གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་མིའི་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་གྱིས་༧ གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་འོག་ཁོང་གི་བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་དང་། ཕེབས་རྗེས་སུ་བོད་མི་ཁྲི་ཚོ་བརྒྱད་ལྷག་ཙམ་བཅས་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་མ་ཐག་མ་འོངས་རང་ཡུལ་རང་བདག་ཆེད་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་སྐབས་དེའི་ཕྱི་འབྲེལ་བཀའ་བློན་སྐུ་ངོ་ཞ་སྒབ་པ་དབང་ཕྱུགས་བདེ་ལྡན་མཆོག་དང་ཕྱག་རོགས་སུ་སྐུ་ངོ་རྒྱལ་ལོ་དོན་སྒྲུབ་མཆོག་དང་། སྐུ་ངོ་ས་འདུ་ཚང་རིན་ཆེན་མཆོག་བཅས་ནས་ཞུ་སྙན་རིམ་ཕུལ་ལ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ /༡༩༦༣/༡༩༦༥ བཅས་སོ་སོར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་གྲོས་ཆོད་བཞག་ཡོད་ན་ཡང་མུ་མཐུད་ནས་ང་ཚོའི་འཇུག་སྐྱོང་མ་ཐུབ་པའི་འགན་དེ་ང་ཚོ་བོད་མི་རང་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ལས་གཞན་སུ་གཅིག་ལ་ངན་ཁག་གཡོགས་ས་མེད་པ་དང་། ལོ་རབས་དགུ་བཅུའི་ནང་བོད་མི་གཅིག་སྟོང་ཨ་རིར་གཞུང་འབྲེལ་གྱིས་གཞིས་སྤོའི་ལས་འཆར་འོག་ནས་ཨ་རིར་གནས་སྤོ་གནང་བ་འདིའི་ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་བོད་ཡུལ་བོད་མིར་བདག་ཐོབ་ཡོང་བའི་རེ་བ་ལ་བར་ཆད་བཏང་བ་ཙམ་མ་ཟད་བོད་མི་རིགས་དང་བོད་པའི་ཆོས་དང་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་མ་འོངས་འཚོ་གནས་ཐུབ་མིན་ལ་བསམ་ཞིབ་ནན་པོ་གཏོང་དགོས་པའི་དུས་ལ་བབ་མི་འདུག་གམ། གཞུང་འབྲེལ་གྱི་བོད་མི་གཅིག་སྟོང་ཨ་རིར་གཞིས་སྤོ་གནང་བ་འདིའི་བོད་མི་ཁྱིམ་ཚང་སྒེར་གྱི་འཚོ་བ་ལ་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་ཕན་ཐོག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་ན་ཡང་ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་ངོ་མ་བོད་ཡུལ་བོད་མིར་བདག་ཐོབ་ཡོང་བའི་ཆེད་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་བ་ལས་དཔལ་འདུར་འདུ་འགོད་ཆེད་མི་ཡུལ་དུ་ཡོང་མེད་པ་ནས་ད་ལྟའི་ཆ་ལ་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་ཡོད་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་རྒྱུན་གནས་དང་སྲ་བརྟན་ཐུབ་པའི་ལས་འཆར་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་བཟོས་མེད་དམ་བསམ་པའི་རི་བོང་གནམ་སྡིབས་ཀྱི་སེམས་ཁྲལ་དེ་ང་ཙམ་མིན་པ་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཡོད་པ་ངས་ཤེས་ཐུབ་པ་ནི་ལོ་གཞོན་ཚོ་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེ་བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་ལ་ཁ་ཕྱོགས་མཁན་གྱི་གྲངས་ཚད་དེ་ཉུང་ཉུང་མིན་པ་དང་། ལོ་རྒན་པོ་ཚོ་ལོ་ནའི་བབས་ཀྱི་ཞིང་ལས་དང་བ་ཕྱུགས་གསོ་སྐྱོང་ཐུབ་པའི་ཤུགས་ལས་ཀྱིས་ནུས་པ་མེད་པ་དང་། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཕྲུ་གུ་གསར་སྐྱེས་ཀྱི་གྲངས་ཚད་དེ་བརྒྱ་ཆ་གཅིག་ཙམ་ལས་མེད་པ་ནས་ང་ཚོའི་ཐོག་མའི་དམིགས་ཡུལ་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་སེལ་རྒྱུ་ཕར་བཞག་བཙན་བྱོལ་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ཡང་རྒྱུན་གནས་དང་སྲ་བརྟན་ཐུབ་མིན་གྱི་ས་མཚམས་དུ་སླེབས་པ་འདི་ཡང་དྲང་པོར་བཤད་ན་ལོ་རབས་དགུ་བཅུའི་ནང་བོད་མི་གཅིག་སྟོང་ཨ་རིར་གཞིས་སྤོ་གནང་བ་དེའི་འཇུག་འབྲས་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུས་ན་མ་འགྲིག་པའི་ཉེས་པ་ག་ནས་ཡོད། གཞུང་པས།…

དེ་ལས་མང་བ་། “ལོ་རབས་དགུ་བཅུའི་ནང་བོད་མི་གཅིག་སྟོང་ཨ་རིར་གཞིས་སྤོ་གནང་བ་འདིའི་ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་ལ་བར་ཆད་བྱུང་བ་མ་རེད་དམ།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རིམ་བརྒྱུད་ནས་ཡར་རྒྱས་ལ་ཁ་ཕྱོགས་ནས་འཛམ་གླིང་འདིར་སྔར་གོ་མ་མྱོང་བ་དང་མཐོང་མ་མྱོང་བའི་དངོས་པོའི་རིགས་འདྲ་མིན་གྱིས་མི་གི་འཚོ་བ་ལ་འགན་སྲུང་བྱེད་བཞིན་པ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་འཚོ་བ་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་མདུན་བསྐྱོད་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད་ན་ཡང་དྲ་རྒྱའི་དུས་རབས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་མི་ཤེས་པའི་མི་སྣ་ཁག་ནས་ཁ་དམག་ལ་འགན་འཁུར་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་མི་མང་གི་མཐུན་འབྲེལ་ལ་དོ་ཕོག་འགྲོ་བའི་བྱ་སྤྱོད་དྲ་སྟེང་དུ་སྤེལ་ནས་རང་མིང་གྲགས་ཐབས་ཙམ་ལས་དོན་དངོས་ལག་ལེན་དུ་སྤྱི་སྒེར་གཉིས་ལ་ཕན་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད་པ་མ་ཟད་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རང་ཉིད་ཕོ་རོག་དཀར་པོ་ཟུར་དུ་འཐོན་ནས་མི་གཞན་གྱི་ཀུན་སྤྱོད་ལ་རྐྱོན་འཛུགས་དང་ཟུར་ཟ་བྱེད་པ་དང་ལྷག་པར་མཐོ་རིམ་མི་སྣ་ཁག་ལ་མ་ཉེས་ཁ་གཡོགས་རྫུན་བཟོའི་དཀྲོགས་གཏམ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སྤེལ་རྒྱུ་སོགས་ནི་སྔ་མོ་བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེ་ལ་ཡོད་པ་བཞིན་རང་གི་བྱས་ན་མ་འཇོན་མི་གི་བྱས་ན་མིག་ཚ་ཟེར་བའི་དཔེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་དུག་གསུམ་གྱི་བཟི་བའི་མངོན་རྟགས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གསལ་སྟོན་བྱེད་བཞིན་པ་འདི་དག་ནི་གཉེན་བྱམས་པས་མཐོང་ན་ངུ་བྲོ། ལྡང་དགྲ་བོའི་མཐོང་ན་ཡིད་ཚིམ་ཟེར་བའི་དཔེ་ལྟར་མ་རེད་དམ། དྲ་རྒྱ་བེད་སྤྱོད་ཚུལ་དང་མཐུན་པ་གནང་ཐུབ་ན་དྲ་རྒྱའི་ནི་ཤེས་བྱའི་བང་མཛོད་རེད་ལ་དྲ་རྒྱ་ནི་མ་ཤེས་མ་རིག་རྨོངས་པ་སེལ་བའི་ལྡེའུ་མིག་ཡང་རེད། དྲ་རྒྱ་ནི་གླ་ཡོན་ཕུལ་མ་དགོས་པའི་དགེ་བའི་ཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་རེད་ལ་དྲ་རྒྱ་ནི་ཚང་ལ་མ་ནོར་བའི་ཕྱོགས་སྟོན་འཁོར་ལོ་ཡང་རེད། དྲ་རྒྱ་བརྒྱུད་ནས་འཛམ་གླིང་གི་གནས་ཚུལ་ཆ་ཚང་དུས་ཚོད་སྐར་ཆ་གཅིག་གི་ནང་ཤེས་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ནས་དྲ་རྒྱ་དུས་ནམ་ཡང་ལོགས་པའི་ལམ་ལ་བསྐོལ་སྤྱོད་བྱ་མི་ཉན་པ་དང་། དྲ་རྒྱ་ལ་འགན་འཁུར་ནས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་འབྲེལ་བའི་དཔྱད་རྩོམ་སྤེལ་དགོས་པ་དང་། དྲ་རྒྱ་ལ་འགན་འཁུར་ནས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་ངོ་སྤྲོད་དང་འབྲེལ་བའི་དཔྱད་རྩོམ་ཡང་སྤེལ་དགོས་པ་དང་། དྲ་རྒྱ་ལ་འགན་འཁུར་ནས་རྒྱ་མིའི་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་དང་དྲག་གནོན་སྐོར་ལ་དཔྱད་རྩོམ་སྤེལ་དགོས་པ་དང་། དྲ་རྒྱ་ལ་འགན་འཁུར་ནས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་གསར་གཏོད་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ་དཔྱད་རྩོམ་སྤེལ་དགོས་པ་དང་། དྲ་རྒྱ་ལ་འགན་འཁུར་ནས་འཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབས་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ་དཔྱད་རྩོམ་སྤེལ་དགོས་པ་དང་། དྲ་རྒྱ་ལ་འགན་འཁུར་ནས་བོད་ནང་རྒྱ་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བརྡལ་ཤིགས་གཏོང་བཞིན་པའི་སྐོར་ལ་ཡང་དཔྱད་རྩོམ་སྤེལ་དགོས་པ་དང་། དྲ་རྒྱ་ལ་འགན་འཁུར་ནས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཕ་མེས་ནས་དར་བའི་ལྷ་ཆོས་དགེ་བ་བཅུ་དང་། མི་ཆོས་གཙང་མ་བཅུ་དྲུག ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད།…

དེ་ལས་མང་བ་། “དྲ་རྒྱའི་དུས་རབས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཁུར་སྐོར་ལ་དཔྱད་པའི་གཏམ།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ག་འདྲ་ཞིག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ལ་རྒྱུས་ལོན་གནང་མཁན་ཞིག་ཡོད་ན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཆ་ཚང་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་རྒྱུའི་ཆ་རྐྱེན་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་གསལ་ཡོད་པ་བཞིན་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ སྤྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་གི་ཁྲིམས་བཟོའི་འགན་འཁུར་བླངས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ སྤྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ཚེས་ ༢༨ ཉིན་༧ གོང་ས་༧…

དེ་ལས་མང་བ་། “བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་པར་ཐེངས་དྲུག་པ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ དེབ་གྲངས་ ༢༥༠༠ ཟེར་བའི་ནང་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ལྔ་བཅུ་ང་བདུན་པ། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་། སྤྱི་འཐུས་བྱེ་བྲག་པ་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་བ། ཟེར་བའི་ནང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དེ་གསལ་མི་འདུག་ན་དེའི་སྐོར་ལ་དཔྱད་པའི་གཏམ།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། ད་ལམ་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་བདུན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པའི་ལས་རིམ་མཐོང་སྐབས་ད་ལྟའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་མ་ཐུབ་ཚེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མ་དངུལ་ལ་ཉམས་ཆགས་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཞིག་མཐོང་སོང་། འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་བསྡོམས་དེ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལ་ཕུལ་ནས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་གནང་བའི་སྙན་མཐོ་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་བསྡོམས་བཅས་མཉམ་དུ་སྤྱི་འཐུས་ཚོར་ཕུལ་ནས་སྤྱི་འཐུས་ཚོའི་འཛིན་སྐྱོང་ལ་འདྲི་བ་དང་དོགས་གཅོད་ཞུ་དགོས་པ་དང་། འཛིན་སྐྱོང་ནས་ལས་བསྡོམས་ཀློག་མ་དགོས་པ་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་གནང་བའི་སྐྱོན་གནད་ཐོག་འཛིན་སྐྱོང་ནས་ལན་འདེབས་གནང་རྒྱུའི་ལམ་ལུགས་བཟོ་ཐུབ་ན་དུས་ཚོད་དང་འགྲོ་སོང་གང་ཅིར་ཕན་ངེས་དང་། མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ལམ་ལུགས་ནང་ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་ཙམ་ལས་གཞན་ལས་བསྡོམས་ཁག་གྲོས་ཚོགས་ནང་འཛིན་སྐྱོང་ནས་ཀློག་པའི་ལུགས་སྲོལ་མེད་པ་དང་། འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་བསྡོམས་ཆ་ཚང་ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ལ་ཕུལ་ནས་འཐུས་མི་ཚོའི་ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ནས་ལེན་དགོས་པ་དང་། ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས། ༼ Budget ༽དེ་དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བློན་ནས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཡིག་ངག་གཉིས་ནས་འབྲེལ་བཤད་རྒྱབ་ནས་འཐུས་མི་ཚོའི་ཆ་ཤས་ལེན་དགོས་པ་དང་། ལས་བསྡོམས་དེ་འཛིན་སྐྱོང་ནས་ཀློག་མི་དགོས་པ་རྒྱུན་ལས་ནས་ཞིབ་འཇུགས་གནང་བའི་སྙན་མཐོའི་ཐོག་འཐུས་མི་ཚོའི་ཆ་ཤས་ལེན་དགོས་པ་ནི་དུས་ཚོད་དང་གཞུང་དངུལ་སྲི་ཚགས་སོགས་ལ་ཕན་ཐོག་ཡོང་རྒྱུ་དང་། དེ་མིན་ད་ལྟའི་ལམ་ལུགས་འདི་མུ་མཐུད་ནས་ལག་ལྟར་ཞུས་ཚེ་ཉིན་མ་གསུམ་བཞི་ནང་ཚར་རྒྱུའི་ལས་རིམ་དེ་བདུན་གཅིག་ལྷག་འགོར་སྲིད་པ་ནས་འགྲོ་སོང་འཕར་མ་ཙམ་ལས་གཞན་དགེ་ཚན་ཡོད་པ་མཐོང་མ་སོང་ལ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་བསྡོམས་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་གནང་བའི་སྙན་མཐོའི་འདྲི་ཤོག་ཐོག་འཛིན་སྐྱོང་ནས་གསལ་བཤད་གནང་དགོས་པ་དང་སྤྱི་འཐུས་ཚོའི་འཕྲོས་དོན་འདྲི་བ། ༼ Supplementary Question…

དེ་ལས་མང་བ་། “ སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་ལ་ལེགས་བཅོས་གནང་ནས་དུས་ཚོད་དང་གཞུང་དངུལ་སྲི་ཚགས་གནང་དགོས།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། ལོ་གསུམ་སྙལ་བའི་ཆང་དེ་ཞིམ་པོ་མེད་ཀྱང་ད་ལོ་ཐུང་རྒྱུ་ཁེལ་སོང་ཟེར་བའི་དཔེ་ལྟར་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་བདུན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་རིམ་པའི་ནང་འགྲོ་མ་ཐུབ་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་དྲུག་ཅུ་རེ་གསུམ་པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པའི། ༼ ག ༽ པར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་ནས་གནས་སྐབས་ལོ་བཅུ་གི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུབ་པ་ཙམ་ལས་མཐར་ཐུག་གིས་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུབ་མི་འདུག བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་དྲུག་ཅུ་རེ་གསུམ་པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པའི། ༼ ག ༽ པའི་ནངགསལ་བའི་ཚིག་བརྗོད། ༼ ཁྲིམས་ཁང་ཞིག་ནང་ལོ་ལྔའི་རིང་མུ་མཐུད་ཁྲིམས་དཔོན་གྱི་ལས་འཁུར་བྱས་མྱོང་བ་འམ། ཡང་ན་ཉུང་མཐར་ལོ་བཅུའི་རིང་ཁྲིམས་རྩོད་མཁས་པའི་གྲས་སུ་ཚུད་པ་བཅས་ལ་མ་གཏོགས་འོས་བབ་ཡོད་མ་ཡིན། ཅེས་གསལ་བའི་ཆ་རྐྱེན་དེ་གཉིས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རག་རྒྱུ་མེད་པའི་རི་བོང་གི་ར་ལྟབུ་མ་རེད་དམ།…

དེ་ལས་མང་བ་། “སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་བདུན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པའི་ཐོག་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་སོང་བའི་སྐོར་ལ་དཔྱད་པའི་གཏམ།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ནི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བླ་གནས་སའི་མཐར་ཐུག་གི་ཁྲིམས་ཡིག་བླ་ན་མེད་པ་དེ་ཡིན་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་གི་ཁྲིམས་བཟོའི་འགན་འཁུར་བླངས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་བརྒྱ་དང་བཅོ་ལྔ་ཡོད་པ་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་བཅའ་ཁྲིམས་དེའི། ༼ དོན་ཚན་གསུམ་པ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་བཞིན། མ་འོངས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ནི་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་བར་གཞི་བཅོལ་བའི་ཐོག་རང་དབང་དང་། སྤྱི་ཚོགས་བདེ་དོན། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ། མང་གཙོ་མཉམ་འབྲེལ། ཡུལ་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་གཤིས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱང་དེ་དང་ཕྱོགས་མཐུན་བྱ་རྒྱུ་དང་། གཤམ་འཁོད་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པའི་དོན་ཚན་ཁག་གཞིར་བཟུང་མ་གཏོགས་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་ལ་བསྒྱུར་བཀོད་གཏོང་རྒྱུ་མིན། ༽ ཅེས་གསལ་བ་དང་།…

དེ་ལས་མང་བ་། “བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་པར་སྐྲུན་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་ཚོའི་ཐུགས་སྣང་ཆེ་ཙམ་གནང་དགོས་པ།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། ལོ་གསུམ་སྙལ་བའི་ཆང་དེ་ཞིམ་པོ་མེད་ཀྱང་ད་ལོ་ཐུང་རྒྱུ་ཁེལ་སོང་ཟེར་བའི་དཔེ་ལྟར་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་བདུན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་རིམ་པའི་ནང་འགྲོ་མ་ཐུབ་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་དྲུག་ཅུ་རེ་གསུམ་པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པའི། ༼ ག ༽ པར་བསྐྱར་བཅོས་གནང་ནས་གནས་སྐབས་ལོ་བཅུ་གི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུབ་པ་ཙམ་ལས་མཐར་ཐུག་གིས་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུབ་མི་འདུག བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་དྲུག་ཅུ་རེ་གསུམ་པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པའི། ༼ ག ༽ པའི་ནངགསལ་བའི་ཚིག་བརྗོད། ༼ ཁྲིམས་ཁང་ཞིག་ནང་ལོ་ལྔའི་རིང་མུ་མཐུད་ཁྲིམས་དཔོན་གྱི་ལས་འཁུར་བྱས་མྱོང་བ་འམ། ཡང་ན་ཉུང་མཐར་ལོ་བཅུའི་རིང་ཁྲིམས་རྩོད་མཁས་པའི་གྲས་སུ་ཚུད་པ་བཅས་ལ་མ་གཏོགས་འོས་བབ་ཡོད་མ་ཡིན། ཅེས་གསལ་བའི་ཆ་རྐྱེན་དེ་གཉིས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རག་རྒྱུ་མེད་པའི་རི་བོང་གི་ར་ལྟབུ་མ་རེད་དམ།…

དེ་ལས་མང་བ་། “ སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་བདུན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པའི་ཐོག་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་སོང་བའི་སྐོར་ལ་དཔྱད་པའི་གཏམ།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་འདིའི་ནང་འཛམ་གླིང་འདི་ཆུང་ཆུང་ཆགས་ནས་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཚང་མ་ཆུ་ཚོད་སྐར་ཆ་གཅིག་གཉིས་ནང་ཤེས་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་ཚན་རྩལ་རིག་པས་ང་ཚོར་སྦྱིན་ཡོད་ན་ཡང་དེ་དང་མཉམ་དུ་འཛམ་གླིང་འདི་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུའི་གོ་མཚོན་བཟོས་ནས་དེང་སྐབས་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཚོ་ནུས་ལྡན་གྱི་གོ་མཚོན་སྔས་ལ་བཅུག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་དངུལ་ཁང་རྒྱབ་ལ་ཁྱེར་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་གཅིག་ལ་སྡིག་ར་དང་ཉེན་བརྡ་བཏང་ནས་ཁ་དམག་ཆབ་སྲིད་ལ་འགན་འཁུར་ནས་དུས་ཚོད་སྐྱེལ་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར་ང་ཚོ་བོད་རྒྱ་གཉིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་རྩོད་གླེང་གི་ཁ་དམག་འགན་འཁུར་ནང་ནམ་ཡང་མ་ཚུད་པ་བྱས་ནས་བོད་རྒྱ་ས་འབྲེལ་ཆབ་སྲིད་ལ་འགན་འཁུར་ནས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོགས་སེལ་རྒྱུ་དེ་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་ལ་བསམ་ན་ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་འདི་ཧ་ཅང་གི་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་གནད་འགག་ཅན་གྱི་དུས་ཚོད་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་ནི་༧ གོང་ས་མཆོག་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་སྐབས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོགས་སེལ་དགོས་པ་དེ་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་ལ་བསམ་ན་ཤིན་ཏུ་ནས་གལ་ཆེན་དོན་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ནས་བཟུང་ད་ལྟ་བར་མི་ལོ་བཅུ་བཞི་ཙམ་རིང་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་ཆད་པ་ནི་དུས་ཚོད་བཟང་པོ་ང་ཚོའི་ཆུད་ཟོས་སུ་བཏང་བར་ངོས་འཛིན་དང་བཅས་ད་ཆ་ང་ཚོའི་༧ གོང་ས་མཆོག་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་ཀྱི་དུས་ཚོད་བཟང་པོ་འདིར་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་སླར་གསོ་གནང་ནས་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་བརྒྱུད་ནས་བོད་རྒྱ་གཉིས་མི་དང་མི་ཐུག་ནས་ས་འབྲེལ་ཆབ་སྲིད་ལ་འགན་འཁུར་ནས་མ་འོངས་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་མི་རབས་གསར་པ་ཚོའི་མི་ཚེའི་མདུན་ལམ་ལ་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་འཚོ་བ་སྦྱིན་ཐུབ་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ཁ་བསྟན་དགོས་པ་ནི་ད་ལྟའི་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་མི་ཐོག་འདིའི་ལས་འགན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་དང་བཅས། ས་འབྲེལ་ཆབ་སྲིད་ལ་འགན་འཁུར་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་གྲོགས་སུ་བཀུག་ནས་ཞི་བདེ་དང་ལྷིངས་འཇགས་སུ་གནས་དགོས་པ་ལས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ཁ་དམག་ལ་འགན་འཁུར་ནས་དུས་ཚོད་བཟང་པོ་ནམ་ཡང་འཕྲོ་ལྷག་གཏོང་མི་ཉན་པ་དང་། བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོགས་དེ་མི་དང་མི་ཐུག་ནས་ཕར་བཤད་ཚུར་ཉན་དང་ཚུར་བཤད་ཕར་ཉན་བརྒྱུད་ནས་གཉིས་ཕན་ཆབ་སྲིད་ལ་འགན་འཁུར་ནས་ཐབས་ལམ་ཚོལ་དགོས་པ་ལས་བོད་རྒྱ་གཉིས་རྒྱབ་ལོག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ཁ་དམག་ལ་འགན་འཁུར་ནས་དུས་ཚོད་བཟང་པོ་འཕྲོ་ལྷག་ལ་ཕྱིན་ཚེ་མ་འོངས་ལོ་རྒྱུས་ནང་ང་ཚོ་ནི་སུབ་ནས་ཟུབ་རྒྱུ་མེད་པའི་ལོ་བརྒྱུས་ཀྱི་ནག་པོ་ཆགས་སྲིད་པ་མ་རེད་དམ། འཛམ་གླིང་འདི་ཞི་བདེ་དང་ལྷིངས་འཇགས་ནང་གནས་དགོས་ན་ས་འབྲེལ་ཆབ་སྲིད་ལས་གལ་ཆེ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་དུས་ནམ་ཡང་རྙེད་རྒྱུ་མེད་པ་ནས་བོད་རྒྱ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ས་གཞི་འདི་མ་འཇིག་བར་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བརྒྱུད་ནས་ས་འབྲེལ་ཁྱིམ་མཚེས་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་དགོས་པ་ལས་མི་ཐོག་ནས་མི་ཐོག་བརྒྱུད་ནས་དགྲ་ཁ་གཏད་བྱས་ནས་བསྡད་ཚེ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀའི་མི་རབས་གསར་པའི་མི་ཚེའི་མདུན་ལམ་དེ་ནག་ཁུང་ནང་ལྷག་ཚེ་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་ད་ལྟའི་ང་ཚོའི་མི་ཐོག་འདིའི་ཉེས་པ་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནམ་ཡང་ཁ་གསབ་མི་ཐུབ་པ་ནི་ལོང་བས་བལྟས་ཀྱང་ཁམས་གསུམ་དང་འོན་པས་ཉན་ཡང་རྒྱལ་ཁམས་ཀྱི་སྒྲ་ལྟར་མ་རེད་དམ།

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། བོད་ས་ཤོར་མ་ཐག་གནས་ཡུལ་ལུང་པའི་ནང་༧ གོང་ས་མཆོག་ནས་ང་ཚོར་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་གནང་ནས་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ སྤྱི་ཟླ་ ༩ པའི་ཚེས་ ༢ ཉིན་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་་ཚོགས་ནང་མང་གཙོ་དབུ་བརྙེས་ནས་ཆོལ་གསུམ་ཆོས་ལུགས་དང་བཅས་པའི་བོད་མི་མང་གི་སྐུ་ཚབ་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་མ་ཎི་བཀའ་འབུམ་མདུན་སྤྱི་འཐུས་ཀྱིས་ལས་འཁུར་དམ་འབུལ་ཞུས་ནས་ལྷན་ཁང་སོ་སོར་ལས་བགོས་ཀྱིས་ལས་འཁུར་བླངས་ནས་རིམ་པས་ཉམས་མྱོངས་བསགས་རིམ་བཞིན་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོར་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་གི་ཁྲིམས་བཟོའི་འགན་འཁུར་བླངས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་བརྒྱ་དང་བཅོ་ལྔ་ཡོད་པ་དེ་དག་གཏན་འབེབས་གནང་ནས་༧ ་གོང་ས་མཆོག་གི་མཆོག་མཆན་མཚན་རྟགས་དེ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ སྤྱི་ཟླ་ ༦…

དེ་ལས་མང་བ་། “བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་དུས་ཆེན་ཐེངས་ ༦༤ པར་ཕུལ་བའི་མང་གཙོ་དང་དམངས་གཙོ་ལ་དཔྱད་པའི་གཏམ།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། བོད་ས་མ་ཤོར་སྐབས་༧ གོང་ས་མཆོག་ནས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་རྒྱུའི་རླབས་ཆེན་གྱིས་དགོངས་པ་བཞེས་ནས་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ལོར་མི་གྲངས་ལྔ་བཅུ་ང་གསུམ་ཡོད་པའི་ལེགས་བཅོས་སྤྱི་ཚོགས་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་པ་དེ་དག་ཕྱི་ནང་གི་འགོག་རྐྱེན་འོག་ནས་བོད་ནང་དུ་ལག་ལེན་མ་ཐུབ་པ་དང་། བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་མ་ཐག་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཟླ་བ་ ༩ པའི་ཚེས་ ༢ ཉིན་ཆོལ་གསུམ་ཆོས་ལུགས་དང་བཅས་པའི་མི་མང་གི་སྐུ་ཚབ་སྤྱི་འཐུས་འོས་འདེམས་ཀྱི་བསྐོ་བཞག་ཐོག་བོད་ཀྱི་མང་གཙོ་དབུ་བརྙེས་ནས་མ་འོངས་བོད་ཀྱིས་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་དེ་མང་གཙོ་ལ་ཁ་ཕྱོགས་ནས་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༡ ལོར་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་སྙིང་དོན་ཟིན་བྲིས་དང་། སྤྱི་ལོ་…

དེ་ལས་མང་བ་། “བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་མི་མང་གིས་འགན་འཁུར་སྐོར་ལ་དཔྱད་པའི་གཏམ།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དྲུག་པའི་ཐོག་མང་མོས་གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ བཞག་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ནས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལབ་གླེང་མང་པོ་བཟོས་པ་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མཐུན་འབྲེལ་ལ་ཉམས་ཆགས་བཟོས་པ་དང་། སྤྱི་འཐུསུ་སྐབས་བཅུ་བདུན་པ་དུས་ཐོོག་ལས་འཁུར་དམ་འབུལ་མ་ཐུབ་པ། ༧ གོང་ས་མཆོག་ལ་མཛད་དཀའ་བཟོས་པ། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཅིག་ལས་མེད་པ། མི་མང་གི་བདེ་སྡུག་ཞུ་ས་མེད་པ། གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་ལས་རིམ་ཁག་ནང་གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ དེ་འཐུས་མི་ཚོའི་ཁ་དང་ལྕེ་ལ་བཟུང་ནས་འབྲོང་བསད་ནས་རྔ་མ་འཕྱར་ཟེར་བའི་དཔེ་ལྟར་ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ ལ་ཤི་ཐམ་རོ་ཐམ་བྱེད་བཞིན་པ་སོགས་ལ་བལྟ་སྐབས་གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་ཨང་…

དེ་ལས་མང་བ་། “སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་དྲུག་དང་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅོ་ལྔ་གི་ལས་དུས་སྐབས་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ ལ་བསྐྱར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་འཛུགས་དགོས་པ།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ལ་རྒྱ་མིའི་བཙན་འཛུལ་གྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་ཕེབས་རྗེས་སུ་ང་ཚོ་མི་ཡུལ་དུ་འབྱོར་ནས་གནས་སྐབས་འཚོ་རྟེན་ཆེད་གནས་ཡུལ་ལུང་པའི་ལམ་བཟོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་འཛུལ་ནས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཀ་རྡོར་གང་གསུམ་ཁུལ་དང་ཧི་མ་ཅལ་ཀུ་ལུ་མ་ན་ལི་དང་ཅམ་པ་སོགས་ལ་ལམ་ལས་རྒྱུགས་ནས་ཉིན་ལྟོ་ཉིན་ཚོལ་གྱིས་དུས་སྐབས་སུ་༧གོང་ས་མཆོག་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་དམ་པ་ནེ་རུ་དང་ལྷན་བཀའ་བསྡུར་གནང་ནས་བོད་མིའི་སོ་ནམ་གཞིས་ཆགས་དང་། བཟོ་གཞིས། སློབ་གྲ་དང་། ཆོས་སྒར། རྒན་གསོ་ཁང་སོགས་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་བ་རྣམས་སོ་སོའི་ཕ་མེས་ནས་དར་བའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྐད་ཡིག་སོགས་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་ཐུབ་པའི་ཆེད་བོད་མི་ཁེ་གཙང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་རྒྱ་གར་ལུང་པའི་ནང་བོད་རང་བཙན་མ་ཐོབ་བར་འཚོ་གནས་ཐུབ་པའི་ཆ་རྐྱེན་བཟང་པོ་བསྐྲུན་ནས་གཞིས་ཆགས་སྲ་བརྟན་དང་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པའི་ཆེད་ས་ཞིང་འདེབས་ལས་དང་བ་ཕྱུགས་གསོ་སྐྱོང་ཞོར་ལ་ཚོང་རྩག་རྩིག་སོགས་ལ་འཚོ་བ་གཉེར་ནས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སོགས་ལ་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་དང་ཉམས་པ་སླར་གསོའི་བརྒྱུད་ནས་གཞིས་ཆགས་བསྲ་བརྟན་དང་རྒྱུན་གནས་ལ་འགན་འཁུར་བཞིན་པ་ནས་ལོ་རབས་དགུ་བཅུའི་ནང་བོད་མི་གཅིག་སྟོང་ཨ་རིར་གཞིས་སྤོས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་བསྲ་བརྟན་དང་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པའི་ཁ་ཕྱོགས་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་ཐེབས་ནས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་ན་གཞོན་མང་པོ་ལོ་ལྟར་ནུབ་ཕྱོགས་ལུང་པའི་ནང་འགྲོ་སོང་ཆེན་པོ་བཏང་ནས་འགྲོ་བཞིན་པ་ནས་གཞིས་ཆགས་ཁག་ནང་ལོ་རྒན་པ་ཚོ་ཞིང་ལས་དང་བ་ཕྱུགས་བདག་ཉར་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་ནས་དེང་སྐབས་ཞིང་ས་སྟོང་པ་བཞག་མཁན་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེ་བཞིན་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། ས་ཞིང་འདེབས་ལས་བྱ་མཁན་ཚོ་ཡང་གཡས་གཡོན་ཞིང་རོགས་ཀྱིས་ཞིང་ས་སྟོང་པ་བཞག་ནས་རི་ཕག་དང་རི་གི་གླང་ཆེན་སྲུང་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་པ་དང་། ཞིང་ས་སྟོང་པར་བཞག་པ་འདིས་ཡུལ་མིའི་མིག་ལ་མི་མཛེས་པ་སོགས་གཞིས་ཆགས་བསྲ་བརྟན་དང་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པར་ཕན་གནོད་ག་འདྲ་ཡོང་གི་ཡོད་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་དང་ལྷན་ཁང་ཁག་ས་གནས་གཞིས་འགོ་རྣམ་པ་དང་གཞིས་ཆགས་མི་མང་བཅས་ཚང་མས་དུས་ཐོག་ཐུགས་ཞིབ་ཆེ་ཙམ་གནང་མ་ཐུབ་ཚེ་རི་ལུག་པ་ཐག་པས་མི་བསྡོམས་ཟེར་བའི་དཔེ་ལྟར་ཆགས་མི་སྲིད་པ་མིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཁྲིམས་བཟོ་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ནས་གཞིས་ཆགས་བསྲ་བརྟན་དང་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པའི་ཆེད་ཁྱིམ་ཚང་སོ་སོའི་ཞིང་ས་བདག་ཉར་བེད་སྤྱོད་ཐོག་མའི་དམིགས་ཡུལ་ལྟར་འགྲོ་ཐུབ་པའི་ཆེད་ས་ཁང་གི་སྒྲིག་གཞི་ལ་བསྐྱར་བཅོས་དུས་ཐོག་གནང་མ་ཐུབ་ཚེ་ཞིང་ས་སྟོང་པ་བཞག་ནས་གཞིས་ཆགས་བསྲ་བརྟན་དང་རྒྱུན་གནས་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་དེ་ཕྱི་མཛེས་ནང་རུལ་དུ་མི་ལྷག་པའི་ངེས་པ་མེད་ན་འགན་ཡོད་ཚང་མས་ཐུགས་སྣང་ཆེ་ཙམ་གནང་དགོས་པའི་དུས་ལ་བབས་མི་འདུག་གམ།

–རྔ་བ་ཀུན་བཟང་།  དཔེ་དེབ་དང་སྨྱུག་ཁ་ནས་རྒས་སོང་བའི་རྩོམ་པ་པོ་དང་། རྒྱང་རིང་གི་སྤུན་ཟླ་རྣམ་པ། ཁྱེད་ཅག་བདེ་མོ་ཨེ་ཡིན། ང་ནི་མི་ལོ་ཉི་ཤུའི་གོང་ལ་རྩྭ་ཐང་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་འབྲོག་མོ་དཀྱུས་མ་ཞིག་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་རང་ཡུལ་བཞག་སྟེ་གཞན་ཡུལ་འགྲིམ་པའི་དཔེ་ཀློག་དང་རྩོམ་རིག་ལ་དགའ་བའི་བུད་མེད་སྣང་སྐྱིད་ཞིག་ཡིན་པའི་ཁུལ་ལགས་ན། རེད་ཡ། ཏག་ཏག་ཟླ་གཅིག་གོང་ལ་རྒན་ལགས་ཀྱིས་བལ་ཡུལ་ནས་སྐྱེས་སུ་བསྣམས་ཡོང་བའི་དཔེ་དེབ་<<གསོན་པོར་འཚོ་དུས།>>ཞེས་པ་རྒྱ་ནག་གི་རྩོམ་པ་པོ་ཡུས་ཧྭ་ཡི་དཔེ་ཆ་འདིའི་སྐོར་གྱི་དཔེ་ཀློག་གི་མྱོང་ཚོར་ཉུང་ཉུང་ཞིག་གླེང་འདོད། རང་ངོས་ཀྱི་བསམ་ཚོར་དང་མྱོང་བ་ཕྲན་ཙམ་བརྗོད་འདོད་པ་ལས། ང་ལ་རྒྱ་ནག་གི་རྩོམ་པ་པོ་དང་སྙན་ངག་གི་སྐོར་ལ་མཐོང་ཐོས་མྱོང་བ་སོགས་གང་ཡང་མ་མཆིས་མོད། འོན་ཀྱང་། མི་རེ་རེའི་མྱོང་ཚོར་དང་ལྟ་ཚུལ་མི་གཅིག་པས། གལ་ཏེ་ཀློག་པ་པོ་རེ་གཉིས་ལས་དེབ་འདི་ཀློག་འདོད་ཀྱི་བསམ་འདུན་ཞིག་བསྐྲུན་ཐུབ་ན།གུས་མོར་རེ་བ་དེ་ལས་གཞན་གང་ཡང་མེད།  རྩོམ་པ་པོ་ཡུས་ཧྭ་(༡༩༦༠)ནི་རྒྱ་ནག་གི་སྒྲུང་རིང་འབྲི་མཁན་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ལ། བརྩམས་སྒྲུང་འདི་ནི་ཕྱི་ལོ་༡༩༩༣ལོར་བྲིས་པའི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དང་སྐབས་དེའི་མི་མང་གི་འཚོ་བ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་དེང་གི་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་ཁུལ་ཡིན།…

དེ་ལས་མང་བ་། “<> བཀླགས་པའི་མྱོང་ཚོར། ” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། བོད་ནི་སྲིད་པ་ཆགས་པ་ནས་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ བར་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་གནས་པའི་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཆབ་དཔལ་རིག་གསུམ་དམག་ཤུགས་དང་བཅས་པ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ལ་མགྲན་ཐུབ་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དུས་རབས་བདུན་པའི་ནང་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མངའ་དབང་གི་སྟོབས་ཤུགས་དེ་འཛམ་གླིང་གསུམ་ཆ་གཉིས་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡང་ཕྱི་ནང་གིས་ཡིག་ཆ་མང་པོའི་ནང་གསལ་ཡོད་པ་དང་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ཙམ་ནས་བོད་ཤར་ཕྱོགས་མདོ་ཁམས་གཉིས་སུ་བོད་ཀྱི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་འཛུལ་བྱ་རྒྱུ་འགོ་བཙུགས་ནས་མཐར་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་འོག་ཏུ་ཚུད་ནས་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཡང་བོད་ཀྱི་མངའ་དབང་སླར་གསོ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་ནས་འདས་པའི་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་དྲུག་ལྷག་ཙམ་རིང་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྒན་གཞོན་དར་གསུམ་དང་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་བཅས་ང་ཚོ་ཚང་མས་སྒོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་དང་དུས་ཚོད་ནམ་རག་ལ་རྒྱ་མིར་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་པ་ནི་རང་ཡུལ་རང་བདག་ཆེད་རང་བཙན་གྱི་འབོད་སྒྲ་ཡིན་པ་དང་། བོད་ས་ཤོར་ནས་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་མ་ཐག་བོད་དོན་ཞུ་གཏུགས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་དང་པོ་དེ་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་ཞུས་པ་ནས་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༩/ ༡༩༦༡/༡༩༦༥ བཅས་སོ་སོར་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་གྲོས་ཆོད་རིམ་པ་བཞག་ཡོད་ན་ཡང་ང་ཚོའི་མུ་མཐུད་ནས་འཇུག་སྐྱོང་མ་ཐུབ་པའི་འགན་དེ་ང་ཚོ་རང་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ལས་གཞན་སུ་གཅིག་ལ་ངན་ཁག་གཡོག་ས་མེད་པ་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་ནས་ཁྲིམས་བཟོའི་འགན་འཁུར་བླངས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་བཅོ་ལྔའི་ནང་གསལ་བའི་ཚིག་བརྗོད་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་དེ་འགྱིག་བྱི་རིལ་ནང་བཞིན་ག་པར་འཐེན་འཐེན་ཡིན་ན་ལས་དེ་མིན་ཉེ་ལམ་རང་བཙན་ཚོགས་འདུའི་ནང་བོད་མི་མང་གི་སྐུ་ཚབ་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་མཉམ་བཞུགས་གནང་བ་དེ་སྤྱི་འཐུས་ཀྱིས་ལས་འཁུང་དམ་བཅའ་ ༼…

དེ་ལས་མང་བ་། “ཉེ་ལམ་སྤྱ་ིཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་ ༡༣ ནས་ཚེས་ ༡༥ བར་ཁེ་ན་ཌར་བོད་རང་བཙན་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བདུན་པ་ཟེར་བ་ཚོགས་པའི་སྐོར་ལ་དཔྱད་པའི་གཏམ།” »

 མི་ནུབ་པའི་རྒྱལ་མཚན། (དགུང་གྲངས་གྱ་དགུ་འཁོར་བའི་འཁྲུངས་སྐར་སྙིང་ནས་བསུ།) འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན།། སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་སྲོག་ཤིང་།། གངས་ཅན་པ་ཡི་མགོན་སྐྱབས།། ༸རྒྱལ་དབང་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ།།   དགུང་གྲངས་གྱ་དགུར་ཕེབས་པའི།། སྐུ་ཡི་འཁྲུངས་སྐར་རྟེན་འབྲེལ།། བསྐལ་བཟང་ཉིན་མོ་འདི་ལ།། གསོལ་བ་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ།།   ༸རྒྱལ་དབང་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ།། སྐུ་ཚེ་ཡུན་རིང་བརྟན་ཅིང་།། ཐུགས་བཞེད་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་པའི།།…

དེ་ལས་མང་བ་། “ཞི་བདེའི་འོད་སྣང་།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། ཉེ་ལམ་སྤྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཚེས་ ༢༩ འཁོད་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་རྒྱུན་མཁོའི་རྩ་འཛིན་ལམ་སྟོན་ཟེར་བའི་དོན་ཚན་ཉེར་བཞི་ཡོད་པའི་ཡིག་ཆ་་ཞིག་བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་ས་འཐུས་ཡོད་ས་ཚང་མར་གནང་འདུག་ན་ས་གནས་འཐུས་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལེའུ་བདུན་པ། བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་ས་གནས་ཁག་གི་སྒྲིག་འཛུགས། དོན་ཚན་དོན་བརྒྱད་འོག་བཀོད་སྒྲིག་གནང་བའི་ས་གནས་ཀྱི་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་དེ་ཡིན་པ་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནུས་པ་ཐོན་ནས་ཀོ་ལི་གྷལ་དོན་གླིང་ས་གནས་འཐུས་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་བཞིན་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོའི་ཟླ་བ་ ༢ པའི་ནང་དངོས་སུ་བཙུགས་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་དོན་བརྒྱད་པའི་ནང་གསེས་ཁ་པའི་འོག་འཐུས་མི་གྲངས་བཅུ་དགུ་ལ་གཏན་འབེབས་ཞུས་ནས་ས་འཐུས་སྐབས་དང་པོ་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་གྱ་གཉིས་འོག་ས་གནས་འཐུས་མི་ཚོགས་འདུའི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ཉེར་བརྒྱད་ཅན་དང་། གཞིས་མིའི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ཉེར་གཅིག་ཅན་བཅས་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་། ས་འཐུས་སྐབས་གཉིས་པ་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་དོན་བརྒྱད་པའི་ནང་གསེས་ཀ་པའི་འོག་ས་འཐུས་གྲངས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ལ་གཏན་འཁེལ་ཞུས་པ་དང། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་གྱ་བདུན་འོག་ས་གནས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ལྔ་བཅུ་ང་བདུན་ཅན་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་། ས་འཐུས་སྐབས་བཅུ་པ་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་གྱ་གཉིས་འོག་ས་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་བཅུ་གཅིག་ཅན་གཏན་འབེབས་གནང་ནས་བཅའ་སྒྲིག་དང་མ་འགལ་བའི་ཐོག་ནས་ས་འཐུས་སྐབས་དང་པོ་ནས་ད་ལྟ་སྐབས་བཅུ་གཅིག་བར་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་།…

དེ་ལས་མང་བ་། “ལ་ཐེལ་སྒང་ལ་པག་ཐེལ་རྒྱབ་པ་མ་རེད་དམ།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ སྤྱི་ཟླ་ ༥ པའི་ཚེས་ ༢༩ ཉིན་བོད་མི་མང་གི་སྐུ་ཚབ་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་གིས་ཁྲིམས་བཟོའི་འགན་འཁུར་བླངས་ནས་བར་རྒལ་གྱི་ཚོགས་གཙོ་ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་ཚོགས་གཞོན་བོན་པོའི་སྤྱི་འཐུས་བྱ་དུར་བསོད་ནམས་བཟང་པོ་མཆོག་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོའི་དབུ་ཁྲིད་འོག་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་བརྒྱ་དང་བཅོ་ལྔ་ཅན་གཏན་འབེབས་གནང་ནས་༧གོང་ས་མཆོག་གི་ཆོག་མཆན་མཚན་རྟགས་དེ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ སྤྱི་ཟླ་ ༦ པའི་ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ཕེབས་པ་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནུས་པ་འཐོན་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ལེའུ་བཞི་པ། སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འགན་འཛིན།…

དེ་ལས་མང་བ་། “ བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་འགན་དབང་འདྲ་མཉམ་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་ནས་མཐར་ཐུག་གིས་དབང་ཆ་དེ་སུ་ལ་ཡོད་གཤམ་དུ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་ཁག་ནས་གསལ་པོ་ཤེས་ཐུབ་པ།” »