གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས།

བརྒྱ་ཕྲག་བདུན་པའི་ནང་བོད་ཀྱི་ཆོས་རྒྱལ་མི་དབོན་རྣམ་གསུམ་གྱི་སྐུ་དུས་སུ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དང་དམག་དོན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་འཛམ་གླིང་ནང་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་རང་རེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཙམ་མིན་པ་འཛམ་གླིང་གི་ལུང་པ་མང་པོའི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ཡིག་ཆ་མང་པོའི་ནང་ངོ་སྤྲོད་ཡོང་བཞིན་པ་དང་། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེ་གཅིག་པ་འུ་དུམ་བཙན་པོའམ་ཡོངས་གྲགས་སུ་གླང་དར་མས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་རིང་ལུགས་ལ་མཇུག་བསྡོམས་བརྒྱབ་ནས་བོད་སྤྱི་ལ་དབང་བའི་རྒྱལ་པོ་ཕེབས་མ་ཐུབ་པ་ནས་ཆོས་ལུགས་དང་ཕྱོགས་གཏོགས་ཀྱིས་འགོ་འདྲེན་དཔུང་ཤུགས་འོག་ལུང་ཆུང་རེ་ལ་དཔོན་ཆུང་རེའི་འོག་ཏུ་བོད་སིལ་བུར་མི་ལོ་བཞི་བརྒྱ་ཙམ་རིང་གངས་རིའི་འཕྲོད་དུ་ནང་འཁྲུགས་ལ་མགོ་འཁོར་ནས་ཁེར་རྐྱང་དུ་ལྷག་ནས་འཛམ་གླིང་ལ་ཁ་ཕྱོགས་མ་ཐུབ་པ་ནས་དུས་རབས་དང་མཐུན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རིམ་ལ་རྗེས་ལུས་ཐེབས་ཡོད་པ་དང་།      སྤྱི་ལོ་ ༡༦༤༢  ནས་སོག་པོའི་ཆོས་ཡོན་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ལ་གོ་སྐབས་བཟུང་ནས་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་༸གོང་ས་ལྔ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཕུལ་ནས་བོད་སྡེ་པ་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་

དེ་ལས་མང་བ་། “དབུ་མའི་ལམ་ནི་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་བའི་ལྡེའུ་མིག་རེད་ལ་མ་འོངས་བོད་མི་རིགས་འཚོ་གནས་ཐུབ་པའི་མདུན་ལམ་ཡང་རེད་།” »

གྲུ་ཟུར་གྱི་ཨ་མཆོད་ནས་ཕུལ།

བཀུར་འོས་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གཙོས་བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་གུས་ཕུལ། 

གུས་པ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཁོངས་མི་དང་། དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མངའ་འབངས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་གཤམ་གསལ་སྒེར་གྱི་བསམ་ཚུལ་འགའ་ཞིག་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ཐུགས་ལ་ཅི་ནས་ཀྱང་འཇོག་པར་འཚལ། མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་གཞུང་སྔ་ཕྱི་བརྗེ་དགོས་ཤིང་། དེའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་ནི་གཞུང་སྔ་མ་རུལ་སོངས་སུ་མི་འགྲོ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། གཞུང་སྔ་མའི་འཐུས་ཤོར་སོང་བ་དང་སྒྲུབ་མ་ཐུབ་པ་རྣམས་སྒྲུབ་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ་རེད། 

ང་ཚོའི་བཀའ་ཤག་སྔོན་མས་གྲུབ་འབྲས་གཟེངས་སུ་ཐོན་པ་མང་པོ་གནང་ཡོད་ན་ཡང་འཐུས་ཤོར་སོང་བ་ཡང་མང་ཐག་ཆོད་ཅིག་ཡོད

དེ་ལས་མང་བ་། “བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་སྐབས་སུ་སྒྲུབ་དགོས་པའི་ལས་དོན་གལ་ཆེན་བཅུ་དྲུག” »

རིག་འཛིན།

ཁྲིམས་འགལ་གྱི་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ། ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་ལས་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་རྩིས་བྱས་པ། ཁྲིམས་ལ་ལོག་འགྲེལ་བྱས་པ། མང་ཚོགས་མགོ་སྐོར་བསླུ་བྲིད་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་བྱས་པ་བཅས་མདོར་ན་དོན་མེད་མཁྲེགས་བཟུང་བྱས་ཏེ། ༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཐུགས་ཕམ་དང་གཞིས་བཞུགས་བོད་མིའི་ནང་བློ་ཕམ་ཡིད་ཆད་འབྱུང་གཞི་མང་དག་ཅིག་བརྩམས་པའི་འཐེན་འཁྱེར་བྱུས་ངན་མཐའ་དག་རྦད་དེ་ཕམ་ཉེས་ཕྱིན་ནས་འགྲོ་ལམ་མེད་པར་གྱུར་པའི་ཚེ། ད་གཟོད་ལམ་ཁ་ནོར་བ་དང་། གོམ་པ་སྤོ་སྟངས་ནོར་བ་ཤེས་ནས། ལམ་ནོར་ལྡོག་ཤེས་བྱུང་བ་ལ་དགའ་བསུ་ཞུ།

དེ་ལས་མང་བ་། “སྤྱི་འཐུས་ཚོ། ལམ་ནོར་ལྡོག་ཤེས་བྱུང་བ་ལ་དགའ་བསུ་ཞུ།” »

ཆུ་རླངས་འབྲུག་བྱམས།

ང་ཚོ་དམངས་གཙོའི་ལམ་དུ་བསྐྱོད་ནས་ལོ་ངོ་དྲུག་བཅུ་ལྷག་འགོར་ཡོད་རུང་ད་དུང་དམངས་གཙོ་ཡང་དག་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ཏུ་བསྐྱོད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་འདི་རྒྱུ་མཚན་གང་ལ་ཐུག་ཡོད་དམ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་གཞིས་འགྲིག་གི་མེད་པ་རེད་དམ། ཡང་ན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་སྐྱོན་ཆ་རེད། གལ་ཏེ་སྒྲིག་གཞིས་འགྲིག་གི་མེད་པ་ཡིན་ན་སྒྲིག་གཞི་དེར་ངེས་པར་དུ་འགྱུར་བ་བཏང་ནས་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཞིག་དང་བེད་སྤྱོད་ཡོད་པའི་སྒྲིག་གཞི་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་དགོས།

དེ་ལས་མང་བ་། “དགོན་སྡེ་ཁག་གི་སློབ་གསོ་དེ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནམ།” »

དགའ་བ་མཇེ་ཕྲུག

ཡིད་བརྙན་ནི་གཙོ་བོ་སེམས་ཀྱི་འཆར་སྣང་ཞིག་ཡིན། ཡིད་བརྙན་གྱི་རོལ་མྱོང་ནི་རང་དབང་དང་ཆེས་གསང་བའི་རང་བཞིན་ཞིག་ཡིན་པས་སུས་ཀྱང་ཚད་འཛིན་དཀའ། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཁམས་ལ་ཞུགས་མཁན་ཚོས་ཡིད་བརྙན་གྱི་ཁྲོད་ནས་སྙན་ངག་རྩོམ་པ་དང་རི་མོ་འབྲི་བ། རོལ་མོ་དཀྲོལ་བ་སོགས་སེམས་ཀྱི་མཁའ་དབྱིངས་མཚོན་པར་བྱས། འཇིག་རྟེན་འདིའི་མི་ཞིག་ཡིན་ཚེ། ཕོ་མོ་ཕན་ཚུན་ཡིད་བརྙན་ནང་ལ་འཆར་རེས་མ་མྱོང་བ་མེད་མོད། སྐྱེས་པ་ཞིག་གིས་ཡིད་འོང་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་དམར་རྗེན་མར་སྒོམ་ཞིང་ལུས་འབྲེལ་བྱུང་བའི་ཡིད་བརྙན་སྣ་ཚོགས་ཤིག་སེམས་ལ་བསྐྲུན་ཡོད་ངེས། དེ་བཞིན་བུད་མེད་ཚོས་ཀྱང་རང་རང་མོས་པའི་སྐྱེས་པ་དེའི་ལུས་ཀྱི་ཉམས་དང་འཁྲིག་བདེ་སྟེར་བའི་མནོ་བསམ་མང་པོའི་ཡིད་བརྙན་བཟོས་ཡོད། སྐྱེས་པ་ཕལ་ཆེས་བུད་མེད་ཚོའི་ཕྱིའི་ལུས་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་དང་། མཐའ་ན་ནུ་འབུར་གྱི་ནང་ངོགས་སོགས་ཀྱང་རེ་རེ་ནས་བསམ་བློས་ཞིབ་འདང་རྒྱག བུད་མེད་མང་ཤེས་ཀྱིས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་འཁོས་བབ་དང་ཉམས་འགྱུར་གྱི་རོལ་སྟོབས། འཁྲིག་སྤྱོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་སོགས་ལ་ཞིབ་ལྟ་བྱས། གཙོ་བོ་སྐྱེས་པའི་ནང་གཤིས་ཀྱི་མཛེས་པའི་ཆ་ལ་ཤུགས་ཆེ་བ་བསམ་བློ་གཏོང་གི་ཡོད།

དེ་ལས་མང་བ་། “འཁྲིག་སྤྱོད་ཀྱི་སྙན་ངག་ནི་ཡིད་བརྙན་བསྐྲུན་རྒྱུ་དེ་ཡིན།” »

བེ་རི་རིག་པའི་རྡོ་རྗེ།

དེ་རིང་ཁ་སང་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་གང་སར་གཏམ་བཟང་ཞེས་སྒྲོག་བཞིན་ཡོད་པ་ནི། སྐབས་ ༡༧ སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱིས་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་མཛད་དཀའ་བཟོས་ཏེ་གསོལ་འདེབས་ཞུས་དོན་ལྟར། མགོན་པོ་བྱམས་བརྩེའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གང་གིས་གསོལ་བསྩལ་མཛད་པའི་བཀའ་ཡིག་ལྟར། ཟླ་འདིའི་ཚེས་བརྒྱད་ཉིན། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༤༧ པའི་འབྲུ་དོན་ལྟར་བར་བརྒལ་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ངོ་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱི་མདུན་ནས་སྤྱི་འཐུས་དམ་འབུལ་ཞུས་པའི་སྐོར་དེ་རེད། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བཤད་ན་འདི་གཏམ་བཟང་ཞིག་རེད།

ད་དུང་མང་པོ་ཞིག་གིས་ད་ནས་བཟུང་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱི་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་བྱས་ནས། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུའི་རེ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ནི། བསྔགས་འོས་སུ་མཐོང་ལ་དེ་ལྟར་ཡོང་བའི་རེ་བ་ངས་ཀྱང་ཞུ་ཡི་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཚོགས་གཞོན་འོས་འདེམས་བྱེད་

དེ་ལས་མང་བ་། “༧གོང་ས་མཆོག་ལ་བཤགས་སྡོམ་འབུལ་དགོས།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས་།

དེང་སྐབས་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་ཆེ་བ་ཡུལ་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་་( REPUBLIC ) ཀྱི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་ཡུལ་མི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་འཚོ་བ་ལ འགན་སྲུང་བྱེད་བཞིན་པ་ནས་མང་གཙོའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཟེར་ནའང་འདྲ་། མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་ཟེར་ནའང་འདྲ་། ( Democracy Theory ) ནང་ཡུལ་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་། ( Republic ) གི་གོ་དོན་ངོ་མ་འདི་ལྟར།

དེ་ལས་མང་བ་། “ཡུལ་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཡུལ་མིའི་སྲིད་སྐྱོང་ལ་དཔྱད་པའི་གཏམ།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས།

དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་གི་ལུང་པ་མང་ཆེ་བ་མང་གཙོ།   (  Democracy  )  ལམ་ལུགས་ནང་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་།  མང་གཙོ་དེ་ཡང་སྲིད་འཛིན་ལམ་ལུགས།  (Presidential  System )  དང་།  གྲོས་ཚོགས་ལམ་ལུགས།  (  Parliamentary  System  )  བཅས་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཡོད་པ་ནས་ཨ་རི་ལྟབུ་སྲིད་འཛིན་ལམ་ལུགས་དང་།  རྒྱ་གར་ལྟབུ་གྲོས་ཚོགས་ལམ་ལུགས་བཅས།  མང་གཙོ་དེ་ཡང་ཁྲིམས་ཡིག་གི་ལམ་སྟོན་འོག་གཞུང་སྲིད་སྐྱོང་དགོས་པའི་མང་གཙོ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་   (  Rule of Law  )  འོག་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་།  མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ནི་མི་ཚང་མར་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཐོབ་ཐང་དང་།  འདྲ་མཉམ་གྱི་འགན་དབང།  འདྲ་མཉམ་གྱི་རང་དབང་དང་།  འདྲ་མཉམ་གྱི་ཆེ་མཐོང་དང་།   འདྲ་མཉམ་གྱི་གུས་བརྩི་དང་།  འདྲ་མཉམ་གྱི་ཡིད་ཆེས་བཅས་ཡོད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ངོ་མཚར་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།   སྤྱི་ལོ་  ༡༩༥༩  ལོར་བོད་དུ་དུས་ཟིང་ལངས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་འཁྲིད་འོག་ཁོང་གི་བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་དང་བོད་མི་ཁྲི་བརྒྱད་ལྷག་

དེ་ལས་མང་བ་། “བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོ་དང་དེའི་ཁ་ཕྱོགས།” »

སྡིག་པ་ར་ཛ།

བོད་པས་ཆབ་སྲིད་མི་ཤེས་པའི་རྟགས་དང་། ནོར་བ་ཆེ་ཤོས་དེ་མདོ་དབུས་ཁམས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚོགས་པ་གསུམ་དུ་བསྒྱུར་བ་དེ་རེད། སྤྱིར་བཏང་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ས་ཁྱོན་ཆ་ནས་སོ་སོ་རེད། དེ་བསྒྱུར་བཅོས་གང་ཡང་བྱ་ཐབས་བྲལ་བ་ཞིག་རེད། ཡིན་ན་ཡང་བསམ་བློ་མི་འདྲ་བ་སྣ་མང་རེད། དེ་ཕྱིར་ད་ལྟའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལང་ཕྱོགས་དང་ཚོགས་པའི་ངོ་བོ་ངེས་པར་དུ་བསྒྱུར་དགོས་རེད།

ཆབ་སྲིད་ལང་ཕྱོགས་བསམ་བློ་མཐུན་པ་ཚོ་རང་འགུལ་གྱིས་འདེམས་སུ་གཞུག་དགོས། དཔེར་ན་རང་དབང་ཚོགས་པ། མང་གཙོ་ཚོགས་པ། བོད་གསར་ཚོགས་པ་སོགས་ཕྱེས་ཏེ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་བྱེད་དུ་བཅུགས་ན། འདས་མ་འོངས་ད་ལྟ་དུས་གསུམ་གང་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་ན་ཆབ་སྲིད་བརྟན་པོ་དང་། གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་སེམས་ཤུགས་དམིགས་བསལ་ཞིག་བསླེབ་ངེས་པས། ཆོལ་ཁའི་ན་ཚ་ཆུང་དུ་འགྲོ་ངེས་རེད།

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལངས་ཕྱོགས་ངེས་པར་དུ་བསྒྱུར་བཅོས་དགོས།” »

སྡིག་པ་ར་ཛ།

ང་ཚོའི་མཁས་པ་ཚོ་དངོས་པོ་ལས་དངོས་མེད་འཆད་ལ་དགའ། ད་ལྟ་ལས་འདས་པ་འཚོལ་ལ་དགྱེས། འཁོར་བ་ལས་འཁོར་འདས་བཤད་ན་བདེ། ཡིན་ན་ཡང་རང་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་དངོས་ཡོད་རེད། ད་ལྟ་བ་རེད། འཁོར་བ་རེད། 

མདོར་ན་ང་ཚོའི་ཟས་གོས་དང་། གནས་མལ། འཁོར་ཡུག ལོངས་སྤྱོད་མཐའ་དག་ད་ལྟ་བ་ཡིན་ཡང་། ཤེས་ཡོན་ནི་ལོ་ཉིས་སྟོང་ཡར་སྔོན་གྱི་རྒྱ་གར་རིག་གཞུང་དང་། དུས་རབས་བདུན་པ་ནས་བཅོ་བརྒྱད་ཡན་ཆོད་ཀྱི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་། དེ་དག་གི་འཚོ་བ་རེད། དེ་ཕྱིར་ང་ཚོའི་སློབ་ཚན་ནི་ཤི་ཟིན་པའི་མེས་པོ་ཚོའི་བསམ་བློ་དང་། ཁོ་པ་ཚོས་སྤྱོད་ཟིན་པ་ཤ་སྟག་ལས། ད་ལྟའི་འཚོ་བ་དང་དངོས་སུ་འབྲེལ་བ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པས། ཏག་ཏག་འགལ་བ་ལྟག་སྤྲོད་དུ་གྱུར།

དེ་ལས་མང་བ་། “ཤེས་བྱ་མི་ཤེས་པའི་བོད་ཀྱི་མཁས་པ། ” »

བོན་རྒྱ་བསྟན་འཛིན་རབ་རྒྱས།

རྙོག་དྲ་ཆེན་པོ་ཡོང་དུས་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་གཏོང་བ་ནི་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཁ་ཡག་ཤོས་དེ་ཡིན། རྙོག་དྲ་གང་ནས་ཡོང་ན་དེ་ལ་ལྷན་པོ་རེ་བརྒྱབ་ནས་ནམ་རིང་སྒྲུང་གིས་འཁྱོལ་ཐབས་མེད། དེར་བརྟེན། སྐབས་འདིར་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་གཏོང་རྒྱུ་ལས་གདམ་ག་གཞན་མེད། སྤྱི་ཚོགས་འཁྲུག་འདུག ཡོད་ཚད་ཀྱིས་དཀྲུག་པར་རེམ་གྱིན་པའི་སྣང་བ་ཞིག་འདུག སྐབས་འདིར་དཀོན་མཆོག་དཔང་ལ་བཙུགས་ནས་དྲང་བདེན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བྲིས་ནའང་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཟགས་ཚར་འདུག སྐབས་འདིར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མིག་ལམ་ནས་ཁ་དོག་ལ་དཀར་ནག་གང་རུང་གིས་ཁྱབ་པ་ཡོད་པས། ལན་རེར་དགོད་བྲོ་ཞིང་མཚམས་རེར་ཧང་སངས་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད། ངས་ངོ་མས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད།

དེ་ལས་མང་བ་། “ད་ནི་བློ་སྤོབས་ཆེན་པོས་འགྱུར་བ་གཏོང་རན་རེད།” »

རྔ་བ་ནས་མྱུག

ངས་ཐོག་མར་ཀརྨ་བ་ཞེས་པའི་བླ་མ་ཞིག་ཡོད་པ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཏེ་ངོས་ཟིན་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁ་གསལ་ཞིག་དྲན་རྒྱུ་མི་འདུག་ཀྱང་། ངའི་ཕ་ཡུལ་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་མཆོད་པའི་ཀུན་དགའ་རྭ་བའི་ནང་དུ་༧རྒྱལ་བ་དོན་གྱི་བདག་པོ་དང་པཎ་ཆེན་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཀརྨ་པ་བཅས་ཀྱི་སྐུ་པར་བཤམས་མེད་པའི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ཕལ་ཆེར་མེད། ངས་རྟག་ཏུ་དབུས་ཀྱི་ས་སྐྱ་བདག་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཁམས་ཀྱི་ཀརྨ་པ་རྣམས་གཉིས་ཕ་ཡུལ་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་ཚོས་དད་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ནམ་བསམ་མྱོང་། དེ་ནི་ཡུལ་གྱིས་བསྐལ་བའི་བླ་མ་གཉིས་ལ་དད་པ་བྱེད་པ་ནི་ལས་སླ་བ་ཞིག་མིན་པས་ཡིན། ངས་ཀྱང་དད་པའི་གོ་རིམ་དེ་འདྲ་ཞིག་བརྒྱུད་དེ་ཀརྨ་པ་ཞེས་པའི་བླ་མ་དེ་ངོ་ཤེས་པ་ཞིག་ཡིན་ངེས། རྒྱ་གར་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་མ་སླེབས་པའི་གོང་དུ་ངའི་བསམ་པར་རྒྱ་གར་དུ་བཞུགས་པའི་བླ་ཆེན་རྣམས་ལ་ངེས་པར་ཐེངས་གཅིག་མཇལ་དགོས་སྙམ་པའི་ཀུན་སློང་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཡིན། ས་མཐའ་འདིར་བསླེབས་རྗེས་ངའི་རེ་འདོད་དེ་མར་ངོའི་ཟླ་བའི་མཚུངས་ཟླ་གྱུར་བས་ས་མཐའ་འདིར་འབྱོར་ཏེ་ལོ་རྒན་བཅུ་ལྷག་གོ་མེད་ཚོར་མེད་དུ་གྱུར་ཡང་། ༧གོང་ས་མཆོག་དང་ཚེ་རབས་ལས་ཀྱི་བླ་མ་ལས་གཞན་བླ་མ་གཅིག་ལའང་ཆེད་དུ་མཇལ་མ་ཐུབ། ལོ་རེའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་མཛད་སྒོ་རེ་ཚོགས་སྐབས་རྒྱང་ནས་ཀརྨ་པ་ཐེངས་ཁ་ཤས་ལ་མཇལ་མྱོང་ནའང་། ཁོང་ལ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་སྐུའི་གཟི་བྱིན་ཞིག་དང་དད་པའི་འཁུན་བུ་སློང་ཞིང་ལག་པས་དབང་མེད་དུ་ཐལ་མོ་སྦྱོར་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་བ་ཡིན་པ་མཐོང་མ་ཐུབ། རྗེས་ཀྱི་ཕྱི་ལོ་ཉིས་སྟོང་བཅུ་གཉིས་བཅུ་གསུམ་ཞིག་གི་ནང་ཀརྨ་པ་དངུལ་གྱི་རྙོག་དྲྭ་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ནང་དུ་ཚུད་ཅིང་། རྐྱེན་དེར་ཁག་བཞག་ནས་རྒྱ་གར་ཉེན་རྟོག་པས་རྒྱུད་སྟོད་ཀྱི་ཀརྨ་བའི་བླ་བྲང་སྔོག་བཤེར་བྱས་པའི་གསར་འགྱུར་དེ་གང་སར་ཁྱབ། སྐབས་དེ་དུས་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་ཀརྨ་པ་གནས་སྟངས་དེ་ལས་ཐར་ཆེད་དུ་བོད་གཞུང་དང་བླ་ཆེན་དགེ་ལྡན་གསེར་ཁྲི་སོགས་བླ་ཆེན་རྣམས་དང་། བོད་མི་མང་མང་ཚོགས་ལ་ཀརྨ་པ་གནས་སྟངས་དེ་ལས་སྒྲོལ་ཐབས་ཀྱི་ནུས་པ་མེད་ནའང་སེམས་ནང་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནངས་སོང་།

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་མི་ཀུན་གྱིས་གོང་དུ་བཀུར་བའི་ཀརྨ་པ། ” »

གཡུ་སྒང་དགེ་འདུན་གྱིས།

(ཁ་དང་གྲུ་མོ་ནང་ལ་འཁོར་ཏེ། མཛུབ་མོ་ལྔ་བཅིང་ཁུ་ཚུར་བྱོས།)

སྤྱིར་ང་རང་ལ་མཚོན་ན་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་ལ་རྒྱུས་མངའ་དང་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་ཞིག་མིན། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་རྒྱུན་ལས་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གསུམ་གྱི་རྙོག་གླེང་ལས་ང་ལའང་རང་བཞིན་གྱིས་བཅའ་ཁྲིམས་རིན་པོ་ཆེར་དོ་སྣང་སྤྲད་དགོས་པའི་ཚོར་ཤུགས་ཤིག་གིས་རྩོད་གཞི་རེ་རེ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་དང་མཐུན་མིན་ལྟ་འདོད་བྱུང་། འདི་ནི་ང་ལ་མཚོན་ན། བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་སློབ་ཚན་ཞིག་ནང་སྦྱོང་བྱས་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པས། ད་རེས་རྙོག་གླེང་འདིས་མང་ཚོགས་ལའང་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞིའི་ཟབ་སྦྱོང་ཞིག་སྤྲད་ཡོད་ལས་ཆེ། རང་རྒྱལ་གཞན་ཕམ་གྱི་ལས་དོན་ཤ་སྟག་གི་འཐབ་ར་ལྟ་བུ་བྱས་ཏེ་བསྡད་ན་སྤྱི་བའི་ལས་དོན་མང་པོ་ཞིག་འཐུས་ཤོར་ལ་འགྲོ་བ་གདོན་མི་ཟ། འདས་པའི་ལོ་བཅུའི་ནང་ལ་མཇུག་བསྡོམས་ཤིག་བརྒྱབ་སྟེ། ད་ལྟའི་རྙོག་གྲ་འདི་ཐོག་མའི་མགོ་ཚུགས་ས་དེ་ནས་

དེ་ལས་མང་བ་། “དོན་དངོས་འདི་རེད།” »

ནམ་མཁའ།

དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་གི་ལོ་རབས་ཉི་ཤུའི་ནང་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་བཙུགས་ཏེ། ལོ་ངོ་༡༠༠འཁོར་བའི་དུས་སྟོན་རྒྱ་ཆེན་ཞིག་བྱས་ཡོད།  དགོད་བྲོ་བ་ཞིག་ལ། དུས་སྟོན་དེའི་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ཞིའི་ཅིན་ཕེན་གྱི་གཏམ་བཤད་སྐབས། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ལོ་ངོ༢༠༠འཁོར་བའི་དུས་སྟོན་བྱེད་པའི་རེ་བ་ཁྱེད་རང་ཚོའི་ལག་ཏུ་ཡོད་པས། དེ་རིང་ནས་བཟུང་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས་ཞེས་བཤད་པ་རེད།  འདི་ནི་ཞིའི་ཅིན་ཕེན་གྱི་རེ་བ་ཡང་ཡིན་ལ། ཁོའི་རྨི་ལམ་ཡང་རེད་ཟེར་ཆོག

ཞིའི་ཅིན་ཕེན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཆེད། ཁོས་མུ་མཐུད་ནས་འདི་ལྟར་བཤད་ཡོད། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བའི་དཀའ་སྡུག་ཁྲོད་ནས་སྐྱབས་ཏེ། འོད་སྟོང་འབར་བའི་འཚོ་བའི་ལམ་ཆེན་དུ་བསྐྱལ་ཡོད་ལ།

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ལ་བཞག་པའི་ལག་རྗེས་ཀྱི་ཁྱད་པར།” »

བློ་གྲོས་རབ་བརྟན།

དྲ་ལམ་ནས་ཚོགས་པ་བཞིའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་མཐོང་སོང་། གཞོན་ནུ་ཚོགས་པ། བུད་མེད། མང་གཙོ། སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་བཅས་རེད། ཁོང་ཚོའི་ཁ་ནས་སྤྱི་འཐུས་ཚོ་འགྲིག་ཐབས་ཟེར་བཞིན། དོན་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདིའི་བཅའ་ཁྲིམས་རྡོལ་རོལ་བཏང་སྟེ། མ་འོང་པར་གང་དྲན་དྲན་བྱེད་ཆོག་པའི་ལམ་ཁ་བཟོ་བཞིན་འདུག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ག་ལེར་ཉམས་ཏེ། རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་དགོས་པའི་ལས་ཀ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་དཔུང་རོགས་བྱེད་ཀྱིན་འདུག་པས། བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གིས་དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ་

དེ་ལས་མང་བ་། “ཚོགས་བཞི་ལ་སྤྲད་པའི་དམར་གཏོར་འདི། ཚོགས་གཙོ་བཞི་བོས་བཞེས་རོགས་གནང་།” »

སྡིག་པ་ར་ཛས།

བོད་མའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་དཀའ་ངལ་འདུག་མང་པོ་ཞིག་གིས་ལབ་བཞིན་པ་རེད། དཀའ་ངལ་མི་སེར་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱིས་བཟོས་པ་རེད། ཐོག་མར་བློ་སེང་བཀའ་ཁྲི་ལ་འདེམས་པ་དེ་ནོར་བ་རེད། བར་དུ་བློ་སེང་གིས་བྱ་བ་ཨེན་ཙམ་སྒྲུབ་པ་རེད་དེ། ལས་བྱེད་རྙིང་པ་མང་པོ་ཞིག་ལ་དཀའ་ངལ་སྤྲད་བཞག་པ་རེད། 

རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་། མི་རིགས་གཞན་པའི་སྲིད་གཞུང་ཚད་ལྡན་ཡོད་སའི་ཆབ་སྲིད་དང་། ཚོགས་སྡེ་ལ་ལྟོས་དང་། ཐད་གར་ལོ་གཞོན་ཤེས་རབ་ཅན་ཞིག་དང་། འཇོན་ཐང་ཅན། ལག་འཁྱེར་ཆེན་པོ་ཅན་ཞིག་ཡོད། དེ་སྲིད་སྐྱོང་ལ་འདེམས་ཤོག་སུ་གཅིག་གིས་ལབ་སྲོལ་མེད། 

དེ་ལས་མང་བ་། “བློ་སེང་གི་ངན་གཡོ་དང་། སྤེན་ཚེའི་དཀའ་ངལ།” »

རྩོམ་པ་པོ། མཁའ་སྤྱོད་མ།

—བོད་མིར་སྐྱིད་ན་མཉམ་སྐྱིད་དང་སྡུག་ན་མཉམ་སྡུག་གི་འདུ་ཤེས་འཛིན་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དཀྱིལ་སྙིང་དུ་འཛིན་དགོས་པ་ནི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་སྲ་བརྟན་རྒྱུན་གནས་དང་ནུས་པ་གོང་འཕེལ་དུ་གཏོང་བའི་ཐབས་ལམ་ཉག་གཅིག་པུ་དེ་རེད་།

གུས་པ་བཙན་བྱོལ་དུ་བསླེབས་ནས་ལོ་ངོ་ ༢༠ མ་ཟིན་ཙམ་འགྲོ་བཞིན་འདུག་ལ། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༢༠ དེའི་ནང་ཕལ་ཆེར་སྔ་གཞུག་ཚང་མ་བསྡོམས་ན་ལོ་གཅིག་དང་ཕྱེད་ཙམ་རིང་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་ལྡི་ལི་སོགས་ནས་བསྡད་ཡོད་སྲིད་མོད། དེ་མིན་གྱི་ལོ་དུས་ཡོད་ཚད་རྡ་རམ་ས་ལ་དང་ལྷག་པར་དུ་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ཀྱི་གཡས་གཡོན་ནས་བསྡད་པ་ཡིན། ད་ལྟའང་གངས་སྐྱིད་ཀྱི་ཉེ་འཁྲིས་དེར་བསྡད་ནས་རང་འཁྲིའི་ལས་དོན་གང་ཐུབ་ཅིག་བྱེད་མུས་ཡིན། འདི་ངས་སྔོན་གླེང་ཙམ་དང་ཡང་ན་ང་རང་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འདིར་རྒྱུས་མེད་ནང་གི་རྒྱུས་ཆེན་གཅིག་ཡིན་ཟེར་བའི་དོན་དུ་ཡིན་ལ། དེང་སང་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཁག་ཏུ་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་མིག་གིས་མཐོང་མ་མྱོང་། འགྲོ་ཡང་མ་མྱོང་། ཡིན་ཡང་དེར་ཡོད་ཀྱི་ང་ཚོའི་གཞུང་དེར་རྩ་བ་ནས་ཡིད་ཆེས་མེད། དེར་ཡོད་ལས་བྱེད་ཚོས་ཉི་མ་འཁྱོལ་ཐབས་རང་བྱས་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་མཁན་གྱི་རྒྱུས་མེད་འུར་གཏམ་ཅན་གྱི་སྒེར་དོན་ཉིན་མཚན་གཉིས་སུ་གཉེར་བཞིན་པ་རྣམས་ལ་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཞུས་ཡིན།

དེ་ལས་མང་བ་། “གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་བཞི་ཡི་ཚོགས་གཙོ་རྣམ་པར་བསམ་ཚུལ་ཞིག་ཞུ་དགོས་བྱུང་།” »

འབྲིང་བ་འཇིགས་མེད།

<<ཉེ་རབས་བོད་ཀྱི་སྲིད་དོན་ལོ་རྒྱུས་དང་ལྷ་སྲས་རྒྱལ་ལོ་དོན་གྲུབ།>>འགྲེམས་སྤེལ་སྔ་ཕྱིའི་སྐབས་ཀྱི་གླེང་མོ།

དང་པོ། ཉེ་རབས་བོད་ཀྱི་སྲིད་དོན་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་ཡིག་འཇོག་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཚུལ།

༄༅།། སྤྱིར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནི་དུས་ཡུན་ཧ་ཅང་རིང་ཞིང་། དེང་སང་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མ་ཟད་ཁྲི་ཕྲག་གི་སྐད་ཆ་ཤོད་བཞིན་ཡོད། དེའི་རིང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆའང་རྒྱལ་རབས་དང་། རྣམ་ཐར། ཆོས་འབྱུང་སོགས་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་སྲིད་དོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཉུང་ཞིང་། ཉེ་རབས་ཀྱི་སྲིད་དོན་ལོ་རྒྱུས་དེ་བས་ཀྱང་ཉུང་། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སྐད་ཡིག་ནང་ཡོད་ཀྱང་མང་པོ་མེད་པར་མངོན་ལ་བོད་ཡིག་ནང་དུའང་ཤིན་ཏུ་ཉུང་བས། འདི་འདྲའི་ཉེ་རབས་ཀྱི་སྲིད་དོན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་བོད་ཡིག་ནང་གསར་དུ་རྩོམ་འབྲི་གནང་རྒྱུ་ནི་གལ་ཆེན་པོ་དང་དགོས་མཁོ་ཆེན་པོར་གྱུར་ཡོད།

དེ་ལས་མང་བ་། “ཉེ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་གི་ཉེ་སར་བཅར་བ།” »

རྔ་བ་ཀུན་བཟང་།

ཨ་ལ་ལ་མོ་ཞེས་པའི་གླུ་དབྱངས་དང་གླུ་བ་གཉིས་གོ་མྱོང་མཁན་མང་ནི་རེད།  ལྷག་པར་དུ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་ལོ་ཆུང་ཁྲོད་ན་གླུ་བ་བསོད་བཀྲ་མི་ཤེས་མཁན་ཧ་ལམ་ཉུང་ཉུང་རེད་འདོད། རྒྱུ་མཚན། གླུ་བ་ཁོང་གི་དབྱངས་དང་། སྒྲ། བརྙན་སོགས་ལ་མཚོན་ན་དེང་རབས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་། གསར་གཏོད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས། མཛེས་དཔྱོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྡན། དཔེར་ན། <<གངས་ཅན>>དང་། <<ཁམས་བདེ། >>   <<གཏམ>> ཨ་ལ་ལ་མོ་ཞེས་པའི་གླུ་ཚིག་ནང་ལ་མི་རིགས་ཤིག་གི་རེ་བ་དང་། རྨི་ལམ། ལས་དབང་། སྐྱོ་གར་སོགས་དབྱངས་དང་ཚིག་གི་ལམ་ནས་བརྗོད་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་གསལ།

ཡང་ཕྱོགས་གཞན་ནས་དཔྱད་ན།  སྒྱུ་རྩལ་བ་བསོད་བཀྲ་དང་ཁོང་གི་གླུ་ཚིག་ནང་ལ་དེང་རབས་ན་གཞོན་རྣམས་ལ་ཁ་བརྡ་དུ་མ་ཞིག་གནང་འདུག དཔེར་ན།  <<ད་སད་ན་རེད་>>  དང་། <<རང་ལ་ཡིད་ཆེས་དགོས>>  <<བཞུར>> ལ་སོགས་ཀྱི་ནང་ལ་

དེ་ལས་མང་བ་། “ཨ་ལ་ལ་མོ།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས།

འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པ་འཇུག་སྒྲིལ་ནས་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས།  ( UNO  )  གསར་དུ་བཙུགས་ནས་དང་ཐོག་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཚོགས་ཆུང།  (  Security Council  ) བཙུགས་པ་དང་།   དེ་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཚོགས་ཆུང་སོགས་དགོས་གལ་ལ་ཞིག་པའི་རིམ་པས ཚོགས་ཆུང་ཁག་བཙུགས་པ་དང་།   མི་གི་སྤྱི་ཚོགས་ག་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལས་གལ་ཆེ་བ་མེད་པ་ནི་ཆེ་ས་རྒྱལ་ཁབ་དང་།   གཞུང།   ་སྒྲིག་འཛུགས།    ཆུང་ས་ཁྱིམ་ཚང་སྒེར་བཅས་པར་ཞི་བདེ་དང་ལྷིངས་འཇགས་བརྒྱུད་ནས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་དགོས་པ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་གནས་ཐུབ་པའི་རྨང་གཞི་དེ་ཡིན་པ་ནི་དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་གི་ལུང་པ་མང་པོའི་ནང་ཞི་བདེ་ལྷིངས་འཇགས་མེད་པ་ནས་རྒྱལ་ནང་གི་དཔལ་འབྱོར་དང་།   སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས།   མི་མང་གི་འཚོ་བ་སོགས་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་གནས་ཐུབ་པའི་ལས་གཞི་མང་པོ་ལ་རང་བཞིན་དོ་ཕོག་དང་ཉམས་ཆགས་འགྲོ་བཞིན་པ་ང་ཚོའི་མཐོང་ཐུབ་པ་དང་ཐོས་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ལ་བདེ་འཇགས་

དེ་ལས་མང་བ་། “མི་ཡི་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་གནས་ཐུབ་པ་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལས་གལ་ཆེ་བ་གང་ཡང་མེད།” »