སྡིག་པ་ར་ཛ།

ང་ཚོའི་མཁས་པ་ཚོ་དངོས་པོ་ལས་དངོས་མེད་འཆད་ལ་དགའ། ད་ལྟ་ལས་འདས་པ་འཚོལ་ལ་དགྱེས། འཁོར་བ་ལས་འཁོར་འདས་བཤད་ན་བདེ། ཡིན་ན་ཡང་རང་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་དངོས་ཡོད་རེད། ད་ལྟ་བ་རེད། འཁོར་བ་རེད། 

མདོར་ན་ང་ཚོའི་ཟས་གོས་དང་། གནས་མལ། འཁོར་ཡུག ལོངས་སྤྱོད་མཐའ་དག་ད་ལྟ་བ་ཡིན་ཡང་། ཤེས་ཡོན་ནི་ལོ་ཉིས་སྟོང་ཡར་སྔོན་གྱི་རྒྱ་གར་རིག་གཞུང་དང་། དུས་རབས་བདུན་པ་ནས་བཅོ་བརྒྱད་ཡན་ཆོད་ཀྱི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་། དེ་དག་གི་འཚོ་བ་རེད། དེ་ཕྱིར་ང་ཚོའི་སློབ་ཚན་ནི་ཤི་ཟིན་པའི་མེས་པོ་ཚོའི་བསམ་བློ་དང་། ཁོ་པ་ཚོས་སྤྱོད་ཟིན་པ་ཤ་སྟག་ལས། ད་ལྟའི་འཚོ་བ་དང་དངོས་སུ་འབྲེལ་བ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པས། ཏག་ཏག་འགལ་བ་ལྟག་སྤྲོད་དུ་གྱུར།

དེ་ལས་མང་བ་། “ཤེས་བྱ་མི་ཤེས་པའི་བོད་ཀྱི་མཁས་པ། ” »

བོན་རྒྱ་བསྟན་འཛིན་རབ་རྒྱས།

རྙོག་དྲ་ཆེན་པོ་ཡོང་དུས་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་གཏོང་བ་ནི་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཁ་ཡག་ཤོས་དེ་ཡིན། རྙོག་དྲ་གང་ནས་ཡོང་ན་དེ་ལ་ལྷན་པོ་རེ་བརྒྱབ་ནས་ནམ་རིང་སྒྲུང་གིས་འཁྱོལ་ཐབས་མེད། དེར་བརྟེན། སྐབས་འདིར་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་གཏོང་རྒྱུ་ལས་གདམ་ག་གཞན་མེད། སྤྱི་ཚོགས་འཁྲུག་འདུག ཡོད་ཚད་ཀྱིས་དཀྲུག་པར་རེམ་གྱིན་པའི་སྣང་བ་ཞིག་འདུག སྐབས་འདིར་དཀོན་མཆོག་དཔང་ལ་བཙུགས་ནས་དྲང་བདེན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བྲིས་ནའང་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཟགས་ཚར་འདུག སྐབས་འདིར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མིག་ལམ་ནས་ཁ་དོག་ལ་དཀར་ནག་གང་རུང་གིས་ཁྱབ་པ་ཡོད་པས། ལན་རེར་དགོད་བྲོ་ཞིང་མཚམས་རེར་ཧང་སངས་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད། ངས་ངོ་མས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད།

དེ་ལས་མང་བ་། “ད་ནི་བློ་སྤོབས་ཆེན་པོས་འགྱུར་བ་གཏོང་རན་རེད།” »

རྔ་བ་ཀུན་བཟང་།

རྡ་ས་ནི་རི་མཐོ་ས་གཙང་གི་བོད་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་ཟེར་ན་ཆོག་གི ། དེ་སྔ་གནས་འདི་ན་ཡུལ་སྐོར་དང་འགྲིམ་འགྲུལ་མཁན་ཧ་ཅང་མང་བས། ལྷོད་ལྷོད་བྱེད་ནས་བསྡད་ས་ལ་དེ་ཙམ་སྟབས་བདེ་མེད་པས། དམིགས་སུ་བཀར་ཏེ་ལོ་མང་པོ་བསྡད་མྱོང་མེད་མོད། ཚོགས་འདུ་དང་གུང་སེང་ཞོར་ལ་བསླེབས་པ་མ་གཏོགས་འགྲོ་བ་ཉུང་ཉུང་ཡིན།

དེ་ལས་མང་བ་། “འགྲོ་ཁ།” »

རྔ་བ་ནས་མྱུག

ངས་ཐོག་མར་ཀརྨ་བ་ཞེས་པའི་བླ་མ་ཞིག་ཡོད་པ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཏེ་ངོས་ཟིན་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁ་གསལ་ཞིག་དྲན་རྒྱུ་མི་འདུག་ཀྱང་། ངའི་ཕ་ཡུལ་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་མཆོད་པའི་ཀུན་དགའ་རྭ་བའི་ནང་དུ་༧རྒྱལ་བ་དོན་གྱི་བདག་པོ་དང་པཎ་ཆེན་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཀརྨ་པ་བཅས་ཀྱི་སྐུ་པར་བཤམས་མེད་པའི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ཕལ་ཆེར་མེད། ངས་རྟག་ཏུ་དབུས་ཀྱི་ས་སྐྱ་བདག་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཁམས་ཀྱི་ཀརྨ་པ་རྣམས་གཉིས་ཕ་ཡུལ་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་ཚོས་དད་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ནམ་བསམ་མྱོང་། དེ་ནི་ཡུལ་གྱིས་བསྐལ་བའི་བླ་མ་གཉིས་ལ་དད་པ་བྱེད་པ་ནི་ལས་སླ་བ་ཞིག་མིན་པས་ཡིན། ངས་ཀྱང་དད་པའི་གོ་རིམ་དེ་འདྲ་ཞིག་བརྒྱུད་དེ་ཀརྨ་པ་ཞེས་པའི་བླ་མ་དེ་ངོ་ཤེས་པ་ཞིག་ཡིན་ངེས། རྒྱ་གར་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་མ་སླེབས་པའི་གོང་དུ་ངའི་བསམ་པར་རྒྱ་གར་དུ་བཞུགས་པའི་བླ་ཆེན་རྣམས་ལ་ངེས་པར་ཐེངས་གཅིག་མཇལ་དགོས་སྙམ་པའི་ཀུན་སློང་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཡིན། ས་མཐའ་འདིར་བསླེབས་རྗེས་ངའི་རེ་འདོད་དེ་མར་ངོའི་ཟླ་བའི་མཚུངས་ཟླ་གྱུར་བས་ས་མཐའ་འདིར་འབྱོར་ཏེ་ལོ་རྒན་བཅུ་ལྷག་གོ་མེད་ཚོར་མེད་དུ་གྱུར་ཡང་། ༧གོང་ས་མཆོག་དང་ཚེ་རབས་ལས་ཀྱི་བླ་མ་ལས་གཞན་བླ་མ་གཅིག་ལའང་ཆེད་དུ་མཇལ་མ་ཐུབ། ལོ་རེའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་མཛད་སྒོ་རེ་ཚོགས་སྐབས་རྒྱང་ནས་ཀརྨ་པ་ཐེངས་ཁ་ཤས་ལ་མཇལ་མྱོང་ནའང་། ཁོང་ལ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་སྐུའི་གཟི་བྱིན་ཞིག་དང་དད་པའི་འཁུན་བུ་སློང་ཞིང་ལག་པས་དབང་མེད་དུ་ཐལ་མོ་སྦྱོར་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་བ་ཡིན་པ་མཐོང་མ་ཐུབ། རྗེས་ཀྱི་ཕྱི་ལོ་ཉིས་སྟོང་བཅུ་གཉིས་བཅུ་གསུམ་ཞིག་གི་ནང་ཀརྨ་པ་དངུལ་གྱི་རྙོག་དྲྭ་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ནང་དུ་ཚུད་ཅིང་། རྐྱེན་དེར་ཁག་བཞག་ནས་རྒྱ་གར་ཉེན་རྟོག་པས་རྒྱུད་སྟོད་ཀྱི་ཀརྨ་བའི་བླ་བྲང་སྔོག་བཤེར་བྱས་པའི་གསར་འགྱུར་དེ་གང་སར་ཁྱབ། སྐབས་དེ་དུས་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་ཀརྨ་པ་གནས་སྟངས་དེ་ལས་ཐར་ཆེད་དུ་བོད་གཞུང་དང་བླ་ཆེན་དགེ་ལྡན་གསེར་ཁྲི་སོགས་བླ་ཆེན་རྣམས་དང་། བོད་མི་མང་མང་ཚོགས་ལ་ཀརྨ་པ་གནས་སྟངས་དེ་ལས་སྒྲོལ་ཐབས་ཀྱི་ནུས་པ་མེད་ནའང་སེམས་ནང་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནངས་སོང་།

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་མི་ཀུན་གྱིས་གོང་དུ་བཀུར་བའི་ཀརྨ་པ། ” »

གཡུ་སྒང་དགེ་འདུན་གྱིས།

(ཁ་དང་གྲུ་མོ་ནང་ལ་འཁོར་ཏེ། མཛུབ་མོ་ལྔ་བཅིང་ཁུ་ཚུར་བྱོས།)

སྤྱིར་ང་རང་ལ་མཚོན་ན་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་ལ་རྒྱུས་མངའ་དང་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་ཞིག་མིན། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་རྒྱུན་ལས་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གསུམ་གྱི་རྙོག་གླེང་ལས་ང་ལའང་རང་བཞིན་གྱིས་བཅའ་ཁྲིམས་རིན་པོ་ཆེར་དོ་སྣང་སྤྲད་དགོས་པའི་ཚོར་ཤུགས་ཤིག་གིས་རྩོད་གཞི་རེ་རེ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དགོངས་དོན་དང་མཐུན་མིན་ལྟ་འདོད་བྱུང་། འདི་ནི་ང་ལ་མཚོན་ན། བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་སློབ་ཚན་ཞིག་ནང་སྦྱོང་བྱས་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པས། ད་རེས་རྙོག་གླེང་འདིས་མང་ཚོགས་ལའང་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞིའི་ཟབ་སྦྱོང་ཞིག་སྤྲད་ཡོད་ལས་ཆེ། རང་རྒྱལ་གཞན་ཕམ་གྱི་ལས་དོན་ཤ་སྟག་གི་འཐབ་ར་ལྟ་བུ་བྱས་ཏེ་བསྡད་ན་སྤྱི་བའི་ལས་དོན་མང་པོ་ཞིག་འཐུས་ཤོར་ལ་འགྲོ་བ་གདོན་མི་ཟ། འདས་པའི་ལོ་བཅུའི་ནང་ལ་མཇུག་བསྡོམས་ཤིག་བརྒྱབ་སྟེ། ད་ལྟའི་རྙོག་གྲ་འདི་ཐོག་མའི་མགོ་ཚུགས་ས་དེ་ནས་

དེ་ལས་མང་བ་། “དོན་དངོས་འདི་རེད།” »

ནམ་མཁའ།

དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་གི་ལོ་རབས་ཉི་ཤུའི་ནང་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་བཙུགས་ཏེ། ལོ་ངོ་༡༠༠འཁོར་བའི་དུས་སྟོན་རྒྱ་ཆེན་ཞིག་བྱས་ཡོད།  དགོད་བྲོ་བ་ཞིག་ལ། དུས་སྟོན་དེའི་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ཞིའི་ཅིན་ཕེན་གྱི་གཏམ་བཤད་སྐབས། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ལོ་ངོ༢༠༠འཁོར་བའི་དུས་སྟོན་བྱེད་པའི་རེ་བ་ཁྱེད་རང་ཚོའི་ལག་ཏུ་ཡོད་པས། དེ་རིང་ནས་བཟུང་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས་ཞེས་བཤད་པ་རེད།  འདི་ནི་ཞིའི་ཅིན་ཕེན་གྱི་རེ་བ་ཡང་ཡིན་ལ། ཁོའི་རྨི་ལམ་ཡང་རེད་ཟེར་ཆོག

ཞིའི་ཅིན་ཕེན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཆེད། ཁོས་མུ་མཐུད་ནས་འདི་ལྟར་བཤད་ཡོད། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བའི་དཀའ་སྡུག་ཁྲོད་ནས་སྐྱབས་ཏེ། འོད་སྟོང་འབར་བའི་འཚོ་བའི་ལམ་ཆེན་དུ་བསྐྱལ་ཡོད་ལ།

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ལ་བཞག་པའི་ལག་རྗེས་ཀྱི་ཁྱད་པར།” »

རྔ་བ་ཀུན་བཟང་།

རྩོམ་འདི་འབྲི་དུས། ཁྱེད་ཚོ་ཚང་མ་ལས་ཁུངས་ནང་ཡིག་འབྲུ་རེ་འགའ་ཞིག་ལ་མགོ་འཁོར་བའི་དུས་ཏག་ཏག་ཡིན་སྲིད། ང་ནི་རི་འདབ་གྱི་ཐོག་ཁང་གསུམ་ཅན་གྱི་ཁང་མིག་ཆུང་ངུ་འདིའི་ནང་ནས་གཉིད་ལས་སད་མ་ཐག་ཡིན། ཧ་ལམ་གཉིད་མཐུག་པོར་ཤོར་སོང་ན་ཐང་། དེ་ལྟར་གཉིད་ལས་སད་ཡོང་དུས། ཐོག་མར་རྐང་པ་གཡས་ཕྱོགས་ལ་སྐྱ་རེངས་ཀྱི་དྲོད་རླབས་ཕོག་པ་འདྲ་རྐང་པ་གཡོན་པ་ལས་གཡས་པ་དྲོད་བ་སྣང་།

དེ་ལས་མང་བ་། “སྒེའུ་ཁུང་གི་དྲ་མིག།” »

སྐུ་རྒྱབ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྙིང་པོ།
དང་པོ། ཧི་མ་ལ་ཡའི་དབྱངས་རོལ་ལས་ཡོ་གའི་(རྣལ་འབྱོར་)དབྱངས་ཀྱི་སྐོར།
སྤྱིར་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཞལ་བཞུགས་པའི་སྐབས་སུ་ཆོས་སྤྱོད་དག་དབྱངས་སུ་གྱེར་ནས་འདོན་དགོས་ཚུལ་རྒྱལ་པོ་གསལ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་བྲམ་ཟེ་རིག་བྱེད་འདོན་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཐོན་གསུངས་པ་ལས་སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱིས་དབྱངས་རྟ་གསར་དུ་མཛད་ཚུལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ད་བར་དུ་མ་མཐོང་།

དེ་ལས་མང་བ་། “ཧི་མ་ལ་ཡའི་དབྱངས་རོལ་ལས་ཡོ་གའི་དབྱངས་ཀྱི་སྐོར།” »

བློ་གྲོས་རབ་བརྟན།

དྲ་ལམ་ནས་ཚོགས་པ་བཞིའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་མཐོང་སོང་། གཞོན་ནུ་ཚོགས་པ། བུད་མེད། མང་གཙོ། སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་བཅས་རེད། ཁོང་ཚོའི་ཁ་ནས་སྤྱི་འཐུས་ཚོ་འགྲིག་ཐབས་ཟེར་བཞིན། དོན་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདིའི་བཅའ་ཁྲིམས་རྡོལ་རོལ་བཏང་སྟེ། མ་འོང་པར་གང་དྲན་དྲན་བྱེད་ཆོག་པའི་ལམ་ཁ་བཟོ་བཞིན་འདུག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ག་ལེར་ཉམས་ཏེ། རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་དགོས་པའི་ལས་ཀ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་དཔུང་རོགས་བྱེད་ཀྱིན་འདུག་པས། བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གིས་དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ་

དེ་ལས་མང་བ་། “ཚོགས་བཞི་ལ་སྤྲད་པའི་དམར་གཏོར་འདི། ཚོགས་གཙོ་བཞི་བོས་བཞེས་རོགས་གནང་།” »

རྔ་བ་ཀུན་བཟང་།

ཕོ་གསར་མོ་གསར་མང་བའི་ཆང་ཁང་ལ་འགྲོ་བ་ཧ་ཅང་ཉུང་ཉུང་ཡིན། འགྲོ་མ་འདོད་པ་མིན། དུས་ཚོད་དང་ཁོར་ཡུག་དབང་གི་འགྲོ་ས་མ་རགས་ཐལ། མཚན་ཚོགས་ཁང་གི་གླུ་གར་དང་རོལ་མོ་སོགས་ལ་དེ་བས་དགའ། སྐྱེ་བ་སྔོན་མ་ནས་གླུ་དབྱངས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཡོད་པར་འདྲ།

དྲང་པོར་བརྗོད་ན། ཉིན་འགའ་གོང་ནས་ང་ས་ཆ་རྒྱ་ཆུང་ཡང་ཁམས་དྭངས་ས་ཞིག་ན་ཡོད།དལ་དལ་ལྷོད་ལྷོད་དང་། བློ་བདེ་བག་ཕེབས་ངང་ནས་དཔྱད་དེབ་འགའ་ཀློག་ནས་བསྡད་ཡོད། དྭངས་གཙང་གི་ཁོར་ཡུག་དང་འཕྲད་དུས་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་འཆར་སྣང་སྐྱིད་པོ་སྦྱིན་པར་བྱེད།

དེ་ལས་མང་བ་། “ཆང་ཁང་།” »

གཞི་བདག

ཞབས་དཀར་ཚོགས་དྲུག་རང་གྲོལ་གྱི་མགུར་གླུའི་ཁྱད་ཆོས་ལ་དོན་ཚན་བཞི་ཡི་སྒོ་ནས་ཅུང་ཙམ་སྤྲོས་ན། མགུར་ཁྲོད་ན་གནས་པའི་ལེགས་ཉེས་བླང་དོར་གྱི་གནས་ལུགས་ཟབ་མོ་གདམས་པའི་ཁྱད་ཆོས་དང་། རྗོད་བྱེད་དཔེ་ཡི་བང་རིམ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་དྲངས་བའི་ཁྱད་ཆོས། དྲན་གདུང་དང་སྐྱོ་སྣང་བྲིས་པའི་ཁྱད་ཆོས། གཞན་ཡང་སྒྲ་རྒྱན་དང་བྱ་དཀའ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་ཆོས་འདི་དག་གི་སྟེང་ནས་བཀླགས་བྱང་འདི་སྤྲོས་ཡོད།

གནད་ཚིག ཞབས་དཀར་ཚོགས་དྲུག་རང་གྲོལ། མགུར་གླུ། ཁྱད་ཆོས།

ཞབས་དཀར་ཚོགས་དྲུག་རང་གྲོལ་ནི་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ལྕགས་གླང་སྤྱི་ལོ་1781ལོར་མདོ་སྨད་རེབ་གོང་གི་ཆར་གཏོགས་ཞོ་འོང་གཉན་རྒྱ་ཞེས་པར་འཁྲུངས་ནས་མཚན་ལ་ངག་དབང་བཀྲ་ཤིས་བཏགས། དགུང་ལོ་ཉེར་གཅིག་སྤྱི་ལོ་1801ལོར་རབ་བྱུང་དང་

དེ་ལས་མང་བ་། “ཞབས་དཀར་ཚོགས་དྲུག་རང་གྲོལ་གྱི་མགུར་གླུ་བཀླགས་པ།” »

རྔ་བ་ཀུན་བཟང་།

དེང་སང་ང་རི་འདབ་གྱི་ཁང་ཆུང་ཞིག་གི་ནང་དཔེ་ཀློག་བྱེད་ནས་བསྡད་ཡོད། གཡས་གཡོན་ན་ཟང་ཟིང་མེད།  ཧ་ཅང་གི་ལྷིང་འཇགས་ཡིན། ཞོགས་པའི་སྐྱ་རེངས་དང་མཚན་མོའི་ཟླ་འོད་མ་གཏོགས་ང་ལ་སྒོ་རྡུང་མཁན་མེད།  སྐྱ་རེངས་ཀྱི་འོད་མདངས་རི་འགོ་ནས་ཤར་ཡོང་དུས། ང་བྱིས་པ་བསམ་མེད་ཞིག་དང་འདྲ་བར། མལ་ས་ནང་རྐང་རྐྱང་ལག་རྐྱང་བྱེད་ནས་རྨི་ལམ་གྱི་ཞིང་ཁམས་ན་ཡོད། སྒེའུ་ཁུང་གི་བར་སེང་ནས་ཉི་འོད་ཀྱི་དྲོད་རླབས་ཆེ་རུ་འགྲོ་དུས། ད་གཟོད་ང་གཉིད་ལས་སད་ཡོང་བས། སྐྱ་རེངས་ནི་ངའི་དུས་ཚོད་འཁོར་ལོ་ལ་ཆགས། གལ་ཏེ་གནས་ཚུལ་འདི་ངའི་ཨ་མས་ཤེས་ན། ང་ལ་གཅར་ནོ་ཁོ་ཐག་ཡིན། 

དེ་ལས་མང་བ་། “རི་འགོར་སྨུག་པ། ” »