དུས་རྒྱུན་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཕོ་བ་ན་དུས་བོད་སྨན་ལས་ཕན་པ་གང་ཡང་མེད་ཅེས་ཚིག་ཐག་ཆོད་པོས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་ལ། དུས་ཡུན་རིང་པོར་བོད་སྨན་བསྟེན་གྱིན་ཡོད། ཕོ་བ་དང་རྒྱུ་མ་སོགས་འཇུ་བྱེད་མ་ལག་ཁག་ནི་ང་ཚོའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་བྱེད་སྒོ་ཁག་ལ་ནུས་ཤུགས་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་མཁན་གྱི་བཟོ་གྲྭ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། གལ་སྲིད་ཕོ་བའི་ནད་ཡུན་རིང་པོར་གནས་ན་དེས་ཁྱོད་ལ་ཨཱལ་སར་(ulcer)རམ་བད་ཀན་རྨུག་པོ་དང་། ཕོ་བའི་འབྲས་སྐྲན་བསྐྱེད་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་གཞན་དང་གཞན་ལ་ཡང་ནད་གཞི་བསྐྱེད་ཀྱིན་ཡོད། དེ་བས། ཕོ་བའི་ནད་གཞི་བསྐྱེད་མཁན་གྱི་རྩ་བ་རྙེད་པར་བྱས་ནས་གང་མགྱོགས་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།
མགོ་བོའི་ནད་ལས་སྐྲ་དཀར་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཚང་ཕྱོགས་བསྡུས། དང་པོ།
ཚངས་ནག
དང་པོ། སྐྲའི་གནས་ལུགས།
རྩ་གསུམ་སྐྲ་དང་བ་སྤུ་སེན་མོ་སྐྱེ།།རྒྱུད་བཞི་ལས་བཏུས།
སྐྲ་ལོ་ཕོ་གྱོ་མོ་གྱོའི་རྫ་དང་འདྲ།།རྒྱུད་བཞི་ལས་བཏུས།
དེ་ལས་མང་བ་། “མགོ་བོའི་ནད་ལས་སྐྲ་དཀར་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཚང་ཕྱོགས་བསྡུས། དང་པོ།” »
བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་སྐོར་ལ་འགྲེམས་སྟོན།
རྣམ་པར་མ་གྱུར་པའི་ལུས་དེ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞི་སྟེང་ནིག་ཡོག་ (New York) གྲོང་ཁྱེར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རུ་པིན་སྒྱུ་རྩལ་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ (The Rubin Meseum of Art) གིས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། གཞུང་ལུགས། ལག་ལེན། སྒྱུ་རྩལ་བཅས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་སྨན་གཞུང་དཔེ་དེབ་དང་ཡིག་རིགས། སྨན་ཐང། རི་མོ། སྨན་བཅོས་ཆ་བྱད་སྟེང་གི་རིག་དངོས་ ༡༤༠ ལྷག་བསྡུ་རུབ་ཀྱིས་ནུབ་ཕྱོགས་ཡུལ་དུ་སྤེལ་མ་མྱོང་བའི་འགྲེམས་སྟོན་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞིག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༥ ནས་འགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
པར་ཡོང་ཁུངས། རུ་པིན་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་།
བུ་ང་དང་། བུ་མོ་ངེད་གཉིས་ཀྱིས།
རྨེ་གྲྭ ཚེ་རིང་བསམ།
གལ་ཆེ་བའི་བུད་མེད་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་འདི་དག་ནི་བུད་མེད་དང་ཕྲུ་གུའི་ཚེ་སྲོག་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་ནས་ཡོད་པས་འདི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་ཡིན་པ་རྟོགས་སླ། ཡིན་ན་ཡང་ལྷག་ཏུ་ང་ཚོའི་བོད་ཡུལ་ན་བུད་མེད་ཚོར་རྒྱུན་ཤེས་འདི་འདྲའི་གོམ་སྲོལ་ཆགས་ཡོད་མཁན་ཞིག་གཞི་ནས་མེད་པ་འདྲ་བས། འདི་ངོ་ཚ་དང་སྣང་མེད་དགོད་གཏམ་ཞིག་ཏུ་མི་འཛིན་པར་ཕན་ཚུན་རང་གི་མཐུན་ས་དང་གྲོགས་པོ། ཡང་ན་ངོ་མི་ཤེས་པ་དག་ལའང་ལྷག་བསམ་དག་པས་བརྒྱུད་སྤྲོད་དང་གསལ་བཤད་མང་དུ་གནང་དགོས།
སྲོ་མ་ནག་པོའམ་སྨ་རོ་ཝ་སྣ་ཡི་དགེ་མཚན་དང་ཉེས་དམིགས།
འཚོ་བྱེད་བུ།
འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་མང་ཆེ་བར་སྲོ་མ་ནག་པོའམ་ཁན་ནུ་པི་སི་ cannabis འམ་སྨ་རོ་ཝ་སྣ་ marijhuana ཞེས་པའི་ཐ་རྩྭ་འདེབས་ལས་ཉོ་ཚོང་བྱ་རྒྱུ་ཁྲིམས་ཐོག་བཀག་སྡོམ་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན་ནའང་། ཨ་རིའི་ཁོ་ལ་ར་ཌོ་མངའ་སྡེ་ཡིས་མངའ་སྡེ་དེར་སྤྱི་ལོ་༢༠༡༤ གསར་ཚེས་ནས་ཁྲིམས་མཐུན་ཐོག་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱིས་འདེབས་ལས་ཉོ་ཚོང་བྱེད་ཆོག་པའི་བཀའ་འཁྲོལ་ཡོད་སྐོར་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར། མི་རྣམས་ཆུ་ཚོད་༡༨ ནས་༢༠ ཡི་ལམ་ངལ་མ་འཛེམས་པར་ཐག་རིང་ནས་ཡོང་སྟེ་ལག་པར་ཐོབ་རེ་དང་བཅས་མཚན་མོ་ནས་ཚོང་ཁང་གི་སྒོ་ཁར་རུ་བསྟར་ནས་འཚང་ཁ་ཤིག་ཤིག་གིས་སྲོ་མ་ནག་པོ་ཉོ་བའི་ལས་ལ་བྲེལ་ཡོད།
དེ་ལས་མང་བ་། “སྲོ་མ་ནག་པོའམ་སྨ་རོ་ཝ་སྣ་ཡི་དགེ་མཚན་དང་ཉེས་དམིགས།” »
ཆབ་མདོའི་གཞང་ཚོང་མ།
ཨའེ་ཙི་ནད་པ། མིང་༞༞མོ། ལོ་་་་་༢༩ ལས་རིགས་་་་ཞིང་པ། མི་རིགས། མི་རིགས་དཀར་པོ། ཕ་ཡུལ་་་་་ཡུན་ནན་ཏ་ལིས། ཆུང་དུས་ནས་ཕ་མ་གཉིས་ཁ་ཁ་བྱས་ཏེ་ང་ཨ་ཕ་དང་ལྷན་དུ་སོང་བ་ཡིན།ཡིན་ན་ཡང་ཨ་མའི་ཁྱིམ་དུ་ཨ་མས་ངའི་གཅུང་པོ་དབང་སྐྱོན་ཅན་ཞིག་ཡོད། གཅིག་ནས་དེ་གཡོག་དགོས་པ་དང་། གཉིས་ནས་ཨ་མ་ཁོ་རང་གི་ལུས་པོའང་ཧ་ཅང་བདེ་པོ་མེད། གློ་གཅོང་གི་ནད་ཀྱང་ཡུན་རིང་ན་ཡོད་པ་རེད། གནས་ཚུལ་འདིའི་འོག་ནས་རང་སེམས་བཟོད་ཐབས་མི་འདུག་པས་རང་ལོ་བཅོ་ལྔའི་ཐོག་ནས་སློབ་གྲྭ་ཕྱིར་འཐེན་གྱིས་ཨ་མའི་ཁྱིམ་དུ་ལས་ཀ་བྱས་པ་ཡིན།
ང་ཚོ་མི་རིགས་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་བའི་གདོན་འདྲེ་གསོན་པོ།
རྒྱ་གྲོལ།
ང་ཚོ་བོད་རིགས་ལ་ད་ལྟ་སྔར་འཕྲད་མ་མྱོང་བའི་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་འཕྲད་ཡོད། ཉེན་ཁ་དེ་ནི་གཞན་སུ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་རང་གིས་རང་ལ་དྲངས་འོང་བའི་ནད་ཡམས་ཚབས་ཆེན་ཞིག་སྟེ། ཨེ་ཙི་ནད་ཅེས་པ་དེ་ཡིན། ནད་འདིས་སྙིང་རྗེ་སྤུ་ཙམ་ཡང་མེད་པའི་གཤིན་རྗེའི་གཤེད་མ་བཞིན་མངོན་པ་མེད་པར་བོད་ཀྱི་ས་ཆར་སླེབས་ཤིང་ད་ལྟ་ཕོ་མོ་སྐོར་ཞིག་གིས་ལུས་ ན་དལ་ཅེར་གེར་ཉལ་ནས་མི་རིགས་འདི་མི་རིགས་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་བའི་སྦྱོར་བ་རྩོམ་བཞིན་ཡོད། ནད་འདི་འགོ་སླ་ཞིང་དགོག་དཀའ་བ་སྟེ་ནད་འདི་བྱུང་ན་བཅོས་ཐབས་གཏན་པས་མེད་པས་ཤི་བ་ལས་འོས་མེད། ནད་འདིའི་སར་ཡུལ་ཤུལ་དུ་བྱུང་བའི་ས་འགུལ་ཡང་ཅི་ཡང་མིན།
དེ་ལས་མང་བ་། “ང་ཚོ་མི་རིགས་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་བའི་གདོན་འདྲེ་གསོན་པོ།” »
གསེར་ཁབ་དང་དངུལ་ཁབ་དུག་སེལ་བྱེད་སྟངས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ།
དཀར་མཚོ་སྐྱིད་ཀྱིས་བསྡུ་སྒྲིག་བྱས།
བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་སྨན་བཅོས་བྱེད་པའི་རྒྱུད་རིམ་གྱི་ནང་དུ་གསེར་ཁབ་དང་དངུལ་ཁབ་ཀྱི་ནད་བཅོས་ལ་ཕན་ནུས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ལག་ལེན་དངོས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་མངོན་སུམ་ཚད་མས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལྟར་དུ། དེང་གི་དུས་སུ་ཚན་རིག་གི་ལྟ་བ་ཡར་རྒྱས་སུ་ཕྱིན་པ་དང་མཉམ་དུ་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་གསེར་ཁབ་དང་དངུལ་ཁབ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཆོག་མིན་གྱི་ཐད་དུ་གནས་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར།
དེ་ལས་མང་བ་། “གསེར་ཁབ་དང་དངུལ་ཁབ་དུག་སེལ་བྱེད་སྟངས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ།” »
བོད་ལུཊ་གསོ་རིག་གི་ཟས་སྤྱོད་ལག་ལེན་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་ཐོན།
གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པ། དོལ་སྨྱོན།
ནུབ་ལུགས་གསོ་རིག་གཞུང་གི་ཟས་སྤྱོད་བསྟེན་སྟངས་དང་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གཞུང་གི་ཟས་སྤྱོད་བསྟེན་སྟངས་གཉིས་ལ་ཚོད་ལྟ་ཞིབ་བསྡུར་བྱས་ཏེ། སྙིང་ནད་གསོ་ཐབས་ལ་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གཞུང་གི་ཟས་སྤྱོད་བསྟེན་སྟངས་ཀྱིས་ཕན་འབྲས་ཆེ་བ་ཐོན་པ་གསལ་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་འདུག
འཇར་མན་གྱི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་(Tubingen University)ཞེས་པའི་ནང་།
དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་ལུཊ་གསོ་རིག་གི་ཟས་སྤྱོད་ལག་ལེན་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་ཐོན།” »
སྨན་རམས་པ་རྡོ་རྗེ་རབ་བརྟན་དང་ལྷན་དུ།
དོལ་སྨྱོན།
སྨན་རམས་པ་རྡོ་རྗེ་རབ་བརྟན་ལགས་ནི་སྨན་རྩིས་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སྐབས་ལྔ་པའི་གྲས་སུ་སློབ་མཐར་ཕྱིན་ཅིང་། དེ་ནས་འགྲོ་ལུགས་བཞིན་ཉམས་གསོག་ལོ་གཅིག་དང་དེ་རྗེས་སྒོ་བསྟེན་སྨན་པའི་ཕྱག་ལས་མུ་མཐུད་གནང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ལོ་ཤས་༼འདིར་ལོ་ཚིགས་གསལ་པོར་མ་དྲན་༽རིང་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོའི་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད། དེང་སྐབས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་བྷེང་ལོར་ Bangalore གྲོང་ཁྱེར་ནང་ཉམ་ཐག་ནད་པའི་དོན་བྱེད་བཞིན་པ་ཡིན།
རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་ནུས་པ།
གནས་ཚུལ་མཁོ་འདོན་པ། དོལ་སྨྱོན།
ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ཚན་རིག་པ་དང་ཞིབ་འཇུག་པས་ད་བར་ཤ་རྒྱགས་པའི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་ལ་ལོ་མང་འཐབ་རྩོད་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་རྗེས་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་སྨན་དང་ཟས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕན་ནུས་མ་ཐོན་པར་བརྟེན་ནས། ཁོང་ཚོས་ཤ་རྒྱགས་དྲག་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་ནི་སྙིང་གི་ན་ཚས་རྐྱེན་བྱས་ཏེ་སྙིང་རྩ་འགག་སྟེ་ནད་པའི་ཚེ་སྲོག་ལ་གནོད་འཚེ་བཟོ་བའི་དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་ཐབས་ལ་གནའ་བོའི་སྨན་བཅོས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་གཞན་ཞིག་འཚོལ་རྒྱུར་དུས་ཡུན་རིང་པོར་དཀའ་ལས་རྒྱབ་པའི་མཐར།
དེ་ལས་མང་བ་། “རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་ནུས་པ།” »
སྟབས་བདེའི་རྒྱུན་མཐོང་ནད་རིགས་བཅོས་ཐབས་ལས་ལུས་ཤ་རྒྱགས་དྲགས་པའི་བཅོས་ཀ་འགའ།
ལུས་ཤ་ཚོ་ཆེས་པའམ་རྒྱགས་དྲགས་པ།
༡། ཀྲོ་མ་ཀྲོ་དང་། ཕོ་བ་རིས(mint)། ལོ་འཁོར་པད་ཚལ་ལམ་ཚོད་མ་མགོ་ལོག་གི་བཟའ་ཆས་རིགས་མང་དུ་བསྟེན་ན་ཚོ་ཆེས་པ་སྐེམ་པར་བྱེད།
དེ་ལས་མང་བ་། “སྟབས་བདེའི་རྒྱུན་མཐོང་ནད་རིགས་བཅོས་ཐབས་ལས་ལུས་ཤ་རྒྱགས་དྲགས་པའི་བཅོས་ཀ་འགའ།” »
མཁྲིས་ནད་ཅན་ཚོས་ལྟོས།
རིགས་གྲོལ།
མཁྲིས་རྡོ་རང་བཞིན་གྱིས་འདོན་ཐབས།
སྤྱིར་མཁྲིས་རྡོའི་དཀའ་ངལ་དེ་མི་ཁ་ཤས་ལ་མ་གཏོགས་མེད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ཡང་། དོན་དངོས་སུ་ང་ཚོ་ཚང་མར་ཆེ་ཆུང་དང་། མང་ཉུང་ལ་མ་ལྟོས་པའི་མཁྲིས་རྡོ་ཡོད། མཁྲིས་རྡོས་ཀྱང་སྐྲན་ནད་འཁྲིད་ཡོང་གི་ཡོད།
མཁྲིས་རྡོའི་ནད་རྟགས་ལ་ལྟོ་ཆས་མང་པོ་ཟོས་རྗེས་ཁོག་པ་སྦོས་ཡོང་བ་དང་། ཟས་འཇུ་མི་ཐུབ་པ་ལྟ་བུའི་ཚོར་སྣང་ཡོང་གི་ཡོད།
བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་གཉིས་ཀྱི་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས།
ཕྱི་ལོ་༢༠༡༣ ཟླ་༣ ཚེས་༢༣ ཉིན་རྒྱ་གར་རྡ་ས་སྨན་རྩིས་ཁང་བཙུགས་ནས་མི་ལོ་༥༢ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་སྒོའི་ཐོག སྨན་རྩིས་ཁང་གི་དབུ་འཛིན་ལས་ཐོག་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་གསོ་དཔྱད་སྐར་རྩིས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱ་གཞག་ཐད་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་ཞིག་གནང་འདུག་པ་གཤམ་གསལ་ལྟར་(བོད་ཀྱི་དུས་བབ ༢༠༡༣།༣།༢༣)
“དུས་རབས་ཕྱེད་ལྷག་རིང་ངྷ་ས་སྨན་རྩིས་ཁང་གིས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་བོད་མི་ཉམ་ཐག་དང་རྒན་འཁོཊ།
ལུས་སེམས་འཚོ་བ་གསུམ་གྱི་འབྲེལ་བ།
སྤྲུལ་འཁོར་སྐལ་བཟང་དོན་ལྡན། སྨན་རྩིས་ཁང་གསོ་རིག་ཞིབ་འཇུག
ལུས་སེམས་འཚོ་བ་གསུམ་ངོ་སྤྲོད།
སྤྱིར་དངོས་པོ་ལ་སེམས་ལྡན་དང་སེམས་མེད་ཀྱི་བེན་པོ་བཅས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་ཞིང་སེམས་མེད་ཀྱི་བེན་པོ་དཔེར་ན་ས་རྡོ་དང་། རི་བྲག ཁང་ཁྱིམ་སོགས་ཕྱི་རོལ་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཡོད་པའི་སེམས་མེད་བེན་པོའི་དངོས་པོ་དུ་མ་ཞིག་ཡོད། སེམས་ལྡན་དངོས་པོའི་རིགས་དཔེར་ན་མི་དང་། དུད་འགྲོ བྱ་བྱིའུ། འབུ་སྲིན་སོགས་ཚོར་བ་ཡོད་པའི་སེམས་ལྡན་གྱི་དངོས་པོའི་རིགས་ཀྱང་དུ་མ་ཡོད།
ཁྱེད་ལ་ཨོལ་སྒོའི་རྨེན་བུའི་ནད་བྱུང་པའི་་ནད་རྟགས་བཅུ།
ཚོད་དཔགས་བྱེད་ན་དེང་འཛམ་གླིང་ནང་སྐྱེ་བོ་ས་ཡ་མང་པོར་ཨོལ་སྒོའི་རྨེན་ནད་ཡོད་པ་ཡིན། ཡིན་ཡང་མང་པོས་ནད་གཞི་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཡིན་མིན་ད་དུང་ཤེས་ཀྱི་མེད་པ་རེད། ཨོལ་སྒོ་ནི་མཇིང་པའི་ནང་ངོས་ཕྱེ་མ་ལེབ་ཀྱི་གཟུགས་དང་འདྲ་བའི་རྨེན་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་དང། དེས་ལུས་པོའི་ནང་ཟས་ཀྱི་བཅུད་རྫས་རྣམས་བསྡུ་ལེན་གྱིས་གཟུགས་པོར་མཁོ་སྤྲོད་བྱ་མཁན་གྱི་མ་ལག་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན། ཅི་སྟེ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཨོལ་སྒོའི་བྱེད་ལས་ཚུལ་བཞིན་མ་གནས་ན་ལུས་ཀྱི་བདེ་ཐང་ཐོག་ཤུགས་རྐྱེན་འཐེབས་ངེས་ཡིན། དམིགས་ཀར་དུ་ལྗིད་ཚད་དང། སེམས་ཁམས་མི་བདེ་ཞིང་ཡིད་ཞུམ་པ། ལུས་ཟུངས་ཉམས་པ་བཅས་བྱུང་།
དེ་ལས་མང་བ་། “ཁྱེད་ལ་ཨོལ་སྒོའི་རྨེན་བུའི་ནད་བྱུང་པའི་་ནད་རྟགས་བཅུ།” »
དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་བཞིའི་བླ་བརྒྱུད་གསོལ་འདེབས་བྱིན་རླབས་ཆར་རྒྱུན་བཞུགས་སོ། སྤྲུལ་འཁོར་སྐལ་བཟང་དོན་ལྡན།
འགྲོ་ལ་ཕན་བཞེད་ཐུགས་རྗེས་རབ་བསྐྲུན་པའི། །སྤང་རྟོགས་སྐྱོབ་པ་མཆོག་བརྙེས་ལྷ་ཡི་ལྷ། །རྟེན་འབྱུང་གཏམ་གྱི་འགྲོ་རྣམས་འདྲེན་མཛད་པའི་པའི། །ཐུབ་དབང་སྨྲ་བའི་ཉི་མོར་གསོལ་བ་འདེབས། །(༧ གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་གཟིགས་སྐུ་འཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོས་མཛད་པའི་གསུང་བྱིན་རླབས་ཅན) སྙིགས་དུས་ལྔ་བརྒྱའི་ཉམས་ཐག་གྲོལ་བའི་སླད། །ཡངས་པ་ཅན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འཛོམས་མཛད། །སྨན་བླ་བདེ་གཤེགས་ལྷ་ཚོགས་མཆེད་བརྒྱད་ལ། །གསོལ་བ་འདེབས་སོ་གཞན་ཕན་སྣང་བ་སྩོལ།།
འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལྔའི་རྣམ་བཞག
སྤྲུལ་འཁོར་སྐལ་བཟང་དོན་ལྡན། བཞུགས་སྒར་སྨན་རྩིས་ཁང་གསོ་རིག་ཞིབ་འའཇུག་སྡེ་ཚན།
དུས་འཁོར་བསྡུས་རྒྱུད།
སྟོང་པའི་དབུས་སུ་ཡང་དག་འབྱུང་སྟེ་ཆུ་ལ་ལན་ཚྭ་དང་ནི་སྒོ་ངའི་དབུས་སུ་སྒོང་སྐྱེས་བཞིན། །ལུས་དང་ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའ་དང་ནི་རླུང་དང་མེ་དང་ཆུ་དང་ས་དང་བརྟན་དང་གཡོ་བ་དང་། །ཞེས་དཔལ་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དུས་འཁོར་བསྡུས་རྒྱུད་ཀྱི་ལེའུ་དང་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་བསྟན་པ་ལྟར་ཐོག་མར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའ་སྟོང་པའི་ཆ་ལས་སྟོང་པའི་དབུས་སུ་ཤིན་ཏུ་ནས་ཕྲ་བའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཡང་དག་པ་དག་ལས་འབྱུང་བ་སྟེ་དཔེར་ན།
(HIV)ནུས་འཇོམས་དུག་སྲིན་(AIDS)ཨེ་ཙི་འགོས་ནད་སྔོན་འགོག་བྱེད་ཐབས།
སྔ་འགྱུར་གྲུབ་དབང་རྫོགས་ཆེན་པའི་དཔེ་ཚོགས།
(HIV)ནུས་འཇོམས་དུག་སྲིན་(AIDS)ཨེ་ཙི་འགོས་ནད་སྔོན་འགོག་བྱེད་ཐབས།
རྫོགས་ཆེན་མཁན་ཆེན་ཆོས་དགའ་མཆོག་གི་བཀའ་ལྟར་སྨན་སྤྲུལ་དགེ་གྲགས་ནས་རྩོམ་བསྒྲིགས་བྱས།
གོ་ཐོས་ལྟར་ན་སྤྱི་ལོ་༡༩༨༡ནས་གསར་དུ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བའི་ནད་ངན་འདི་དང་པོ་ཕྱི་གླིང་བས་སྤྲ་སྤྲེའུའི་རིགས་ལ་ལུས་འབྲེལ་བྱས་པ་ལས་བྱུང་ནས་རིམ་པར་འཛམ་གླིང་ལ་ཁྱབ་ཅིང་། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་བདེ་ཐང་དང་སྲོག་ལ་རྒོལ་མཁན་གྱི་ནད་ངན་ཚབས་ཆེན་ཞིག
སྤྱི་ལོ ༡༩༨༡ ལོའི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༥ ཉིན་ཨ་རིའི་འགོས་ནད་ཆེད་མཁས་མི་སྣས་ཐོག་མར་ནད་ངན་འདི་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་རྗེས་ནས་ད་ལྟའི་བར་ལོ་༣༠ལྷག་གི་རིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྡོམས་རྩིས་གཞིར་བཟུང་ན། འཛམ་གླིང་ཡོངས་ནས་མི་གྲངས་ས་ཡ་༦༠་ལྷག་ལ་ནད་ངན་འདི་འགོས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལས་ས་ཡ་ ༣༠ ལྷག་གི་ཚེ་སྲོག་ནད་ངན་འདིས་འཕྲོག་ཡོད་པ་རེད།
དེ་ལས་མང་བ་། “(HIV)ནུས་འཇོམས་དུག་སྲིན་(AIDS)ཨེ་ཙི་འགོས་ནད་སྔོན་འགོག་བྱེད་ཐབས།” »
སྒེར་ལ་ཁེ་བཟང་ཡོད་ཀྱང་གཞུང་གི་འཛིན་སྐྱོང་དང་དཔལ་འབྱོར་ཐོག་གྱོང་ཆེན་པོ་འདུག
ཉེ་ལམ་ངྷ་ས་དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འཛིན་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་དཔལ་འབྱོར་ཉམ་ཆག་དང་འཛིན་སྐྱོང་འཐུས་ཤོར་དུ་མི་འགྲོ་བར་སྔར་ལས་ཚཊ་ཚུད་ཡོང་ཆེད། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་སྨན་པ་ཚོས་སྒེར་ངོས་ནས་ནད་པར་བརྟག་དཔྱད་གཏོང་བ་དང་སྨན་སྤྲོད་པ། སྒེར་ངོས་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བསྐྱོད་དེ་སྨན་ཚོང་འགྲེམས་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་བབ་ཐོག་བཅོས་བསྒྱུར་བཏང་ཡོད་སྟབས། ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༧ ཉིན་འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཕུ་རི་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ལཊ་སུ་གནས་སྟངས་དེའི་ཐད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པ་ཞིག་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་དྲ་ངོས་སུ་སྤེལ་འདུག གནས་ཚུལ་རྒྱས་པ་གཤམ་གྱི་སྦྲེལ་ཐག་འདི་ནས་གཟིགས་རོགས།