ཨ་མདོ་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གི་གསར་འགོད་པ། བཀྲ་ཤིས་སྐྱབས།

བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་རྒྱལ་མོ་འབྲུག་པའི་ཆེད་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་པར་སྐྲུན་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཁོང་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ།

བཅར་འདྲི་བས།
རྒན་ལགས། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས། ན་ནིང་ཁྱེད་ཀྱི་《བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གླེང་བའི་གཏམ་》(དག་བཅོས་མ)འགྲེམ་སྤེལ་གྱི་ཐོག་མར་ངས་ཁྱེད་ལ་བཅར་འདྲི་ཞིག་ཞུས་པ་ཡིན་ལ། ད་ཐེངས་ཡང་ཁྱེད་ཀྱི་ཆེད་རྩོམ་

དེ་ལས་མང་བ་། “ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་རྒྱལ་མོ་འབྲུག་པར་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ།” »

ཁྲོ་གཏུམ།

ཕྱི་ལོ་༢༠༡༦ ཟླ་༠༥ ཚེས་༢༢ ནས་གསུམ་སྟེ་ཉིན་གཉིས་རིང་། བོད་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་གསར་ཁང་ཁག་གི་གསར་འགོད་པ་བཅུ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་གསར་ཁང་ཆེ་གྲས་ཁ་ཤས་སུ་བསྐོར་བསྐྱོད་བྱས་ཤིང་། ལྡི་ལིར་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་ནུས་འཕེལ་ལས་གཞི་ཁང་གི་ཨ་དཔལ་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས་སྣེ་ཤན་བྱས་ཏེ། གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་དང་འབྲེལ་ལམ་ཡོང་ཆེད་དུ་བོད་ཀྱི་གསར་འགོད་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་བཀོད་བསྒྲིགས་བྱས་པའི་བསྐོར་བསྐྱོད་ཐེངས་གཉིས་པ་རེད།

དེ་ལས་མང་བ་། “གསར་འགོད་པའི་བསྐོར་བསྐྱོད་ཁྲོད་རགས་ཟིན་བཏབ་པ།” »

ལྷ་རྩེའི་ཁུ་བྱུག
—–པར་རྙིང་ཞིག་མཐོང་བས་རྐྱེན་བྱས། འདས་དོན་ཞིག་ཐོལ་གྱིས་བབས་སོང་།
 
ལོ་དེའི་སྟོན་ཀར་དཔལ་སྤུངས་བཤད་གྲྭ་རུ་ཡོད་པའི་“སྐྱོ་བྲག་བླ་མ་གསུམ”མིང་འདི་སྐབས་དེའི་དཔལ་སྤུངས་ནས་ངེད་གསུམ་ལ་འབོད་སྲོལ་ཡོད། དོན་དུ་འཚོ་བ་སྐྱོ་བོས་ས་མཐའ་རུ་འཕྱན་པའི་ཐོས་པ་བཙལ་བའི་བན་ཆུང་གསུམ་སྟེ། དགའ་དབང་། གྲགས་བཟང་། ཁོ་བོ་བཅས་ཡིན། དགའ་དབང་ནི་ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་ལ་གྲགས་ཀྱིན་པའི་མཁས་མཆོག་སྐྱོ་བྲག་དགའ་དབང་ལགས་རེད། གྲགས་བཟང་ནི། མཁས་གྲུབ་གཉིས་ལྡན་གྱི་བླ་མ་བཟང་པོར་གྱུར་ཡང་། ངེད་ཅག་བསོད་ནམས་དམན་པས་སྐུ་འཚོ་མ་སོང་། ང་ནི་ང་རེད།

དེ་ལས་མང་བ་། “བསྐྱར་དུ་བལྟས་པའི་འདས་པ།” »

རྩོམ་པ་པོ། གུ་རུ།

 
དིང་སང་བོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཆེ་མོ་ཁག་ཏུ་བོད་ལ་སྤྱི་སྐད་དགོས་མིན་གྱི་དྲི་བ་བྱུང་ཚེ། ཕལ་ཆེར་དགེ་སློབ་ཆ་ཚང་གིས་དགོས་དང་དགོས། སྤྱི་སྐད་མེད་ཚེ་འབྲེལ་འདྲིས་ཉུང་། འབྲེལ་འདྲིས་མེད་པས་ཁ་ཐག་ཀྱང་རིང་དུ་སོང་ཏེ་ནམ་ཞིག་ཐུན་མོང་གི་འདུ་ཤེས་རང་ཅག་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་བྱེད་འདིའང་རྩ་ཉམས་སུ་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཆེ་ཞེས་ལབ་པ་དང་། དེའི་སྐོར་ལ་ཉམས་ཞིབ་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཚེ། ལུང་རིགས་དཔེ་གསུམ་ལ་སྦྱར་ནས་རྒྱུ་མཚན་མང་པོ་ཞིག་བཤད་ཡོང་། དྲི་བ་འདིར་དང་དོད་ཆེན་པོ་བྱས་པས་མ་ཚད། གྲོས་མགོ་གཅིག་ལ་བཞག་ནས་

དེ་ལས་མང་བ་། “སྤྱི་སྐད་ཆགས་པ་ལ་སྤྱི་སྐད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་དར་དགོས།” »

རྫ་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས།

བླ་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།
 ༧འཇིགས་བྲལ་བདག་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་དོན་གྱི་སླད་དུ་མཚན་ནས་སྨོས་ཏེ་༧ངག་དབང་ཀུན་དགའ་བསོད་ནམས་མཆོག་ནི་གུས་པས་སྨིན་གྲོལ་གདམས་ངག་ཆ་ཚང་ཞུ་ཡུལ་གྱི་རྩ་བའི་བླ་མ་ཡིན། ཆུང་ཆུང་གི་དུས་ནས་ཁོང་ཉིད་རྫ་ཆུ་ཁར་ཕེབས་མྱོང་བ་དང་། བཱ་ཐུར་མཁན་པོ་ཐུབ་དགའ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུས་དམིགས་བསལ་རྩ་ཆེན་མཛད་པ། དུས་ཕྱིས་ཀྱང་ཆོས་རྗེ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་འཇིགས་མེད་ཕུན་ཚོགས་འབྱུང་གནས་ཀྱིས་དམིགས་བསལ་དད་འདུན་

དེ་ལས་མང་བ་། “རྩ་བའི་བླ་མ་འཇིགས་བྲལ་བདག་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ།
” »

—བཅར་འདྲི་མཁན། ཆོས་ཉིད།

 
འདི་ག་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་ཀྱི་ཆ་འཕྲིན་གསར་ཁང་གི་བོད་ཡིག་སྡེ་ཚན་གྱིས་རྒྱའི་ཡིག་ཐོག་ནས་བོད་དོན་ལ་ཉམས་ཞིབ་དང་རྩོམ་འབྲི་བྱེད་ཀྱིན་པའི་རྩོམ་པ་པོ་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ཡིག་ཐོག་པར་འགྲེམས་བྱས་པའི་དེབ་གསར་༼དུར་ཁྲོད།༽ སྐོར་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ་ཞིག་དྲ་འགོད་བྱས་ཡོད།

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་རང་གི་ལངས་ཕྱོགས་དང་ལྟ་བ་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱས་ཡོད།” »

གནས་ནང་འགྱུར་མེད་དབང་གྲགས།

 
སྤྱིར་བཏང་ནས། དམངས་གཙོའམ་མང་གཙོ་ཞེས་པ་འདི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་ཤིག་ལ་གོ་ཡང་། དེ་ཡང་མཐར་གཏུགས་ན་བསམ་བློའི་འཁྱེར་སོ་ཞིག་ཡིན་པ་ག་ལ་བརྗོད་དགོས། དེས་ན། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་རྣམ་བཞག་དེ་ཐོག་མར་ཨ་ཐེ་ནེ་(AthenianDemocracy 5th BC) ནས་ཕྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་བརྒྱ་ཕྲག་ལྔ་བའི་བར་ཡིན་ཚུལ་འདུག རྒྱ་གར་ལ་(Indian Democracy 6th BC) མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དེ་ཕྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་བརྒྱ་ཕྲག་དྲུག་པ་ཙམ་ལ་བྱུང་འདུག རང་ཅག་བོད་ལ་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བྱུང་བའི་མང་གཙོ་འདི།

དེ་ལས་མང་བ་། “རྒད་པོ་ང་ཡི་རྨོངས་འཆར།” »

སྐྱིད་བྱམས་བསྟན་འཛིན་དགའ་བ།
 

༼བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་ལ་གྲོས་སུ་ཕུལ་བའི་བདག་གི་བསམ་གཞིགས།༽

གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཁོག་པའི་སྙིང་དང་དཔྲལ་བའི་མིག་ཏུ་གྱུར་པ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྤྱིར་འཛམ་བུ་གླིང་གི་བདེ་ཐབས་དང་ཡང་སྒོས་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་ཆགས་འཇིག་གི་དུས་སྐབས་སུ་སྐུ་ངལ་ཇི་ཙམ་བསྐྱོན་ཡོད་མེད་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་ཁག་ལ་ད་ལྟ་ཕྱིར་བལྟས་ཤིག་སློག་ནས་བལྟས་ན་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཤེས་ནས་ཐོབ་པའི་དད་པ་རྣམ་དག་ཅིག་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་ངེས་ཡིན་པ་དེ་གདོན་མི་ཟ་ལ།

དེ་ལས་མང་བ་། “རྗེས་དྲན་སྐུ་བརྙན་ཆེན་མོ།” »

—-ཀུན་བཟང་སྒྲོལ་མ།
 
༡༽ ཁྱོད་རང་རྩོམ་འབྲིའི་ལས་ཀར་ཞུགས་ནས་ད་ལྟའི་བར། རང་ཉིད་ཀྱི་གསར་རྩོམ་དང་འབྲེལ་བའི་དངོས་བྱུང་སྣང་ཚུལ་ཡ་མཚན་པ་དེ་འདྲར་འཕྲད་མྱོང་ངམ།

ལན། ཐོག་མར་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་ཀྱི་ཆ་འཕྲིན་གསར་ཁང་ལ་བཅོས་མིན་གྱི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ། དེ་ཡང་ང་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན་སྙན་ངག་དང་རྩོམ་རིག་ལ་དགའ་བ་ལས་

དེ་ལས་མང་བ་། “རྩོམ་རིག་མེ་ལོང་ཁང་ནས་བདག་ལ་བཅར་འདྲི་བྱས་པ་ཞིག” »

འོས་སྦྱོར་བ། གཅན་བཟོད་རྒྱམ།

རྒན་འཇམ་དཔལ་བློ་ཤེས་ལགས་ཀྱིས་སེང་རྡོར་གྱི་ཤོབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་སྐོར་ལ་དྲིས་ལན་བཏབས་པ།

ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མ་འགའི་དྲི་བ། སེང་རྡོར་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ལ་ཤོབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཞེས་བཏགས་ནས་རྩོམ་ཡིག་གཅིག་བྲིས་པ་དེ་ལ་དགོངས་ཚུལ་ག་རེ་ཡོད་དམ།

དགེན་འཇལ་དཔལ་བློ་ཤེས་ཀྱིས་ལན་དུ།

དེ་ལས་མང་བ་། “ཤོབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་སྐོར་ལ་དྲིས་ལན།” »

པད་མ་འབུམ་ནས།

གླེང་སློང་།

འདིར་བརྗོད་པའི་“རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་”ནི་སྐྱབས་བཅོལ་སྤྱི་ཚོགས་སུ་“རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་”ཅེས་པ་དང་དོན་མཚུངས་་ཡིན། འདིར་“རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་”ཅེས་འབོད་དོན་ནི་བོད་ནང་ལ་འདི་ལྟར་གྲགས་ཆེ་བས་ཡིན། ཐ་སྙད་ཅིག་བོད་ནང་ལ་གྲགས་ཆེ་དུས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་མཁན་གྱི་མི་འབོར་དེ་ན་མང་བ་ནི་བཤད་མ་དགོས་པ་རེད། “རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་”ཅེས་པའི་འབོད་སྟངས་འདི་ལ་རྒྱུ་མཚན་རེ་ཡོད་པ་སྨོས་མ་དགོས་ཤིང་། ཐ་སྙད་ལ་རྒྱུ་མཚན་གལ་ཆེ་བ་ཡང་བདེན་མོད། རྒྱུ་མཚན་ལས་ཀྱང་བེད་སྤྱོད་གལ་ཆེ། རྒྱུ་མཚན་ཡོད་ཀྱང་བེད་སྤྱོད་གཏོང་མཁན་ཉུང་དུས་ཐ་སྙད་དེ་ལ་གསོན་སྟོབས་ཆུང་རྟགས་ཡིན།

དེ་ལས་མང་བ་། “རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་བམ།” »