པ་ནི་རླུང་ལྟར་གྲགས་ཤིང་། ཐོན་མིས་མཛད་པའི་བརྡ་སྤྲོད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཁག་དུ་ཙམ་ཡོད་མེད་དང་།
དེ་ལས་མང་བ་། “སུམ་རྟགས་ཐོན་མིས་བརྩམས་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཆེན་པོ་བཅུ།” »
གུ་གེ་རྒྱལ་རབས་འཇིག་རྐྱེན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་གླེང་བ།
སྙན་བཟང་གཡུང་དྲུང་ཚེ་རིང་།
གླེང་གཞི།
གུ་གེ་ཞེས་པ་ནི་ཞང་ཚིག་ཅིག་སྟེ་དེའི་དོན་ནི་ཡི་གེ་ཡིན་པར་གྲགས་ཤིང་། ཐ་སྙད་དེ་ཐོག་མར་ཏུན་ཧོང་གཏེར་ཡིག་ལས‘‘བཙན་པོ་རིམ་བྱུང་གི་ལོ་རྒྱུས’’སུ་འབྱུང་ནའང་། དོན་དངོས་སུ་གུ་གེ་ནི་ཞང་ཞུང་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པའམ་ཡང་ན་ཞང་ཞུང་ནི་གུ་གེའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་ཞིག་ཡིན་མིན་ཐད་ལ་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་བཞེད་དགོངས་མི་མཐུན་[1]མོད། ཞང་ཞུང་ལ་སྒོ་ཕུགས་བར་གསུམ་ཞེས་པའི་ཡུལ་ལུང་དེ་དག་ལ་ས་ཁྱོན་གཞི་རྒྱ་ཆེ་ལ་མཐའ་ཡས་པ་ཞིག་ཡོད་ཚུལ་གསུངས་པར་བརྟགས་ན། ཞང་ཞུང་ནི་གུ་གེའི་མངའ་ཁོངས་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་མི་སྲིད། ལར་ནས་ཞང་ཞུང་གི་སྒོ་པ་ལའང་སྒོ་ཕུགས་བར་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ།
དེ་ལས་མང་བ་། “གུ་གེ་རྒྱལ་རབས་འཇིག་རྐྱེན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་གླེང་བ།” »
མཚན་ཉིད་རིག་པའི་སྐོར་གྱི་དཔྱད་རྩོམ། ༼༢༽
གོང་དཀར་ངག་རྣམ། ས་རཱ།
མཚན་ཉིད་རིག་པའི་སྐོར་གྱི་དཔྱད་རྩོམ།
< Analysis Of Philosophy >
(༣) དངོས་གཙོ་དང་སེམས་གཙོའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་འགལ་ཟླ་དངོས།
མག་སེས་དངོས་པོའི་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་དཀོན་མཆོག་ལྟ་བུ་ཕྱིའི་ནུས་ཤུགས་ཀྱི་དབང་ལས་མིན་པར་དེ་ནི་དངོས་པོ་རང་ཉིད་ལ་རང་ཆས་སུ་གྲུབ་པའི་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེ་རེད། མག་སེའི་རྩོད་གྲུབ་ཀྱི་རིག་པ་འདི་འཇར་མན་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་བ་སྐུ་ཞབས་Hegel ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནའང་དོན་དངོས་ཐོག་ལྟ་གྲུབ་དེ་གཉིས་འགལ་ཟླར་འགྲོ་གི་ཡོད།
མཚན་ཉིད་རིག་པའི་སྐོར་གྱི་དཔྱད་རྩོམ། ༼༡༽
གོང་དཀར་ངག་རྣམ། ས་རཱ།
མཚན་ཉིད་རིག་པའི་སྐོར་གྱི་དཔྱད་རྩོམ།
< Analysis Of Philosophy >
(༡) མཚན་ཉིད་རིག་པ་ཞེས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་མིན་དང་། དེ་སྦྱོང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་རགས་ཙམ་དཔྱད་པ།
བསམ་གཞིག་ནན་ཏན་མ་བྱས་པར་ཧོབ་སྟེ་བལྟས་ན་མཚན་ཉིད་རིག་པ་[1](Philosophy)ཞེས་པ་འདི་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཉིན་རེའི་མི་ཚེ་དང་འབྲེལ་མེད་དོན་གཞན་ལྟ་བུར་མངོན་སྲིད་པ་རེད། འོན་ཏེ། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་དོན་དངོས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་།
༄༅། །སི་ཏུའི་སུམ་རྟགས་འགྲེལ་ཆེན་གྱི་ཁྲིད་ཐབས་མདོར་བསྡུས།
འབྲིང་བ་དཀོན་མཆོག་འཇིགས་མེད།
(ནོར་གླིང་མཐོ་སློབ་ཏུ་འཆད་ཁྲིད་ཆེད་བྲིས་པའི་རགས་ཟིན།)
དང་པོ། འགྲེལ་ཆེན་ངོ་སྤྲོད།
༄༅།། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རྩིས་འགོ་ལྔའི་སྒོ་ནས་ངོ་སྤྲོད་ཞུས་ན། ༡ འདི་ཡི་མཛད་པ་པོ་ནི་སུ།། ༢ ལུང་ནི་གར་བཏུས་ ༣ ཕྱོགས་གར་གཏོགས།། ༤ སུ་ཡི་དོན་དུ་འདི་ཉིད་མཛད།། ༥ དབུ་ཞབས་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་ཅི།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར།
༡༽ མཛད་པ་པོ་ནི་སུ། གཞུང་འདིའི་མཛད་པ་པོ་ནི་ཀརྨ་སི་ཏུ་བསྟན་པའི་ཉིན་བྱེད་དེ། སི་ཏུ་གཙུག་ལག་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བའམ།
དེ་ལས་མང་བ་། “༄༅། །སི་ཏུའི་སུམ་རྟགས་འགྲེལ་ཆེན་གྱི་ཁྲིད་ཐབས་མདོར་བསྡུས།” »
“མང་གཙོ་”ནས་“དམངས་གཙོ”ར་བསྒྱུར་བའི་ཚུལ།
རྩོམ་པ་པོ་ཤེས་རབ་དར་རྒྱས།
༼རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་དུ་མ་ཟུར་ཙམ་གླེང་བ༽ཞེས་པ་ནས་ཟུར་འདོན་ཞུས་པ་ཡིན།
“མང་གཙོ་”ནས་“དམངས་གཙོ”ར་བསྒྱུར་བའི་ཚུལ།
དེ་ལ་འདིར་ཐོག་མར། བོད་ལུགས་སུ་དགུང་གྲངས་བཅུ་དྲུག་དང་ཕྱི་ལུགས་ལྟར་ན་བཅོ་ལྔར་ཕེབས་མཚམས་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་འགན་དབང་དངོས་སུ་བཞེས་སྐབས། རྨ་བརྒྱ་བུག་སྟོང་དུ་གྱུར་པའི་བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་བསྟན་སྲིད་དང་བཅས་པ་རྒྱ་ལག་ཏུ་འཆོར་མགོ་ཚུགས་པའི་ཚུལ་དང་། མགོན་པོ་མཆོག་ནས། “ལྷ་སར་དྲག་གནོན་བྱས་རྗེས་མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་པེ་ཅིན་ནས་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་ཅི་བྱས་རྩད་གཅོད་བྱས་པར། དེའི་ལན་དུ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་བྲོས་ནས་ཤོར་འདུག་ཅེས་བཤད་པར་བརྟེན། མའོ་ནས། འོ་ན། ང་ཚོའི་དམག་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་མེད་པར་ཕམ་པ་རེད་ཅེས་བཤད་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་འདུག །”ཅེས་བཀའ་སྩལ་བའི་དོན།
ཐར་པ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཏེ་“མི་སྒེར་གྱི་ཐར་པ་”དང་“སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཐར་པ”ར་འཁྲིད་པའི་ཚུལ།
རྩོམ་པ་པོ་ཤེས་རབ་དར་རྒྱས།
༼རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་དུ་མ་ཟུར་ཙམ་གླེང་བ༽ཞེས་པ་ནས་ཟུར་འདོན་ཞུས་པ་ཡིན།
ཐར་པ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཏེ་“མི་སྒེར་གྱི་ཐར་པ་”དང་“སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཐར་པ”ར་འཁྲིད་པའི་ཚུལ།
མགོན་པོ་མཆོག་གི་མཛད་པ་རྣམ་ཐར་ལ་དོ་དབྱིངས་ཆེ་བ་དག་ལ། འདིར་བཤད་པའི་ཐར་པ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཀྱི་ཐ་སྙད་འདི་གསར་པའམ་སྔར་གོ་མ་མྱོང་བ་ཞིག་མིན་ནའང་། བོད་འབངས་བྱིངས་ལ་མཚོན་ན། ཐོག་མར་སྤྱི་ལོ་ 1983 ལོར་བོད་རིགས་འདུས་ཚོགས་སུ་གསུངས་ཏེ་མི་ལོ་སོ་གསུམ་ཙམ་འདས་ཀྱང་གོ་མྱོང་ཙམ་ཡང་མེད་པའི་ཚད་དུ་ལུས་ཡོད། ལར་ནས་ཐ་སྙད་དང་པོའི་དོན་ཆོས་གཞུང་དུ་ཡང་ཡང་གསུངས་ཀྱང་ཚིག་རིས་འདི་ལྟར་དུ་མེད་ལ། ཐ་སྙད་ཕྱི་མ་ནི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་མ་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པས་འདིར་ཆེད་གཉེར་གྱིས་འགོད་པར་འདོད་དེ་ཐ་སྙད་གཉིས་ཀྱི་བསྟན་དོན་ནི་གཤམ་དུ་ཟུར་ཙམ་བཤད་པར་འདོད་དོ།།
དེ་ལས་མང་བ་། “ཐར་པ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཏེ་“མི་སྒེར་གྱི་ཐར་པ་”དང་“སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཐར་པ”ར་འཁྲིད་པའི་ཚུལ།” »
ལྟོས་བཅས་ཀྱི་གཟིགས་ཚུལ།
རྩོམ་པ་པོ་ཤེས་རབ་དར་རྒྱས།
༼རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་དུ་མ་ཟུར་ཙམ་གླེང་བ༽ཞེས་པ་ནས་ཟུར་འདོན་ཞུས་པ་ཡིན།
ལྟོས་བཅས་ཆ་ཚང་བའི་གཟིགས་ཚུལ།
འདིར་ལྟོས་བཅས་ཆ་ཚང་བའི་གཟིགས་ཚུལ་ཞེས་པ་ནི། དུས་གསུམ་གང་དུ་གཏོགས་པའི་བྱ་དངོས་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཡང་། གནས་དུས་རྒྱུ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ཅིང་ལྟོས་ཏེ་སྐྱེ་གནས་འཇིག་གསུམ་བྱེད་པ་སྨོས་མེད་ཡིན་པས། སྐྱོན་གནས་གང་ཞིག་སེལ་བའམ་དགོས་དོན་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་པ་ན། དོན་གནད་བྱེ་བྲག་པ་གཅིག་གམ་དུ་མ་ཙམ་ཞིག་དམིགས་འབེན་དུ་མི་འཛིན་པར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བརྟག་དཔྱད་དང་དབྱེ་ཞིབ། བསམ་གཞིག་སོགས་ངེས་པར་དུ་བྱ་དགོས་པར་མཐོང་བའི་ལྟ་ཚུལ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་ལ་ཟེར། དབྱིན་སྐད་དུ་དེ་ལ་ “holistic view” ཞེས་དང་། ལྟ་ཚུལ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་བྱེད་ཐབས་ལ་ “holistic approach” ཞེས་གསུངས།
ར་མ་ལུག་གི་སྐད་ལ་དཔྱད་པའི་ལྟ་ཚུལ་འགའ།
བཀྲས་བདེ་རྒྱལ་མཚན། ༼འོས་སྦྱོར།༽
འཆད་པ་དངརྩོམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་རིགས་ཞེན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དག་ལ་གུས་པས་འདུད། “མི་རིགས་ཤིག་རྩ་མེད་བཟོ་དགོས་ན། སྔོན་ལ་དེའི་རིག་གནས་དེ་རྩ་གཏོར་དུ་གཏོང་དགོས། རིག་གནས་དེ་རྩ་གཏོར་དུ་བཏང་དགོས་ན། སྔོན་ལ་རིག་གནས་དེའི་གཞི་རྐང་དུ་གྱུར་བའི་སྐད་ཡིག་དེ་རྩ་མེད་བཟོ་དགོས། སྐད་ཡིག་དེ་རྩ་མེད་བཟོ་དགོས་ན། སྔོན་ལ་ཁོ་ཚོའི་སློབ་གྲྭ་ནས་འགོ་འཛུགས་དགོས།”
འདི་ནི་འཛམ་གླིང་ཐོག་གྲགས་ཆེ་བའི་འཇར་མན་གྱི་ཆབ་སྲིད་མཁན་ཧཱེ་ཐཱ་ལས་Hitler བཤད་པ་རེད། ཁོས་སྐད་ཡིག་ནི་མི་རིགས་ཤིག་གི་སྲོག་རྩ་ཡིན་པའི་
ཨཤྲམ་ཡིས་མི་ཚེ་ལྟ་སྟངས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཚུལ་གླེང་བ།
རྩོམ་པ་པོ། འབྲོག་རུ་ཆོས་དར།
བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ། ཨརྱཎ། རིག་བྱེད། ཨཤྲམ།
བརྗོད་དོན། འདི་ཨརྱཎ་མི་རིགས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་ཉམས་ལེན་བྱེད་སྟངས་ཀྱིས་ནང་བསྟན་དང་བོད་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཚུལ་སྐོར་རགས་ཙམ་བརྗོད་ཡོད།
དེ་ཡང་ཤྲུཏི་སྟེ་ཐོས་པ་དང་སྨྲི་ཏི་སྟེ་དྲན་པ་ཞེས་པའི་གཞུང་གཉིས་སུ་འདུས་པའི་རིག་བྱེད་ཆ་ལག་དང་བཅས་པའི་གཞུང་གཞི་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་གནའ་བོའི་ཏ་ཟིག་གི་གསུང་རབ་རྙིང་
དེ་ལས་མང་བ་། “ཨཤྲམ་ཡིས་མི་ཚེ་ལྟ་སྟངས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཚུལ་གླེང་བ།” »
<<རྒྱ་གར་ལོ་རྒྱུས་སྙན་རྩོམ་རིང་མོ་གཉིས་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུའི་གཏམ་བཤད་>>1 ཀྱི་ཕྲན་དཔྱད།
འབྲོག་རུ་ཆོས་དར་གྱིས་བསྒྱུར་ཞིང་ཕྲན་དཔྱད་བྲིས།
<<རྒྱ་གར་ལོ་རྒྱུས་སྙན་རྩོམ་རིང་མོ་གཉིས་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུའི་གཏམ་བཤད་>>1 ཀྱི་ཕྲན་དཔྱད།
<<印度两大史诗讨论会上的讲话>>季羡林
[བརྗོད་སྙིང] རྒྱ་ནག་གི་མཁས་པ་ཅི་ཞན་ལེན་གྱི་གཏམ་བཤད་དེ་བོད་བསྒྱུར་བྱས་ནས་རྒྱ་གར་རྩོམ་རིག་ཞིབ་འཇུག་བྱ་བར་དོ་སྣང་བྱ་དགོས་པའི་གནད་དོན་འགར་ཕྲན་ཙམ་དཔྱད་ཁུལ་བྱས་ཡོད།
བོད་རྒྱལ་གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་སྐབས་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་བོད་དུ་ཕེབས་མྱོང་བའི་སྐོར་གྱི་དཔྱད་པ།
རྩོམ་པ་པོ། ཚེ་རིང་ཐར། (རྒྱང་མིག་གིས་འོས་སྦྱོར་བྱས།)
ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལྟར་ན། བོད་ཡར་ལུང་རྒྱལ་བརྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་ཉེར་བརྒྱད་པ་ལྷ་ཐོ་ཐོ་རི་གཉན་བཙན་གྱི་རིང་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབུ་བརྙེས་པར་བཞེད་དེ། རྒྱུ་མཚན་ནི། རྒྱལ་བོ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུངས་ཀྱི་སྤྲུལ་བ་ཡིན་པས། ཉིན་ཞིག་སྐུ་མཁར་ཡུམ་བུ་བླ་སྒང་ན་བཞུགས་པའི་སྐབས་སུ་གསེར་ཡིག་ཏུ་བྲིས་པའི་སྤང་ཀོང་ཕྱག་རྒྱ་བ་དང་སྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཕྱག་རྒྱ། མདོ་སྡེ་ཟ་མ་ཏོག གཡུའི་མཆོད་རྟེན་བང་རིམ་བཞི་བ་ཅན་གཅིག་བཅས་མདུན་གྱི་ནམ་མཁའ་ནས་བབས་ཏེ་བོན་ཆོས་གང་ཡིན་ངོ་མ་ཤེས་པས་མཚན་ལ་གཉན་པོ་གསང་བར་གསོལ་
དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་རྒྱལ་གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་སྐབས་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་བོད་དུ་ཕེབས་མྱོང་བའི་སྐོར་གྱི་དཔྱད་པ།” »
སྲིད་སྐྱོང་དང་མཛངས་མ་སུ་ལའང་དམིགས་བསལ་མེད།
གངས་རིའི་ཉི་མ། ཨེ་མིས་ཏྲིས་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན།
རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་སུ་དང་སུ་ལ་མཚོན་ནའང་སྐད་ཡིག་ནི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་གང་དེའི་ངོ་བོ་འཚོ་གནས་ཀྱི་སྲོག་ཤིང་ཡིན་པས། དེང་གི་ཆར་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོར་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་སྟངས་གནང་ལུགས་ཐད་ཐབས་ཇུས་འདྲ་མིན་ཡོད། དེ་འདྲའི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་ཡོང་དགོས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཡང་སྐད་ཡིག་གི་རིན་ཐང་དང་མི་རིགས་སོ་སོའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གནས་དར་འཕེལ་རྒྱུན་འཛིན་ཕྱིར་ཡིན་པར་འདོད། ང་ཚོ་ཕྱི་སྡོད་བོད་པ་ཚོ་ཡང་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་སྟེ། འཇར་མན་དང་ཧྥ་རན་སི་སོགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྲིད་ཇུས་ལ་ཆ་རྒྱུས་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་མོད།
ཀླུ་སྨྱོན་གྱིས་རིས་མེད་ཆོས་བརྒྱུད་གླེང་བ།
ཀླུ་སྨྱོན།
ངའི་མིང་ལ་སྤྲུལ་སྐུ་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་སམ་ཀླུ་སྨྱོན་ལབ་ཀི་ཡོད། རིས་མེད་ཆོས་བརྒྱུད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ས་སྐྱའི་མཁན་པོ་བྱམས་པ་དང་ངེད་གཉིས་ཡུན་རིང་པོར་གཤིབས་པའི་ཆོས་གྲོགས་དམ་གཙང་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡིན། ད་རེས་ཁོང་གིས་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་གིས་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་མེད་ལ་མཐོང་ཚུལ་སྐོར་སྐད་ཆ་འདྲ་བཤད་ན་ཞེས་གསུངས་སོང་། མཐོང་ཚུལ་དེ་འདྲ་ཞིག་བཤད་རྒྱུར་རྩ་བའི་ཆ་ནས་ང་རང་གི་འདས་པའི་ལོ་བཅོ་ལྔ་ཉི་ཤུའི་རིང་གི་ཆེད་ལས་དེ་ང་རང་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཡིན་ན་རེད་
མང་གཙོའི་བྱུང་རིམ་དང་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་སྐོར་གླེང་བ།
ཨ་ནུ་ཐང་བསོད་ནམས།
ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས།
མང་གཙོ་ནི་སྔོན་ལོ་དུས་རབས་ལྔ་བའི་ནང་ཙམ་ལ་གྷི་རིའི་སིའི་གྲོང་ཁྱེར་ཨ་ཐན་སིའི་ནང་ནས་ཁྲིམས་བཟོ་བ་གསོ་ལོན་ Solon གྱིས་གཙོ་བོ་དར་སྤེལ་བཏང་བ་ཞིག་ཡིན། མང་གཙོ་ལ་དབྱིན་སྐད་དུ་སྒྲན་མོ་ཁི་རལ་སེའུ་ Democracy ཟེར་ཞིང་དེ་ནི་གྷི་རིག་ནས་ཆད་པའི་སྒྲན་མོ་ཁི་རལ་གསིས་ཡ་ Δημοκρατία ཞེས་པའི་བརྡ་ཁྱད་ཡིན། སྒྲན་མོ་ནི་མི་མང་དང་ཁི་རལ་གསིས་ཡ་ནི་དབང་སྒྱུར་ལ་གོ་བས་མི་མང་གིས་དབང་སྒྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན།
དེ་ལས་མང་བ་། “མང་གཙོའི་བྱུང་རིམ་དང་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་སྐོར་གླེང་བ།” »