རྫ་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས།

གྲོགས་པོ་རིག་འཛིན་བསྟན་དགའི་རྩོམ་ཡིག་འདིས་ཡིད་བརྙན་འབྲི་བཞེངས་ཀྱི་ཆ་ནས་རྒྱུ་ཆ་སྤྱོད་སྟངས་ལེགས་ཤིང་། གོ་རིམ་ལྡན་པ་ཞིག་ཀྱང་བྱུང་འདུག་སྙམ་སྟེ།

དེ་ཡང་ཐོག་མར།
“རི་སྒང་གི་དར་ལྕོག་སྐྱ་བོ
སུ་ཞིག་ལ་རེ་སྒུག་བྱེད་བཞིན
སུ་ཞིག་ལ་སྐྱེལ་མ་བྱས་པ་ཡིན་ནམ ”

ཞེས་རང་རེ་དང་ཆ་རྒྱུས་ཆེ་བའི་ཕ་ཡུལ་མཐོ་སྒང་གི་གཡོ་བའི་དར་ལྕོག་ཅིག་འབྲི་བཞེངས་བྱས་ཤིང་། དེ་ཡང་། མདོ་ལ་ཡངས་པའི་རི་སྒང་ན་ཁེར་བུར་འགྲེངས་པའི་དར་ལྕོག་དེས་ངོས་གཡས་གཡོན་གང་ཞིག་ལ་བྱ་ར་བྱེད་པའམ། སུ་ཞིག་སྒུག་བཞིན་པ་ལྟ་བུས། ལོ་ཟླའི་རླུང་དང་ཡུན་རིང་བསྡེབས་པས་སྐྱ་པོར་གྱུར་པའི་བགྲེས་སོང་དང་ཉམས་རྒུད་གྱི་རྣམ་པ་སྐྱོ་ཆད་དེ་བ་ཞིག་མངོན་དུ་བཅུག་ཡོད།

དེ་ལས་མང་བ་། “《 དར་ལྕོག་སྐྱ་བོའི་ 》 ཕྲན་དཔྱད།” »

གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས།

དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་གི་ལུང་པ་མང་ཆེ་བ་མང་གཙོ།   (  Democracy  )  ལམ་ལུགས་ནང་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་།  མང་གཙོ་དེ་ཡང་སྲིད་འཛིན་ལམ་ལུགས།  (Presidential  System )  དང་།  གྲོས་ཚོགས་ལམ་ལུགས།  (  Parliamentary  System  )  བཅས་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཡོད་པ་ནས་ཨ་རི་ལྟབུ་སྲིད་འཛིན་ལམ་ལུགས་དང་།  རྒྱ་གར་ལྟབུ་གྲོས་ཚོགས་ལམ་ལུགས་བཅས།  མང་གཙོ་དེ་ཡང་ཁྲིམས་ཡིག་གི་ལམ་སྟོན་འོག་གཞུང་སྲིད་སྐྱོང་དགོས་པའི་མང་གཙོ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་   (  Rule of Law  )  འོག་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་།  མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ནི་མི་ཚང་མར་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཐོབ་ཐང་དང་།  འདྲ་མཉམ་གྱི་འགན་དབང།  འདྲ་མཉམ་གྱི་རང་དབང་དང་།  འདྲ་མཉམ་གྱི་ཆེ་མཐོང་དང་།   འདྲ་མཉམ་གྱི་གུས་བརྩི་དང་།  འདྲ་མཉམ་གྱི་ཡིད་ཆེས་བཅས་ཡོད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ངོ་མཚར་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།   སྤྱི་ལོ་  ༡༩༥༩  ལོར་བོད་དུ་དུས་ཟིང་ལངས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་འཁྲིད་འོག་ཁོང་གི་བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་དང་བོད་མི་ཁྲི་བརྒྱད་ལྷག་

དེ་ལས་མང་བ་། “བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོ་དང་དེའི་ཁ་ཕྱོགས།” »

སྡིག་པ་ར་ཛ།

བོད་པས་ཆབ་སྲིད་མི་ཤེས་པའི་རྟགས་དང་། ནོར་བ་ཆེ་ཤོས་དེ་མདོ་དབུས་ཁམས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚོགས་པ་གསུམ་དུ་བསྒྱུར་བ་དེ་རེད། སྤྱིར་བཏང་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ས་ཁྱོན་ཆ་ནས་སོ་སོ་རེད། དེ་བསྒྱུར་བཅོས་གང་ཡང་བྱ་ཐབས་བྲལ་བ་ཞིག་རེད། ཡིན་ན་ཡང་བསམ་བློ་མི་འདྲ་བ་སྣ་མང་རེད། དེ་ཕྱིར་ད་ལྟའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལང་ཕྱོགས་དང་ཚོགས་པའི་ངོ་བོ་ངེས་པར་དུ་བསྒྱུར་དགོས་རེད།

ཆབ་སྲིད་ལང་ཕྱོགས་བསམ་བློ་མཐུན་པ་ཚོ་རང་འགུལ་གྱིས་འདེམས་སུ་གཞུག་དགོས། དཔེར་ན་རང་དབང་ཚོགས་པ། མང་གཙོ་ཚོགས་པ། བོད་གསར་ཚོགས་པ་སོགས་ཕྱེས་ཏེ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་བྱེད་དུ་བཅུགས་ན། འདས་མ་འོངས་ད་ལྟ་དུས་གསུམ་གང་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་ན་ཆབ་སྲིད་བརྟན་པོ་དང་། གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་སེམས་ཤུགས་དམིགས་བསལ་ཞིག་བསླེབ་ངེས་པས། ཆོལ་ཁའི་ན་ཚ་ཆུང་དུ་འགྲོ་ངེས་རེད།

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལངས་ཕྱོགས་ངེས་པར་དུ་བསྒྱུར་བཅོས་དགོས།” »

ནམ་མཁའ།

དེ་རིང་གི་འདིར་སེམས་ནས་འབྲི་འདོད་པའི་ཚིག་རྣམས། མགོ་གང་ཞིག་ནས་བརྩམས་ཏེ་མཇུག་གང་ཞིག་ནས་བསྡུ་དགོས་བ་ཡང་མི་ཤེས་མོད། འོན་ཀྱང་དྲན་ཐོ་ཞིག་གི་ཚུལ་དུ་འདིར་འགོད་ཀྱི་ཡིན།

ང་རང་སློབ་ཆུང་འགྲིམས་བཞིན་པའི་དུས་ཀྱི་དགུན་གནང་སྐབས་ཞིག་ཡིན་པ་འདྲ། གང་ལྟར་ང་ཚོའི་གྲོང་སྡེ་ཡི་མི་རྒན་གཞོན་ཚང་མའི་བོད་ལྭ་རེ་གྱོན་ཏེ་མཁར་སྒོ་འོག་མའི་མདུན་ལ་འདུ་འཛོམས་བྱས་རྗེས། ངའི་གྲོང་སྡེ་མི་ཚང་མ་འཇའ་མོ་སྡེ་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་མགོ་བརྩམས་སོང་། ཕྲན་ལྟ་བུའི་བྱིས་པ་མ་རབ་ཚོ་ཡང་ཁོང་ཚོའི་རྗེས་འདེད་བྱས་ནས་སོང་བ་ཡིན། འཇའ་མོའི་སྡེ་བའི་འདབ་རོལ་གྱི་ཆུ་རྐ་ཆེན་པོ་དེའི་རྐང་ལམ་བརྒྱུད་ནས་འགྲོ་དུས། དེ་རིང་ཕྲན་གྱིས་གསལ་བོར་དྲན་པ་ཞིག་ལ། སོ་སོའི་བུ་ཕྲུག་རྣམས་ཕ་མ་ཚོའི་ལག་མགོ་འཇུས་ནས་ཁྲིད་སོང་བ་དྲན་གྱི་འདུག འཇའ་མོ་སྡེ་བའི་འོག་ནས་ལྕགས་སྒོ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དེ་ནི་མགར་ཁང་རེད་ཅེས་མི་རྒན་པ་ཚོས་བཤད་ཀྱི་འདུག མགར་ཁང་དེ་ནི་འཇའ་མོ་སྡེ་བ་དང་ཐེ་བུ་སྡེ་བའི་བར་ན་འདུག ང་རང་མགར་ཁང་གི་སྒོ་འགྲམ་ལ་སླེབས་པ་ནི་ཐོག་མ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཐེ་བུ་སྡེ་བའི་ནང་འགྲོ་བ་ཡང་ཐོག་མ་རེད། ཐེ་བུ་སྡེ་བའི་གོང་རོལ་དུ་གྱང་ར་སྐོར་བའི་ར་སྟོང་མང་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་དེ་རིང་ད་དུང་ཡང་ངའི་ཡིད་ངོགས་སུ་གསལ་བོར་འདུག

དེ་ལས་མང་བ་། “ཨ་ལགས་བསེ་ཚང་ལ་ཐོག་མར་མཇལ་བ།” »

རྔ་བ་ཀུན་བཟང་།

དེ་རིང་ནས་བཟུང་ཡང་ཟླ་འགའ་རྡ་ས་དང་ཁ་བྲལ་དགོས་སོང་ནི་རེད། ཞོགས་པ་སྔ་ཙམ་ལངས་ནས་མཛེས་བཟོ་སྟབས་བདེ་ཞིག་བྱས་ནས་བོད་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་འཚིག་ཇ་ཁང་ཞིག་ལ་ཕྱིན་པ་ཡིན། དུས་ཚོད་གཅིག་ཙམ་ལ་རྐང་ཐང་ལ་འགྲོ་དགོས། ལམ་ཞོར་ལ་ནགས་ཚལ་དང་བྱ་བྱིའུ་སྐད་སྒྲ་ལྷང་ལྷང་ལ་རོལ་བའི་དུས་བསྐལ་བཟང་པོ་ཞིག་བྱུང་།

དེ་ལས་མང་བ་། “གོང་མའི་ཕོ་བྲང་།” »

སྡིག་པ་ར་ཛ།

ང་ཚོའི་མཁས་པ་ཚོ་དངོས་པོ་ལས་དངོས་མེད་འཆད་ལ་དགའ། ད་ལྟ་ལས་འདས་པ་འཚོལ་ལ་དགྱེས། འཁོར་བ་ལས་འཁོར་འདས་བཤད་ན་བདེ། ཡིན་ན་ཡང་རང་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་དངོས་ཡོད་རེད། ད་ལྟ་བ་རེད། འཁོར་བ་རེད། 

མདོར་ན་ང་ཚོའི་ཟས་གོས་དང་། གནས་མལ། འཁོར་ཡུག ལོངས་སྤྱོད་མཐའ་དག་ད་ལྟ་བ་ཡིན་ཡང་། ཤེས་ཡོན་ནི་ལོ་ཉིས་སྟོང་ཡར་སྔོན་གྱི་རྒྱ་གར་རིག་གཞུང་དང་། དུས་རབས་བདུན་པ་ནས་བཅོ་བརྒྱད་ཡན་ཆོད་ཀྱི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་། དེ་དག་གི་འཚོ་བ་རེད། དེ་ཕྱིར་ང་ཚོའི་སློབ་ཚན་ནི་ཤི་ཟིན་པའི་མེས་པོ་ཚོའི་བསམ་བློ་དང་། ཁོ་པ་ཚོས་སྤྱོད་ཟིན་པ་ཤ་སྟག་ལས། ད་ལྟའི་འཚོ་བ་དང་དངོས་སུ་འབྲེལ་བ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པས། ཏག་ཏག་འགལ་བ་ལྟག་སྤྲོད་དུ་གྱུར།

དེ་ལས་མང་བ་། “ཤེས་བྱ་མི་ཤེས་པའི་བོད་ཀྱི་མཁས་པ། ” »

བོན་རྒྱ་བསྟན་འཛིན་རབ་རྒྱས།

རྙོག་དྲ་ཆེན་པོ་ཡོང་དུས་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་གཏོང་བ་ནི་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཁ་ཡག་ཤོས་དེ་ཡིན། རྙོག་དྲ་གང་ནས་ཡོང་ན་དེ་ལ་ལྷན་པོ་རེ་བརྒྱབ་ནས་ནམ་རིང་སྒྲུང་གིས་འཁྱོལ་ཐབས་མེད། དེར་བརྟེན། སྐབས་འདིར་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་གཏོང་རྒྱུ་ལས་གདམ་ག་གཞན་མེད། སྤྱི་ཚོགས་འཁྲུག་འདུག ཡོད་ཚད་ཀྱིས་དཀྲུག་པར་རེམ་གྱིན་པའི་སྣང་བ་ཞིག་འདུག སྐབས་འདིར་དཀོན་མཆོག་དཔང་ལ་བཙུགས་ནས་དྲང་བདེན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བྲིས་ནའང་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཟགས་ཚར་འདུག སྐབས་འདིར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མིག་ལམ་ནས་ཁ་དོག་ལ་དཀར་ནག་གང་རུང་གིས་ཁྱབ་པ་ཡོད་པས། ལན་རེར་དགོད་བྲོ་ཞིང་མཚམས་རེར་ཧང་སངས་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད། ངས་ངོ་མས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད།

དེ་ལས་མང་བ་། “ད་ནི་བློ་སྤོབས་ཆེན་པོས་འགྱུར་བ་གཏོང་རན་རེད།” »

རྔ་བ་ཀུན་བཟང་།

རྡ་ས་ནི་རི་མཐོ་ས་གཙང་གི་བོད་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་ཟེར་ན་ཆོག་གི ། དེ་སྔ་གནས་འདི་ན་ཡུལ་སྐོར་དང་འགྲིམ་འགྲུལ་མཁན་ཧ་ཅང་མང་བས། ལྷོད་ལྷོད་བྱེད་ནས་བསྡད་ས་ལ་དེ་ཙམ་སྟབས་བདེ་མེད་པས། དམིགས་སུ་བཀར་ཏེ་ལོ་མང་པོ་བསྡད་མྱོང་མེད་མོད། ཚོགས་འདུ་དང་གུང་སེང་ཞོར་ལ་བསླེབས་པ་མ་གཏོགས་འགྲོ་བ་ཉུང་ཉུང་ཡིན།

དེ་ལས་མང་བ་། “འགྲོ་ཁ།” »

རྔ་བ་ནས་མྱུག

ངས་ཐོག་མར་ཀརྨ་བ་ཞེས་པའི་བླ་མ་ཞིག་ཡོད་པ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཏེ་ངོས་ཟིན་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁ་གསལ་ཞིག་དྲན་རྒྱུ་མི་འདུག་ཀྱང་། ངའི་ཕ་ཡུལ་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་མཆོད་པའི་ཀུན་དགའ་རྭ་བའི་ནང་དུ་༧རྒྱལ་བ་དོན་གྱི་བདག་པོ་དང་པཎ་ཆེན་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཀརྨ་པ་བཅས་ཀྱི་སྐུ་པར་བཤམས་མེད་པའི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ཕལ་ཆེར་མེད། ངས་རྟག་ཏུ་དབུས་ཀྱི་ས་སྐྱ་བདག་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཁམས་ཀྱི་ཀརྨ་པ་རྣམས་གཉིས་ཕ་ཡུལ་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་ཚོས་དད་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ནམ་བསམ་མྱོང་། དེ་ནི་ཡུལ་གྱིས་བསྐལ་བའི་བླ་མ་གཉིས་ལ་དད་པ་བྱེད་པ་ནི་ལས་སླ་བ་ཞིག་མིན་པས་ཡིན། ངས་ཀྱང་དད་པའི་གོ་རིམ་དེ་འདྲ་ཞིག་བརྒྱུད་དེ་ཀརྨ་པ་ཞེས་པའི་བླ་མ་དེ་ངོ་ཤེས་པ་ཞིག་ཡིན་ངེས། རྒྱ་གར་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་མ་སླེབས་པའི་གོང་དུ་ངའི་བསམ་པར་རྒྱ་གར་དུ་བཞུགས་པའི་བླ་ཆེན་རྣམས་ལ་ངེས་པར་ཐེངས་གཅིག་མཇལ་དགོས་སྙམ་པའི་ཀུན་སློང་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཡིན། ས་མཐའ་འདིར་བསླེབས་རྗེས་ངའི་རེ་འདོད་དེ་མར་ངོའི་ཟླ་བའི་མཚུངས་ཟླ་གྱུར་བས་ས་མཐའ་འདིར་འབྱོར་ཏེ་ལོ་རྒན་བཅུ་ལྷག་གོ་མེད་ཚོར་མེད་དུ་གྱུར་ཡང་། ༧གོང་ས་མཆོག་དང་ཚེ་རབས་ལས་ཀྱི་བླ་མ་ལས་གཞན་བླ་མ་གཅིག་ལའང་ཆེད་དུ་མཇལ་མ་ཐུབ། ལོ་རེའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་མཛད་སྒོ་རེ་ཚོགས་སྐབས་རྒྱང་ནས་ཀརྨ་པ་ཐེངས་ཁ་ཤས་ལ་མཇལ་མྱོང་ནའང་། ཁོང་ལ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་སྐུའི་གཟི་བྱིན་ཞིག་དང་དད་པའི་འཁུན་བུ་སློང་ཞིང་ལག་པས་དབང་མེད་དུ་ཐལ་མོ་སྦྱོར་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་བ་ཡིན་པ་མཐོང་མ་ཐུབ། རྗེས་ཀྱི་ཕྱི་ལོ་ཉིས་སྟོང་བཅུ་གཉིས་བཅུ་གསུམ་ཞིག་གི་ནང་ཀརྨ་པ་དངུལ་གྱི་རྙོག་དྲྭ་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ནང་དུ་ཚུད་ཅིང་། རྐྱེན་དེར་ཁག་བཞག་ནས་རྒྱ་གར་ཉེན་རྟོག་པས་རྒྱུད་སྟོད་ཀྱི་ཀརྨ་བའི་བླ་བྲང་སྔོག་བཤེར་བྱས་པའི་གསར་འགྱུར་དེ་གང་སར་ཁྱབ། སྐབས་དེ་དུས་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་ཀརྨ་པ་གནས་སྟངས་དེ་ལས་ཐར་ཆེད་དུ་བོད་གཞུང་དང་བླ་ཆེན་དགེ་ལྡན་གསེར་ཁྲི་སོགས་བླ་ཆེན་རྣམས་དང་། བོད་མི་མང་མང་ཚོགས་ལ་ཀརྨ་པ་གནས་སྟངས་དེ་ལས་སྒྲོལ་ཐབས་ཀྱི་ནུས་པ་མེད་ནའང་སེམས་ནང་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནངས་སོང་།

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་མི་ཀུན་གྱིས་གོང་དུ་བཀུར་བའི་ཀརྨ་པ། ” »