བོང་རྫི།

ནང་དོན་གནད་བསྡུས། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀའི་ཞིབ་འཇུག་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་རང་མོས་སྙན་ངག་ཟེར་པ་འདི་ནི། རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་ཆེན་མོའི་རྗེས་ཏེ། བརྒྱད་ཅུའི་ནང་ལ་ཏིན་ཞོ་ཕེན་གྱི་བཅོས་བསྒྱུར་སྒོ་འབྱེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དང་མཉམ་དུ། དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་གསར་དུ་བརྩམས་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་འདོད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཕྲན་གྱིས་ཞེ་དགུ་ལོ་ནས་དོན་དགུ་བར་དུ་རྒྱ་ཡིག་ནས་བསྒྱུར་པ་དང་། བོད་ཡིག་གི་ཐོག་བརྩམས་པའི་སྙན་ངག་དཔེ་དེབ་ལ་ཞིབ་དཔྱད་བྱས་པ་དང་། དེ་ལས་བོད་ཀྱི་རང་མོས་སྙན་ངག་འདི་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་གསར་དུ་བརྩམས་པ་མ་ཡིན་པར། དོན་གྲུབ་རྒྱལ་སོགས་ཀྱིས་གསར་བརྗེའི་སྙན་ངག་ལ་བརྟེན་ནས་བསྐྱར་ཟློས་བྱས་པ་རེད་ཅེས་པའི་སྡོམ་ཚིག་འཇོག་དགོས་པ་བྱུང་། ཆེད་རྩོམ་འདིའི་ནང་དུ་ཕྲན་གྱིས་ཆབ་སྲིད་རིག་པ་དང་། རྩོམ་རིག་གཞུང་ལུགས། མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་རིང་ལུགས་ཕྱི་མ་བཅས་ཀྱིས་གཞུང་ལུགས་བཀོད་ནས། དེང་རབས་བོད་ཀྱི་རང་མོས་སྙན་ངག་གི་གོ་དོན་དང་། ཁུངས་ལུང་བཅས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་མི་ཚེ་ལོ་རྒྱུས་ལའང་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱིས་ཁོང་ནི་གསར་གཏོད་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་རིག་གསར་གྱི་ལྟ་བ་ཁུར་པའི་རྙིང་བཞི་གཏོར་པའི་གསར་བརྗེ་བ་ཞིག་དང་། བོད་ཀྱི་རང་མོས་སྙན་ངག་ཟེར་པ་ནི་དོན་གྱིས་གསར་བརྗེའི་དཔེ་ཆ་དག་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་པའི་དཔེ་དེབ་དག་ལ་བསྐྱར་འབྲི་བྱས་པའི་རིག་གནས་ཤིག་རེད་ཅེས་སྒྲུབ་རྒྱུ་ཡིན།

དེ་ལས་མང་བ་། “༄༅། ། བོད་ཀྱི་རང་མོས་སྙན་ངག་སྐོར་གྱི་བསྐྱར་ཞིབ།” »

བོད་འབྱོར།

དེང་གི་དུས་འདིར་འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་ལུས་རྩལ་དར་ཁྱབ་ཤིན་ཏུ་ཆེ། རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་ལུས་རྩལ་ལ་“འཛམ་གླིང་གི་ལུས་རྩལ་ཨང་དང་པོ་”ཞེས་པའི་སྙན་པའི་མིང་ནས་འབོད་བཞིན་ཡོད། འཛམ་གླིང་ཡང་རྩེར་གནས་ཤིང་མཚོ་འཕགས་མཐོ་བའི་རང་རེའི་བོད་ལྗོངས་མཐོ་སྒང་ལའང་ཧ་ཅང་སྔ་མོ་ཞིག་ནས་ལུས་རྩལ་རྣམ་གྲངས་དེ་དར་ཞིང་།  བོད་རིགས་སྐྱ་སེར་ཕོ་མོ་རྒན་གཞོན་ཚང་མས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོར་དོ་སྣང་དང་དགའ་ཞེན་བྱེད་ཚད་ནི་ཧ་ལམ་འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་མཉམ་མཚུངས་ཡིན་ལ། བོད་ཀྱི་ས་ཆ་གང་སར་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོ་ནི་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་དགའ་བསུ་ཆེ་ཤོས་ཐོབ་པའི་ལུས་རྩལ་རྣམ་གྲངས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། དེས་ན། མིག་སྔར་ཁ་ཐར་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་གཉེར་བཞིན་པའི་འཛམ་གླིང་བུམ་པའི་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་ཡོ་ལང་དྲག་པོའི་ཁྲོད་ང་ཚོ་མཉམ་དུ་རང་རེའི་བོད་ཀྱི་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འདས་དོན་ལ་ཕྱིར་མིག་ཅིག་བལྟ།

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་ཀྱི་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་འདས་དོན་ལ་ཕྱིར་མིག་བལྟ།” »

པད་མ་འབུམ་ནས།

ཟླ་ ༡༡ གི་ཚེས་ ༢༨ ཉིན་སྐལ་བཟང་ཚེ་བརྟན་ལགས་སྐུ་ཚེའི་འཕེན་པ་རྫོགས།  བོད་སྙིང་དྲོན་མོ་ཞིག་གི་ལྡིང་མཚམས་བཞག

སྐལ་བཟང་ཚེ་བརྟན་ལགས་ནི་རྩོམ་གྱི་ལས་ལ་གཞོལ་ཡུན་རིང་ལ་བརྩམས་ཆོས་མང་བའི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཡིན།  ཕངས་པ་ཞིག་ལ་ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་མང་ཆེ་བ་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་བརྩམས་སྟབས་བོད་པའི་ཁྲོད་ན་ཁོང་ལ་སྙན་གྲགས་དེ་འདྲ་ཆེན་པོ་རྒྱས་མེད།  ངས་ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་དུ་མ་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་བཀླགས་མྱོང་ན་ཡང་།  ད་ལྟ་ངས་མིང་ཙམ་ཡང་མི་དྲན།  བག་ཆགས་ཤིག་ལ་ཁོང་ནི་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་སྐབས་ཀྱི་གོད་ཆག་རྗོད་མཁན་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཡིན།  དུས་རབས་གོང་མར།  རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོ་མཇུག་བསྒྲིལ་ནས་ལོ་ཤས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་ལ་རྩོམ་རིག་གསར་བ་ཞིག་གི་ལས་འགུལ་ལངས།  དེ་ལ་རྒྱ་སྐད་ཀྱིས་伤痕文学སྟེ།  རྨ་ཤུལ་གྱི་རྩོམ་རིག་ཟེར།  དེ་ནི་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་སྤེལ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགུལ་རབ་དང་རིམ་པ་སྟེ།  ལོ་རབས་ལྔ་བཅུའི་ནང་གི་གཡས་རྒོལ་དང་།  ལོ་རབས་དྲུག་ཅུ་དང་བདུན་ཅུའི་ནང་གི་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའི་ལས་འགུལ་གྱི་ནང་དུ་ཤེས་ཡོན་ཅན་དང་།  དཔོན་རིགས།  མི་དམངས་དཀྱུས་མ་རྣམས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཇི་ལྟར་མྱངས་ཚུལ་སྒྲུང་རྩོམ་དང་སྙན་རྩོམ།  འབོལ་རྩོམ་དུ་སྤེལ་ཡོད། 

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་སྙིང་དྲོན་མོ་ཞིག་གི་ལྡིང་མཚམས་བཞག རྩོམ་པ་པོ་སྐལ་བཟང་ཚེ་བརྟན་ལགས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་ལ་མྱ་ངན་ཞུ།” »

དོལ་ཚེ་དགའ།

སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་ཟེར་བ་གང་ཤེས་ཏེ། གང་ལྟར་འཛམ་གླིང་ཆུང་ཆུང་འདིར་སོ་སོའི་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་དག་མ་དག་ཀྱང་ཞིག་ཤོད་ཐུབ་མཁན་ནི་ཧ་ཅང་གིས་ཉུང་ཉུང་ཡིན་ཚོད་རེད། ཞིབ་ཚོད་ཅིག་བྱས་ན། ཕལ་ཆེར་ད་ལྟ་གོ་ལ་འདིར་རང་སྐད་དག་ཤོས་རྒྱག་མཁན་ཞིག་ཨ་ཡོད་སྙམ། དེང་གི་འགྲོ་ལུགས་ལྟར་ཡར་རྒྱས་མེད་པའི་ངེད་དོལ་པོ་ལྟ་བུའི་ས་ཁུག་ལུང་ཁུག་གི་ས་ཆ་དེ་འདྲ་ལའང་། པིནྜཱལ་(पिंडालु)དང་གྷོ་གྷཱ(घोघा)། སྦྱར་མ་(जामा)དང་འཛེང་གི(जांगी) ཐེ་ལེ(थाली)དང་བ་ཊུཀ་(बटुका)སོགས། ཟ་ཆས་གོན་ཆས་དང་མཁོ་ཆས་མང་པོ་ཞིག་གི་མིང་རྣམས་གཞན་སྐད་དག་དག་ཡིན་པ་རེད།

ད་ལྟའི་དུས་འདིར་དེ་བས་ཀྱང་ས་ཁུག་ལུང་ཁུག་གི་མི་རྣམས། འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང་རིན་མེད་གཏོང་ཕོད་ཀྱི་གདོད་མའི་བཅོས་མིན་ཡིན་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློ་དག་རིངས་སར་བསྐྱུར་ནས། ཚོང་རིག་གི་ལྟ་སྲོལ་ཤུགས་ཆེར་སྐྱེད་པས། མཐའ་ན་ཕ་བུ་དང་ཕུ་ནུ་མིང་སྲིང་དབར་ལའང་། སྒོར་མོ་བརྒྱ་ཕྲག་རེ་ཡིན་རུང་རྩིས་རྒྱག་སྲོལ་གྱི་གནས་སྟངས་མངོན་དུ་གྱུར་ཟིན་པ་རེད། མདོར་ན་རྒྱལ་ཁབ་གང་དུའང་སྦྲགས་སྐད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཅིག་ནི་ཚོང་ལས་རིག་པའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ལས་འོང་བར་དཔོག་ལ། དེ་ཡང་ཕྱི་ནས་ནང་འདྲེན་བྱས་པའི་ཤེས་བྱ་ཇི་ཡོད་དག་ལ། ས་གནས་དེ་ག་

དེ་ལས་མང་བ་། “སྦྲགས་སྐད་དང་འབྲེལ་བའི་སྐད་ཆ་ཐོར་བུ།” »

རྫ་ཚེ་རིང་བཀྲིས།

མཛའ་ཞིང་བརྩེ་བའི་ཀློག་པ་པོ་ལགས།

ཁྱེད་ནི་ངའི་སེམས་གཏིང་གི་ཚོར་འདུ་དང་། དབུགས་ཀྱི་འབྱིན་རྔུབ་ཕྲ་ཤོས་ལ་སེམས་བག་ཕབ་ནས་མཉན་འཇོག་གནང་མཁན་ངོ་མ་དེ་ཡིན། ཁྱེད་ཡོད་པས་ངས་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཚེ་དང་དུས་ཚོད་མང་པོ་ཞིག་དབྱངས་གསལ་སོ་བཞིར་བཏང་བ་དེར་དགའ་སྣང་གིས་ཁེངས་ཡོད།

ད་ཆ་ང་ཕྱི་རྒྱལ་སྒྲོ་ལོའི་གྱི་ལུང་པ་ན་ཡོད་ཀྱང་ངས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཆེད་དུ་གཞན་གྱི་བྲན་གཡོག་བྱས་མེད། ང་ལ་རྒྱ་བླ་ཞིག་གི་མིང་ཞིག་ཡོད་མོད། ངས་འཕྲལ་གྱི་ཁེ་ཕན་ཉི་ཚེ་བར་སེམས་གཡེང་ནས་རིག་གཞུང་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་ཀའི་དགའ་ཕྱོགས་དོར་མེད། རིག་གཞུང་གི་ལར་ཞེན་འདིའི་དབང་དུ་བྱས་ན། འདི་ནི་ཅིག་བྱས་ན་ངའི་མི་ཚེའི་སྤོབས་པ་ཆུང་ངུ་ཞིག་ཡིན་སྲིད་མོད། གང་ལྟར་རང་ཉིད་དགའ་ཕྱོགས་འདི་ལ་འཇུས་པའི་སེམས་པ་དེ་མུ་མཐུད་བརྟན་པོར་གནས་པ་ནི་ཀློག་པ་པོ་ཁྱེད་ཀྱི་གདེང་འཇོག་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཁོ་ན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པ་ངས་གསལ་པོར་ཤེས་ཀྱི་ཡོད།

དེ་ལས་མང་བ་། “སྤྱོད་པ་དང་ལམ་གྱི་མདོ་ཀློག་པ་པོར་ཕུལ་བའི་འཕྲིན།” »

རིགས་སློབ་ཁམས་བཟང་།

སྤྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ སྤྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༨ དང་། བོད་ཟླ་དགུ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་ཉིན་མོ་འདི་ནི། ཚེས་བཟང་དུས་བཟང་གི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། རང་ཅག་སློབ་གྲོགས་རྣམས་ལ་མཚོན་ན་དེ་བས་ཀྱང་ཆེས་སྐལ་བ་བཟང་པོའི་དུས་ཚིགས་རྩ་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཅི་ལ་མིན། མཁའ་རླུང་གཙང་ཞིང་གཟི་བྱིན་འཕྲོ་བའི་བཞུགས་སྒར་གྱི་ཞོགས་པའི་རི་གྲོང་ཁྱོན་ཏུ། དབང་ཕྱོགས་ཤར་རིའི་རྩེ་ནས་དལ་གྱིས་བྱོན་པའི་ཉི་གཞོན་གྱི་ཟེར་བརྒྱས་བྱིལ་བྱིལ་བྱས་པས་ཁོར་ཡུག་ཐམས་ཅད་སྔར་ལས་མཛེས་ཤིང་བལྟ་ན་སྡུག་པར་གྱུར་པའི་ངང་ཚུལ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་ཕྲག་པར་དཔྱངས་པའི་ངུར་སྨྲིག་གི་ཆོས་གོས་དག་ལ་འགྲན་སློང་བ་དང་གཉིས་སུ་མ་མཆིས།

དེ་ལས་མང་བ་། “དྲན་གསོའི་རྡོ་རིང་། ཆེས་སྐལ་བཟང་གི་ཉིན་མོ་རྩ་ཆེན།” »

ཚེ་དབང་བསོད་ནམས།

ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ ༼ Political issue ༽ དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དཀའ་རྙོགས་༼ Political Conflict ༽ ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྲན་རྩོད་ ༼ Political Challenge ༽ ག་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་ས་བབ་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་། མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕེལ་རིམ་། འཁོར་ཡུག་གི་གནས་སྟངས་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་སོགས་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ལ་འགན་འཁུར་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཚོལ་དགོས་པ་ལས་གཡས་ལྟ་དང་གཡོན་ལྟ་གང་ཡང་མ་བྱས་པར་ཆབ་སྲིད་རག་པ་ལ་འགན་འཁུར་ནས་མདུན་འཕྱོངས་བྱེད་ཐུབ་པ་ཙམ་གྱི་ཆབ་སྲིད་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་རྒྱུ་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དཀའ་རྙོགས་སེལ་ཐུབ་རྒྱུ་ནི་ཉིན་སྐར་ཙམ་ལས་མ་འདས་པ་དང་། བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོགས་དེ་སེལ་ཐུབ་པ་ལ་ས་འབྲེལ་ཆབ་སྲིད་ ༼ Geopolitics ༽ ལ་འགན་འཁུར་ནས་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་ ༼ Middle way Approach ༽ བརྒྱུད་ནས་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་འགོ་འཁྲིད་བར་མི་དང་མི་ཐུག་ནས་ཕར་བཤད་ཚུར་ཉན་དང་ཚུར་བཤད་ཕར་ཉན་བྱས་ནས་གཉིས་མོས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཚོལ་དགོས་པ་ལས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་ཁ་དམག་ལ་འགན་འཁུར་ནས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོགས་དུས་ནམ་ཡང་སེལ་མི་ཐུབ་པ་ནི་འདས་པའི་མི་ལོ་དྲུག་བཅུ་ལྷག་ཙམ་གྱི་ཉམས་མྱོང་ནས་ང་ཚོར་ངོ་འཕྲོད་ཐུབ་པ་དང་། གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་དགོས་འདུན་དེ་ཕྱོགས་གཉིས་ངོས་ནས་ཞིབ་ཚགས་པོ་བྱས་ནས་གསལ་པོ་ཤེས་ཐུབ་པ་དང་གོ་རྟོགས་ཐུབ་པའི་ཆེད་སློབ་སྦྱོངས་བྱས་ནས་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་ངེས་པ་རྙེད་ནས་བརྐྱངས་བསྐུམ་ཆབ་སྲིད་ལ་འགན་འཁུར་ནས་ནུས་པ་སྟོན་ནས་ས་འབྲེལ་ཅན་གྱི་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་ཀྱི་མ་འོངས་མི་རབས་གསར་པའི་མི་ཚེའི་མདུན་ལམ་དེ་འཆམས་མཐུན་དང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོགས་དེ་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་བརྒྱུད་ནས་སེལ་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་ཞུ་གི་ཡོད་།” »