རྩོམ་པ་པོ། འཇུ་བསྟན་སྐྱོང་།
 
དེང་སང་མཁས་པར་གྲགས་པ་འགས་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པ་ཡན་ཆོད་ལ་གཡུ་ཐོག་རྙིང་མ་ཡོན་ཏན་མགོན་པོའི་མཚན་ཙམ་ཡང་མི་གསལ་བས། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་དང་གཡུ་ཐོག་རྙིང་མའི་བར་འབྲེལ་བ་མེད་པར་བཤད་ཀྱི་ཡོད་མོད།འདི་དག་ཞིབ་ཏུ་མ་དཔྱད་པའི་གཏམ་སྟེ། བོད་ཀྱི་རབ་བྱུང་བདུན་པའི་ཤིང་སྟག་ཕྱི་ལོ༡༤༣༤ལ་སྟག་ཚང་དཔལ་འབྱོར་བཟང་པོས་བརྩམས་པའི་རྒྱ་བོད་ཡིག་ཚང་མཁས་པ་དགའ་སྐྱེད་ལས། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས་བཤད་སྐབས།ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་སྐབས་རྒྱ་དཀར་ནག།བལ་བོ།གྲུ་གུཁྲོམ་བཅས་ནས་གསོ་རིག་གི་རྒྱུད་མང་པོ་བསྒྱུར་བ་དང་།

དེ་ལས་མང་བ་། “རྗེ་ཡི་བླ་སྨན་གཡུ་ཐོག་པ་ནི་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་ཡར་སྔོན་གྱི་ཡིག་ཆ་རྣམས་ནས་རྙེད་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན།” »

རྩོམ་པ་པོ། ཚངས་དབང་དགེ་འདུན་བསྟན་པ།

སྤྱིར་བཤད་ན། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ལ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་མི་སྣ་ཞིག་འཁྲུངས་ཡོད་མེད་ཐད་ལ་ཡང་བསྐྱར་དོགས་པ་སློང་བ་ནི་ཞིབ་འཇུག་གི་གནས་བབ་ཅིག་ཡིན་པས། སུ་ལའང་དོགས་པ་ནི་ཟ་ཆོག་ཆོག་ཅིག་རེད།

ང་ཚོས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་དང་ཉིས་བརྒྱ་ཡས་མས་ཀྱི་ཡར་སྔོན་དུ་བྱོན་པའི་གཡུ་ཐོག་རྙིང་མ་ལའང་འཁྲུངས་ཡོད་མེད་ཐད་ནས་དོགས་པ་ཟ་ཆོག་ལ། ཞིབ་འཇུག་ཀྱང་བྱེད་འོས་པ་ཞིག་རེད། འོན་ཏེ། རྩ་དོན་ནི་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་མི་སྣ་དེ་འདྲ་ཞིག་འཁྲུངས་ཡོད་མེད་ཐད་ལ་ཡང་བསྐྱར་དོགས་པ་སློང་བ་ལ་ངེས་པར་དུ་རྒྱུ་མཚན་གཉིས་མཆིས་ཏེ།

དེ་ལས་མང་བ་། “གཡུ་ཐོག་རྙིང་མ་འཁྲུངས་མ་མྱོང་ཟེར་མཁན་རྣམས་ཀྱི་ལན་དུ། ” »

རྩོམ་པ་པོ། དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་ཐུབ་བསྟན་ཕུན་ཚོགས།

གདོད་མའི་འཁྲུལ་རྟོག་ངོས་ཟིན་པ། །སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་དངོས་རྒྱུ་ཡིན། །ནམ་ཡང་འཁྲུལ་པའི་ཀློང་འཕྱོ་བ། །ལྐོག་ཤ་ཅན་གྱི་སྤུན་ཟླ་དངོས། །གཡུ་ཐོག་རྫུན་མའི་རྣམ་ཐར་གྱིས། ། ཁོ་བོ་རེ་ཞིག་རྨོངས་ན་ཡང་། །ལེགས་བཤད་ཉི་མའི་ཟེར་མཐོང་བས། །འཁྲུལ་རྟོག་མུན་པ་དབྱིངས་སུ་ཡལ། །ལོ་ངོ་སྟོང་གི་ཡར་སྔོན་ན། །གཡུ་ཐོག་བྱུང་མིན་མ་ངེས་ཀྱང་། །བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ལོ་རྒྱུས་ཐོག །གཡུ་རྙིང་མེད་པ་མཁས་མང་བཞེད། །རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་སྡེ་སྲིད་རྗེ། །ཆོས་འབྱུང་ཡབ་སྲས་མཁྱེན་ཀོང་སོགས། །སྨན་བརྒྱུད་ཁྲོད་དུ་མི་བཞུགས་པའི། །གཡུ་ཐོག་རྙིང་མའི་མཛད་ཕྲིན་གང་། །

དེ་ལས་མང་བ་། “གཡུ་ཐོག་རྙིང་མའི་སྐོར་གྱི་དྲིས་ལན་འཁྲུལ་འཇོམས་དགུ་སྦྱོར།” »

༄༅། །བརྟག་ཐབས་རིག་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་འདུའི་སྒོ་འབྱེད་གཏམ་བཤད།

གསོ་རིག་སློབ་དཔོན་རག་རྡོ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན།

དེའང་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་ནི་བོད་ཀྱི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་ཅིང་། ཆེས་སྔ་མོ་ནས་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེང་གི་དུས་སུའང་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་འཚོ་འཆིའི་འགག་རྩའི་དུས་རབས་འཕོ་འགྱུར་གྱི་གཉན་འཕྲང་རིང་པོའི་ཁྲོད་དུ་བོད་མི་རིགས་རིག་གཞུང་དང་བཅས་པར་སྲོག་གི་ཆད་མཐུད་བྱེད་པོ་བཀའ་དྲིན་འཁོར་མཐའ་བྲལ་བའི་བྱམས་བརྩེའི་དྲོ་སྐྱིད་ཅན་གྱི་ཕ་ཡུལ་གཉིས་པ་ཡིན།

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ལས་བརྟག་ཐབས་རིག་པ།” »

གངས་མ་ཆར། ལྷ་ས།

བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་གང་དུ་ཡོད།  ཡང་ན་དུས་རབས་འདིར་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཏེ་འཕེལ་རྒྱས་ གཏོང་དགོས་སམ།  གནད་དོན་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་རེད་ལ་གཡོལ་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད།  རྒྱུ་མཚན་ནི་གནད་དོན་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ད་ལྟར་ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ཐད་འཛིན་པའི་རྣམ་འགྱུར་དང་།  བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ལས་ཀའི་གཙོ་གནད་ཁ་ཕྱོགས་འཚོལ་ཐུབ་པ་དགོས་ལ།  དེ་ལ་དཔག་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པའམ་ཐབས་ལམ་ཞིག་རྙེད་ཐུབ་པ་དགོས་པས་ཡིན།

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་མ་འོངས་པ་གང་དུ་ཡོད།” »

ཐུབ་བསྟན་ཕུན་ཚོགས།

བོད་སྨན་སྦྱོང་ན་རྒྱུད་བཞིར་ལྟོས། །དེ་ལ་དཔྱད་མཁས་སྨན་པ་ཡིན། །མ་འོངས་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་ཆེད། །རིག་གཞུང་གཞན་གྱི་སྙིང་བཅུད་ལོངས། །

ས་སྟེང་ནད་རིགས་ཡོད་དོ་ཅོག །རྒྱུད་བཞིའི་ནང་དུ་བཙལ་བ་འཁྲུལ། །དེང་རབས་གནས་ལུགས་མི་ཤེས་པའི། །སྨན་པ་རྣམས་ནི་གཤིན་རྗེའི་གྲོགས། །

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་ཀྱི་སྨན་པ་དང་མོ་པ་རྣམས་ལ་སྤྲིངས་བ།” »

བྱང་པ་ངག་དབང་ཚེ་རིང་གིས།

གླེང་གཞི།

 
དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པ་འདིའི་ནང་དུ་ཕྱིའི་དངོས་པོའི་ཚན་རིག་ཡར་རྒྱས་ཆེན་པོ་འགྲོ་བ་དང་བསྟུན། དེང་དུས་རིག་གསར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་རིག་པའང་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ནས་མིའི་ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཆེ་ཕྲ་ཆུང་གསུམ་གྱི་གནས་ལུགས་རྣམས་ཆ་ཚང་ཞིང་གནད་ལ་འཁེལ་པ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་ཐུབ། དེ་ཡང་ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཕྲ་མོ་ཡན་གྱི་གནས་ལུགས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་སྟབས་བདེ་བའི་ཚན་རྩལ་འཕྲུལ་འཁོར་དང་རྫས་འགྱུར་སྟེང་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་པ་མ་ཟད་དབང་པོའི་ལྐོག་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྲ་ཕུང་རེ་རེའི་

དེ་ལས་མང་བ་། “ཁྲག་གི་གནས་ལུགས་ལ་དཔྱད་པ་བྱིས་པའི་སྙིང་གཏམ།” »

འཚོ་བྱེད་བུ་ཡིས་མཚམས་སྦྱོར་བྱས།

ནམ་རྒྱུན་འཚོ་བའི་ནང་དུ་ཁ་ལག་བཟའ་བའི་གོམས་གཤིས་ངན་པ་དང་ཁ་ལ་གཙང་སྦྲར་སྣང་མེད་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས།  ང་ཚོའི་ཉེ་འགྲམ་དུ་ཁ་ནད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཡུལ་དུ་མནར་བའི་མི་བུ་ཤིན་ཏུ་མང་། འོན་ཀྱང་མི་མང་པོས་སྔར་བཞིན་ཁ་ནད་དེར་ངོས་འཛིན་གསལ་པོ་ཞིག་བྱུང་མེད། མིག་སྔའི་ཞིབ་འཇུག་ལ་གཞིགས་ན། ཁ་ནད་ཀྱིས་ཁ་ནང་གི་བདེ་ཐང་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་པ་མ་ཟད། ད་དུང་ང་ཚོའི་གཟུགས་གཞིའི་བདེ་ཐང་ལའང་འགོག་རྐྱེན་བཟོ་སྲིད། དཔེར་ན། ཁའི་སྦུག་གི་ནད་འབུས་སྙིང་ནད་དང་། དབུགས་ལམ་ནད་ངན། 

དེ་ལས་མང་བ་། “ངེས་པར་དུ་དོ་སྣང་བྱ་དགོས་པའི་ཁ་ནད་ཀྱི་བདེ་ཐང་།” »

——ཡོང་ཁུངས། བོད།

 
འདི་ལོ་ནི་བོད་མེ་སྤྲེལ་ལོ་སྟེ་བདག་ཅག་ཚེ་ཡི་རིག་བྱེད་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོས་ནས་བཤད་ན་བཀྲིས་པ་དང་དོན་གྲུབ་པའི་དུས་ཚིགས་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ཏེ།  དབུས་ཕྱོགས་ལྷ་ལྡན་ཡུལ་དུ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་དང་དཀར་ནག་རྩིས་ཀྱི་ཉི་ཟླ་ཟུང་དུ་འཛིན་པའི་ཞིང་ཁམས་ལྷ་ལྡན་སྨན་རྩིས་ཁང་ཉིད་དངོས་སུ་དབུ་ཚུགས་ནས་བགྲང་བྱ་ཧྲིལ་པོ་བརྒྱ་

དེ་ལས་མང་བ་། “དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་བཞི་བློ་ལ་ཟིན་པའི་སློབ་མ་ཕག་མོ་འཚོ།” »