༄༅། ། མཁྱེན་དཔྱོད་དང་ལྷག་བསམ་ཡངས་པའི་བཀུར་འོས་རིགས་མཐུན་རྩོམ་པ་པོ་རྣམས་ལ་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བརྡ།
དམིགས་ཡུལ།
མི་ལོ་ཧྲིལ་བོ་ལྔ་བཅུ་འཁོར་བའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་ལ་ཕྱིར་རྟོག་དང་མདུན་བསྐྱོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འབྱུང་འགྱུར་བོད་དང་བོད་ཀྱི་ཁྱད་ནོར་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་ྋསྤྱི་ནོར་གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་དགོངས་གཞི་ལམ་སྟོན་ལྟར་དུས་བབ་དང་འཚམ་པའི་སྐྱེད་སྲིང༌། འཐུས་ཚང༌། ཡར་རྒྱས། རྒྱུན་ཐུབ་རང་བཞིན་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཡོན་དང་ཕན་ནུས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་གཟེངས་སུ་ཐོན་ཐབས་ལ་འདི་ག་སྒྲོན་མེ་རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་གིས་སྒྲོན་མེ་ཆེད་རྩོམ་འགྲན་བསྡུར་ཞེས་པ་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ཏེ། དེང་དུས་བོད་ཀྱི་ཁ་སྟབས་ཞན་པའི་གནས་སྟངས་ལ་ཆར་བ་ཆུ་གྲོགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ནུས་ཤུགས་རྣམ་དག་ཅིག་འདོན་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཡིན། དེར་བརྟེན། རིས་མེད་ཤེས་ལྡན་རྩོམ་པ་པོ་ཡོངས་ཀྱི་གཤམ་གསལ་བརྗོད་གཞི་དང་ཆ་རྐྱེན་ལས་མ་འགོངས་པའི་ཕྱོགས་སྟོན་དང་ཐབས་བྱུས། སྒྲོམ་གཞི་དང་ཁ་ཕྱོགས་བཅས་ཀྱི་གནད་འགག་གསལ་བའི་སྡིངས་ཆ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུ།
བོད་ཕྲུག་མཐོ་སློབ་ཐོན་པ་ག་ཚོད་ཡོད།
བདེ་ལེགས་འཚོལ་གྱིས།
———————
༧ གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༤ ཚེས་༢༧ ཉིན་མ་ཡོ་སྨན་ཁང་(Mayo Clinic) དུ་མི་ནི་སོ་ཊིའི་བོད་མི་ཚོར་ཞལ་མཇལ་བཀའ་སློབ་གནང་འཆར་ཡོད་ལུགས་གོ་ཐོས་བྱུང་ཞིང་། ན་ནིང་ཕྱི་ཟླ་ ༧ པར་བྱང་ཨ་རིར་ ༧ གོང་ས་མཆོག་ལ་བརྟན་བཞུགས་ཕུལ་བའི་རྗེས་དང་ལྷག་པར་དུ་ཁོང་གི་སྐུའི་མཁྲིས་རྡོའི་གཤག་བཅོས་རྗེས་ཞལ་མཇལ་གསུང་ཐོས་ཀྱི་གོ་སྐབས་མ་རེག་པའི་སྟབས་བྱས། མགོན་པོ་གང་གི་ཞལ་མཇལ་གསུང་ཐོས་ཐོབ་རེ་དང་དམིགས་བསལ་གྱིས་ཁོང་གི་སྐུ་ལུས་དང་ཞལ་མདངས་འཕྲོད་བསྟེན་ཇི་འདྲ་ཡོད་མེད་བལྟ་རྒྱུའི་འདུན་པ་རབ་ཏུ་འཕེལ་ཏེ། དེ་ཉིན་ལས་ཀ་ནས་དགོངས་པ་ཞུས་ཏེ་ཞོགས་ཀ་སྔ་ཙམ་ལངས་ཤིང་ཇ་འཐུང་ལོང་ཡང་མེད་པར་ཆུ་ཚོད་བཞི་ཙམ་གྱི་ལམ་ཐག་རིང་པོར་མོ་ཊ་མགྱོགས་བསྐོར་བྱས།
ང་དང་གྲོགས་པོ་གཉིས་མ་ཡོ་སྨན་ཁང་ཡོད་སར་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠།༣༠ ཙམ་ལ་འབྱོར་ཞིང་། བོད་མི་རེ་ཟུང་མིག་ལམ་དུ་མངོན་པར་གྱུར། ༧ གོང་ས་མཆོག་གིས་སྨན་ཁང་གི་ལྷ་ཁང་དུ་ཉིན་གུང་ཆུ་ཚོད་ ༡ ལ་བཀའ་སློབ་མཇལ་ཁ་གནང་འཆར་ཡོད་པ་ལྟར། སྨན་ཁང་འཁྲིས་ཀྱི་མོ་ཊ་བཀག་ས་ཞིག་ཏུ་བོད་ལུགས་ཕྱུ་པ་མགྱོགས་གོན་བྱས་ཏེ། མདུན་གྲལ་ཡག་པོ་ཞིག་རེག་ཆེད་གང་མགྱོགས་སྨན་ཁང་གི་ལྷ་ཁང་ནང་འགྲོ་ཐུབ་བྱས་མོད། བོད་མི་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་སྔ་བོ་ནས་སླེབས་ཏེ་མདུན་གྱི་སྡོད་གྲལ་ཐམས་ཅད་བཟུང་ཚར་འདུགང་དང་གྲོགས་པོ་གཉིས་འདོད་པ་མི་ཁེངས་བཞིན་དུ་རྒྱབ་གྲལ་ནས་འདུག་སྟེགས་ཤིག་རེག་སོང་བ་དེར་བསྡད། རིམ་བཞིན་མི་མང་རུ་སོང་སྟེ་ལྷ་ཁང་ནང་སྐད་སྒྲ་དང་ཕྲུ་གུའི་ངག་སྐད་འདྲེས་མས་ཁེངས།
དཔའ་བོ་ལྔ་ངྷ་སར་འབྱོར་བ།
མདོ་སྨད་བླ་བྲང་བསང་ཆུ་རུ་ན་ནིང་ཞི་རྒོལ་དང་གསར་འགོད་པའི་མདུན་དུ་བོད་མིའི་བདེ་སྡུག་གི་སྐད་ཆ་བཤད་མཁན་མི་སྣ་གཙོ་བོ་ལྔ་བྲོས་བྱོལ་དུ་བདེ་འབྱོར་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།
དགེ་འདུན་པ་དེ་དག་ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་གྱི་ཞོགས་པར་བཞུགས་སྒར་ངྷ་སར་འབྱོར་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེར་མདོ་སྨད་དབུས་རྒྱུན་དང་ས་གནས་མི་མང་གིས་ཁོང་ཚོ་བདེ་བླག་ངང་འབྱོར་བར་འཚམས་འདྲིའི་ཕེབས་བསུ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།
དགེ་འདུན་པ་དེ་ལྔ་ནི། དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ། རང་ལོ་ ༣༩ ཕ་ཡུལ་ཀན་ལྷོ་བསང་ཆུ་རྫོང་བསང་ཁོག་ཞང་དང་བླ་བྲང་དགོན་པའི་གྲ་བ། ༢༠༠༨ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་ཨ་མདོ་བླ་བྲང་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་ཚོའི་ཞི་རྒོལ་འགོ་ཁྲིད་མི་སྣ་གཙོ་གྲས་ཡིན།
དབྱངས་རྟ་འདི་གང་ནས་བཞུར།
བོད། ལྷ་ྐླུ་གཉན་གསུམ།
རྩ་བའི་བླ་མས་གནང་བའི་བསླབ་བྱ་ཡིས།།
དད་པའི་སེམས་སུ་བྲིས་པའི་རི་མོ་ཏེ།།
ཆུ་དང་ཆར་བས་མི་གསུབ་རིགས་ཞེན་གྱིས།།
སྲ་མོ་དམ་ཚིག་བསླུ་མེད་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག།
ཀུན་ལ་ལྟ་ཚུལ་གཅིག་པ་རིག་པའི་མཛོད།།
ཚང་མར་མངའ་བའི་ངེས་པ་མ་མཆིས་ཀྱང་།།
བདེན་དྲུང་དེ་རུ་མི་རྣམས་འདོད་པའི་བློ།།
ཚང་མར་ཡོད་པ་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་ཡིན།།
ང་ཚོ་དུས་ཀྱིས་དེད་བྱུང་།
ཨ་རིག་འགྱུར་མེད་ཀྱིས།
——–
རྒྱ་ནག་གིས་ནམ་ནམ་ཞར་ཞར་ལ་ང་ཚོ་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་ཀླ་ཀློའི་དཔུང་ཚོགས་ཤིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱིན་པའང་མཚམས་རེར་ཁག་མི་འདུག་སྙམ་པ་ཞིག་འདུག དེ་ནི་ང་ཚོས་དེ་ལས་ལྡོག་པའི་ལས་ཤིག་བགྱི་མི་ཤེས་པས་ཡིན།
ཉིན་དེ་རིང་ནས་ཕྱིར་བརྩིས་པའི་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་ལྷག་གི་གོང་དུ་ངའི་ཕ་ཡུལ་གྱི་འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་ཚོས་བྱིས་པ་ཚོ་དགོན་པར་སྐྱེལ་བའི་ལུགས་སྲོལ་ལས་སློབ་གྲྭར་གཏོང་བའི་ལུགས་སྲོལ་ཞིག་མི་འདུག་ལ། རྐྱེན་དེའི་དབང་གིས་ད་བར་ངའི་ཕ་ཡུལ་དུ་མཛུབ་མོ་འཛུགས་ཆོག་ཆོག་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་རྩོམ་པ་བོ་ཞིག་ཀྱང་བྱུང་མྱོང་མེད། དེ་ནི་བུ་ཕྲུག་སློབ་གྲྭར་གཏོང་རྒྱུ་ལས་ཟོག་ལུག་གི་རྫི་བོ་བྱེད་འཇུག་པ་དང་། བུ་ཕྲུག་སློབ་གྲྭར་གཏོང་རྒྱུ་ལས་འབྲི་མཛོ་མོ་འཇོ་འཇུག་པས་ཀྱང་རེད།
བོད་མི་ཚོས་གོ་སྐབས་བློས་གཏོང་མི་སྲིད།
རཱ་ཧུལ་གྱིས། ________ དེ་རིང་ཨེ་ཤ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་གཏོང་གསལ་ལ། ཡོ་རོབ་ཁུལ་དུ་བོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་མནར་གཅོད་སྐོར་ལ་གཏམ་རྒྱུད་ཟློས་གར་འཁྲབ་པར་བསྐྱོད་པའི་ཚོགས་མི་གྲངས་དྲུག་ཕྱིར་མ་ལོག་པར་ཡུལ་གྲུ་དེ་ལ་ལྷག་ཡོད་པའི་སྐོར་ལ་ས་བིས་ཡུལ་དུ་སྔོན་ཆད་ནས་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་སྐྱིད་སྡུག་ཚོགས་གཙོས་སེམས་འཁྲལ་དང་ཁྲིམས་ལ་སྐྱེལ་འདོད་ཡོད་སྐོར་བཤད་སོང་། སྙིང་རྗེ། ཁོང་ཚོས་ད་ལམ་གོ་སྐབས་ཡག་པོ་ཞིག་རག་ནས་སྒོར་མོ་འབུམ་མང་པོ་གཡར་ལེན་དང་། ཆང་ས་རྫུན་མ། བླ་གྲྭ་ཨ་ནེ་རྫུན་མ་སོགས་གང་ཡང་བྱེད་མ་དགོས་པ་ཡུལ་གྲུ་ཡོ་རོབ་ཏུ་སླེབས་པ་རེད། ཁོང་ཚོས་ལ་མཚོན་ན་དེ་ནི་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཐར་བའི་ལུགས་སྲོལ་བཞིན་བཤད་ན། ས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུ་རེད། དེ་ལ་བི་ཟ་དང་ལམ་བར་གྱི་སེམས་འཁྲལ་གྱི་དཀའ་སྡུག་མྱོང་མ་དགོས་པར་དེ་ཐོབ་པ་རེད། བོད་མི་གཞོན་ནུ་ཚོས་སྣང་ངོར་ལ་ས་དགུ་བ་ཁ་ན་ཌ་དང་ས་བཅུ་བ་དང་ཐར་བ་དེ་ནི་ཨ་རི་ལ་འདོད། ད་ལམ་གྱི་ས་བརྒྱད་ཐོབ་པར་འདོད་མཁན་འགའ་ཤས་ཀྱིས་ཐར་ལམ་ལ་བར་ཆད་བྱུང་ཡོད། དེ་ནི་ལས་དང་ཕྲག་དོག། ཆབ་སྲིད་སོགས་ཡིན་སྲིད།…
ཉི་མ་ལ་ཁའི་བོད།
འགར་ཚེ་རྒྱལ།
————
རི་ལུང་རྩྭ་ཐང་རྒྱ་ལམ་དང་ལྕགས་དྲས་ཁེངས།།
མཚོ་དང་ཆུ་བོ་འབག་བཙོག་བ་ཚྭས་ཁྱབ།།
གཡང་ཟོག་ཕྱུགས་ལ་ནད་ཀྱི་ཁོད་ཁ་མང་།།
བོད་འབངས་འབྲོག་པའི་འཚོ་བ་སྟོང་ལ་ཉེ།།
ཡངས་པའི་རོང་ས་རྒྱ་ཁང་གྲུ་བཞིས་ཁེངས།།
ཞིང་ཁའི་བར་ཚིགས་གད་སྙིགས་ཤོག་བུས་བཟུང༌།།
འབྲུ་དྲུག་སྙེ་མ་ལང་ཚོ་གཞོན་དུས་རྒུད།།
བོད་འབངས་རོང་བར་སྟོན་ལས་མེད་ལ་ཉེ།།
རྒྱལ་མགོ +གླང་མགོ +?
གཡུ་དྲུག་དཀར། རྒྱ་གར།
བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིང་མོའི་མདུན་ལམ་སྐྱ་ཤུར་ཤུར་གྲགས་མེད་འགུལ་མེད་དུ་གྱུར་བའི་ཆག་སྒོ་ཆེན་པོ་དེ་ནི། སྤྱི་ལོ་(༨༤༢)ལོར་རང་ཉིད་ཆོས་པར་རློམ་པའི་མི་ངན་ཁག་ཅིག་འདོད་རྔམ་དང་ཧམ་སེམས་ཀྱིས་དེད་དེ། བོད་མིའི་བླ་མཁར་ལྟ་བུའི་རྒྱལ་བོའི་བཙན་རྫོང་དུ་འཛུལ་ཞིང། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བླ་སྲོག་སྟེ། རྒྱལ་ཐོག་ཞེ་གཉིས་པ་བཙན་པོ་ཁྲི་དར་མ་(༨༠༣་ ༨༤༢)མཆོག་ལྐོག་གསོད་བྱས་པས་བྱུང་།
གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་རྩོམ་ཡིག་གསར་བརྡ།
མཁྱེན་ཡངས་རྩོམ་པ་པོ་ཀླུ་སྨྱོན་ཧེ་རུ་ཀ་དང་རབ་གསལ་སོགས་ཁ་བརྡ་དྲ་རྒྱ་ནང་ཞུགས་མཁན་གྱི་གཞིས་བྱེས་བོད་ཀྱི་མཚན་ལྡན་རྩོམ་པ་པོ་རྣམ་པའི་སྙན་ལམ་དུ། ཆེད་འབུལ། འཕགས་མཆོག་ཕྱག་ན་པདྨོ་ངུར་སྨིག་གར་གྱིས་རྣམ་པར་རོལ་བྋགོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པ་ཆེན་པོ་དོན་གྱི་སླད་དུ་མཚན་ནས་སྨོས་ན་ྋརྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་ངག་དབང་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་སྲིད་གསུམ་དབང་བསྒྱུར་མཚུངས་པ་མེད་པའི་སྡེ་དཔལ་བཟང་པོ་མཆོག་ལ། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཆེས་མཐོང་གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་ཞུས་པར། རང་ཅག་གངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་གུས་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་མཚོན་ཆེད་སྔ་ལོ་ནས་བཟུང་ལོ་རེ་བཞིན་ལོ་དེབ་ གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་ཞེས་པའི་དེབ་ཅིག་འདི་ག་སེར་བྱེས་བཀའ་རམས་འཛིན་གྲྭའི་སློབ་གཉེར་བ་སྐོར་ཞིག་ནས་ཆེད་སྒྲིག་ཞུས་དང་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་དགོངས་མངའ་བཞིན། ད་ལོར་སྔར་དང་མི་འདྲ་བར་སྙན་རྩོམ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར། ྋགོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པའི་མཛད་བརྒྱ་ཁག་ལས་འཕྲོས་པའི་དཔྱད་རྩོམ་གང་ལེགས་ཁ་ཤས་ཤིག་འདོན་འཆར་ལགས་ན། འདི་ག་རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་གིས་རེ་སྐུལ་བྱེད་འོས་ཁག་ཅིག་བདམས་དོན་བཞིན་མཆོག་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་གཞི་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་གཅིག་བཅུ་གཉིས་སུ་སླེབས་ནའང་གཏོང་ཡིག་ཙམ་ཡང་འབྲི་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་འདི་འམ་ཡང་ན་རང་མོས་ལྟར་གོང་གསལ་ནང་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཁ་བྱང་ཞིག་བཙལ་ཏར་དཔྱད་གླེང་ལྗགས་རྩོམ་ཤོག་ངེས་བཞི་ལས་མི་ཉུང་བ་ཞིག སྤྱི་ཟླ༥པ་མ་རྫོགས་ཚུན་འདི་ག་རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་ལ་འབྱོར་ཐབས་ཀྱིས་ང་ཚོས་སྤྱི་སེམས་སྟོང་ཟད་སུ་མི་འགྲོ་བའི་སྐྱབས་འཇུག་མཁྱེན་ཀློང་ཆེན་པོར་བཞེས་གནང་ཡོད་པ་ཞུ་ཞུ། གསེར་གྱི་གཟེངས་རྟགས་རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་གིས། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༩ ༤ ༢༠ ཉིན་གུས་པས་ཕུལ།།…
བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་ཟིན་ཐོ་གསར་བ་ཞིག
བོད། ལྷ་ྐླུ་གཉན་གསུམ།
བོད་གངས་ཅན་པ་ཚང་ལ་གཏམ་དཔེ་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་། ཁ་ནས་གང་བཤད་ལ་མ་བལྟ། ལག་ནས་གང་བྱེད་ལ་ལྟོས་ཟེར་བ་དེ་ནི་ཅི་འདྲའི་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་མ་རེད་དམ། ལྷག་པར་དུ་དེ་རིང་སང་གི་དུས་ཚོད་འདི་ལ་དྲ་ཐོག་པ་ང་ཚོའི་ཁ་ལས་ཡིག་རྨོངས་པའི་ལག་ལེན་ལ་ནུས་ཤུགས་བླ་མ་མེད་པ་ཞིག་ཐོན་བཞིན་པ་ཡོད་པ་འདི་དག་ནི། ད་སྐབས་ང་ཚོས་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་དུ་གྱུར་ནས་འོང་དུས། ང་ཚོ་ནི་བཤད་རྒྱུ་དགའ་བ་ལས་ལག་ལེན་བྱེད་མཁན་མིན་པར་ཁས་ལེན་མི་བྱེད་ཐབས་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད།
འདི་ནི་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ན་༧རྒྱལ་བའི་བཀའ་གསུང་ལག་ལེན་དངོས་སུ་བསྟར་བའི་ལྷ་སྡེ་ཐོག་མ་ཞིག་རེད།
ཕྱི་རྒྱལ་བས་བོད་པར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་ལོ་རྒྱུས་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་བཞིན་འདུག
གཤམ་དུ་རྡེག་གནོན་བྱོས་དང་ལྟད་མོ་འདུག ཕྱག་གསུམ་བཙལ་ནས་ཉོན་དང་བློ་སྐྱེད་འདུག དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་རྣམ་དཔྱོད་དྲན་གི་འདུག བསམ་བཞིན་ངོ་ཚས་གདོང་བ་ཚ་གི་འདུག http://www.voanews.com/tibetan/video.cfm
ཡུལ་ཕྱོགས་སོ་སོའི་གསར་འགྱུར་གསལ་པའི་མེ་ལོང་ཞེས་པའི་ཚགས་པར་གྱི་དྲ་ཚིགས།
དྲ་གྲོགས་ལྷན་རྒྱས། http://www.columbia.edu/cgi-bin/cul/resolve?clio6981643 ཀོ་ལུམ་སྦི་ཡ་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་དྲ་ཚིགས་འདིའི་ནང་ན་དེ་སྔ་ཁུ་ནུ་མཐར་ཕྱིན་སྦ་སྦུ་ཞེས་པས་རྒྱ་གར་ཀ་ལོན་སྦུག་ལ་བཏོན་པའི་ཡུལ་ཕྱོགས་སོ་སོའི་གསར་འགྱུར་གསལ་པའི་མེ་ལོང་ཞེས་པའི་བོད་ཡིག་གི་ཚགས་པར་་དེ་སྤྱི་ལོ་༡༩༣༣ ལོ་ནས་ ༡༩༦༡ བར་གྱི་ཚགས་པར་འདོན་ཐེངས་མང་ཆེ་པར་བཤུས་བརྒྱབ་པ་ཀློག་རྒྱུ་འདུག འདི་ནི་དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་ཉི་ཤུ་དྲུག་ཅུའི་བར་གྱི་སྟོད་ཀྱི་བོད་ཀྱི་ཆོས་་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་སྤྱད་ཀྱི་སྒེའུ་ཁུངས་ཤིག་ཡིན་པ་སྨོས་མེད་ཡིན།
༼ སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཔའ་རྟུལ་ཚོ་ ༽བཀླགས་པ།
ཟླ་བ་ཚེ་རིང། ༼ ཧྥ་རན་སི ༽
གོང་གི་ཁ་བྱང་འདི་གཟིགས་སྐབས། བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་ཁང་གིས་ཉེ་ཆར་དཔར་དུ་བསྐྲུན་པའི་༼ སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཔའ་རྟུལ་ཚོ་ ༽ ཞེས་པ་བཀླགས་རྗེས། ངས་རྩོམ་དེབ་དེའི་ནང་འཁོད་པའི་ཉེ་རབས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ངོས་དང་། རྩོམ་པ་པོ་མའེ་ཀེལ་ ཌྰ་ནྰམ་ལགས་ཀྱི་རྩོམ་རྩལ་ཀྱི་ངོས། དེ་བཞིན་བོད་བསྒྱུར་བྱེད་པོ་དགེ་འདུན་རབ་གསལ་ལགས་ཀྱི་འགྱུར་རྩལ་གྱི་ངོས་སོགས་ལ་བྲིས་པའི་དཔེ་དེབ་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཡིན་པར་དགོངས་ངེས། དྲང་པོར་བཤད་ན། ང་ལ་ཕྱོགས་ངོས་དེ་དག་ལ་དཔྱད་པ་སྤེལ་རྒྱུའི་ཤེས་འཇོན་གང་ཡང་མེད་ལ། ནམ་རྒྱུན་རང་ཉིད་ལ་དང་བ་འདྲེན་པའི་དཔེ་དེབ་གང་རུང་བཀླགས་རྗེས་དེར་དྲན་ཐོའམ་ཟིན་བྲིས་ཤིག་འགོད་པར་ཡང་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ངས་གོང་གི་ཁ་བྱང་འདི་བེད་སྤྱོད་བྱེད་དོན་ནི་དཔེ་དེབ་འདི་དང་འབྲེལ་བའི་སེམས་ཁྲལ་གཞན་ཞིག་གླེང་འདོད་པས་ཡིན།
འདས་ལོའི་ལོ་མཇུག་ལ་རྒྱ་གར་དུ་ཕྱིན་སྐབས་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་ཁང་གིས་༼ སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཔའ་རྟུལ་ཚོ་ ༽ཞེས་པའི་ལོ་རྒྱུས་རྩོམ་དེབ་དེའི་བོད་འགྱུར་མའི་པར་ཕུད་ཅིག་གནང་བྱུང་། ཕྱིར་ཡོང་རྗེས་གཟའ་མཇུག་གི་ངལ་གསོ་དང་ལས་ཀའི་བར་གསེང་ཡོད་ཚད་སྤྱད་ནས་བཀླགས་པ་ཡིན། ཨ་རིའི་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྒྱབ་རྩ་བྱས་པའི་བོད་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་རྣམས་དང་།
བྱ་ཚིག་གི་རྩོད་པ།
གཡང་སྐྱབས་རྒྱལ། ———————— ངས་འཐེན་ཐུག་བསྐོལ་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་གྲོ་ཕྱེ་བརྫིས་ཚར། ཚལ་དང་ཤ་གཏུབས་ནས་རྔོ་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དུས་དེར་རྒྱ་གྲི་རྣོན་པོ་དེའི་ཁ་ཤོར་ནས་ངའི་ལག་གཡོན་མའི་མཐེ་བོང་གི་རྩེའི་སེན་མོ་ལ་ཕོག སེན་མོའི་དཀྱིལ་ལ་འཁེལ་ནས་མར་ཟུག་སྟེ་མཐེ་བོང་གི་ཤ་ངོ་ནས་བཅད། ཁྲག་དམར་ཚར་རེ་ཐོན། ངའི་ཤག་རོགས་ཚེ་རིང་ཡང་ལས་ཀ་གྲོལ་ནས་ནང་ལ་སླེབས་ཡོད་ཅིང་། ཁོས་བརྙན་འཕྲིན་ནང་གི་གསར་འགྱུར་ལ་ལྟ་བཞིན་འདུག ངས་སྐད་བརྒྱབ། “ཁོ་རེ། ཁྲུས་ཁང་ནང་ནས་རྨ་དཀྲིས་ཤིག་འཁྱེར་ཤོག་དང་” “གང་བྱས་སོང་།” “ངས་མཛུ་གུ་གཏུབས་སོང་། གྲིའི་ཁ་ཤོར་ནས།” …
རང་གིས་རང་ལ་སྐྱག་རྫུན་བཤད་པ།
བོད། ལྷ་ྐླུ་གཉན་གསུམ།
མི་ཚོས་རྫུན་ཟེར་དུས་གཞན་གྱིས་བཤད་པ་ལས་རང་གིས་རང་ལ་རྫུན་བཤད་ཀྱི་ཡོད་མེད་ཐད་དུ་བསམ་བློ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་རེད་དམ། འོན་ཀྱང་། ངས་རང་གིས་རང་ལ་རྫུན་བཤད་པའི་བསྐོར་ཞིག་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། རྫུན་འདིས་ང་རང་ལ་ཐེངས་ཅི་ཙམ་ལ་མགོ་བསྐོར་བཏང་བ་ཡང་རང་གིས་ཤེས་ཀྱང་ད་དུང་འགྱུར་བ་ཞིག་གཏོང་མ་ཐུབ།
རྫུན་འདི་ཅི་ལྟར་རང་གིས་རང་ལ་བཤད་པ་རེད་ཟེར་ན། ང་རང་ནི་དུས་རྒྱུན་དུ་ཐ་མག་འཐེན་རྒྱུས་གོམ་གཤིས་ངན་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དེ་དང་འགྲོག་ནས་བཤད་པ་རེད། ངས་རང་གི་མི་ཚེ་ནང་དུ་ཐ་མག་འཐེན་པའི་གྲངས་ཀ་ནི་གཏན་ནས་རྩིས་ཀྱི་མི་ལོངས་པ་ཡིན་ལ། ངས་ད་ནི་ཐ་མག་གཅོད་མཚམས་འཇོག་དགོས་ཟེར་ནས་རང་གི་རང་ལ་བཤད་པའི་གྲངས་ཀ་ཡང་རང་གི་སེམས་སུ་དྲན་གྱི་མི་འདུག ངས་ཐེངས་མང་བོར་རང་གིས་རང་ལ་འདི་ལྟར་བཤད་པ་ཡིན།
བཀག་རྒྱ་མེད་པའི་འབྲི་རྩོམ།
དྲ་གྲོགས་ལྷ་ཀླུ་གཉན་གསུམ་གྱིས་ང་ཡི་“སྙན་རྩོམ” ཡིན་ན་ཞིག་ཀློག་འདོད་ཡོད་ཟེར་གི ངས་འོག་ཏུ་བྲིས་པ་འདི་ “སྙན་རྩོམ”ཡིན་ མིན་མི་ཤེས། གོང་གི་ཤོ་ལོ་ཀའི་ཚིག་རྐྱང་དེ་དག་གྲངས་ཀ་མང་ཉུང་ཏག་ཏག་ཡོང་བར་གཟབ་གཟབ་བྱས་ ཁུལ་བྱས་ཀྱང་ཚིག་རྐྱང་གཅིག་གི་གྲངས་ཚད་ལ་མང་ཉུང་ཤོར་ཐལ། ཇོ་རིན་པོ་ཆེ། ལྷ་ཀླུ་གཉན་གསུམ་ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་གཅིག་པོ་ལ་འཛུབ་མོ་བཙུགས་ནས་ངས་བྲིས་བ་དེ་ སྙན་རྩོམ་མ་རེད་ཟེར་ན་མི་འགྲིགས། དེར་བརྟེན་འདི་ལ་བཀག་རྒྱ་མེད་པའི་འབྲི་རྩོམ་ཟེར་ན་གང་འདྲ་འདུག
མ་ཡུམ་ལགས།
ནུབ་ཕྱོགས་ཡུལ་དུ་འགྲུམ་དུས།།
འཛུམ་པའི་བསུ་མ་མིན་འདུག།
འཇམ་པ་ཨ་མའི་བྱམས་སྐྱོང་།།
ཡིད་ལ་ལྷང་ལྷང་དྲན་སོང་།།
ཕྱི་གླིང་ནུའུ་ཡོག་གྲོང་དུ།།
མི་གཡོག་རྒྱུགས་ཀྱིན་རྒྱུགས་ཀྱིན།།
ཚེ་འདི་བསྐྱེལ་པ་ཡིན་ན།།
མི་ཚེའི་སྙིང་པོ་འགྲུབ་ཨང་།།
མཚོ་ངོགས་ལ་ལྟ་སྐོར་ཕྱིན་པ།
ཉེ་བའི་ཆར་ནུབ་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ངོགས་སུ་ལྟ་སྐོར་ཐེངས་གཅིག་འགྲོ་བའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་ཅིང་། མཛེས་སྡུག་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཉ་རིགས་མང་བོ་ཞིག་གིས་འདྲེན་བྱེད་ཟུང་གི་ཉེའུ་ཆུང་གཉིས་ཡང་ཡང་བསླུས་ཤིང་དམ་དུ་བཟུང་ལ། ཁོ་ཚོའི་སྒེག་པའི་ཉམས་དང་མྱུར་ལ་རྐྱེན་པའི་འཁྱུག་འགྲོས་ཀྱིས་ཡིད་ཀྱི་བརྟན་པ་ཅིག་གྱུར་དུ་འཕྲོག དེ་རིང་སྐྱར་དུ་སྙིང་ལ་རྗེ་བའི་ཉ་རིགས་འདི་དག་གི་མི་འདྲ་བའི་ཉམས་དང་ཁྱད་ཆོས་ཡིད་ངོར་འཕོས་ཏེ་སེམས་ནས་བསྐྱུར་ཐབས་མི་འདུག་པས་འདིར་ཉ་རིགས་འགའ་ཤས་ཤིག་ངས་ཁོ་ཚོར་བཅངས་པའི་བརྩེ་བ་མཚོན་བྱེད་དུ་ངོ་སྤྲོད་བསྡུས་ཙམ་རེ་བྱེད་ན་འདོད་བྱུང་། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཉ་འདི་རིགས་མཐོང་མཁན་ང་དང་པོ་དེ་མིན་ན་ཡང་། འདི་རིགས་བོད་ཡིག་ནང་བོད་མིར་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་མཁན་གཅིག་བྱས་ན་ང་དང་པོ་ཡིན་ཡང་སྲིད། ད་འདི་ནས་མར་བོད་མིང་རེ་བཏགས་ཏེ་ངོ་སྤྲོད་ཞུ་གི་ཡིན།
ཉ་མཆོངས་རྒྱག(dolphin)
ཉ་མཆོངས་རྒྱག་ནི་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ནས་ཡར་མཁའ་ལ་མཆོངས་ཤར་ཡང་ཡང་རྒྱག་རྒྱུར་དགའ་ལ་ཁོ་ཚོའི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་མཆོངས་ཉམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་འདིའི་སྐྱེ་བོ་སུ་ཞིག་གི་ཡི་ག་བཟུང་མ་མྱོང་། ཁོ་ཚོ་ཆུ་ངོས་ནས་ཡར་ཕི་ཊི་ ༢༠ མཆོངས་ཐུབ་པ་དང་། རྐྱལ་རྒྱབ་ནས་རྒྱུག་ཤར་གློད་ན་ཆུ་ཚོད་རེར་མལ་ལེ་ ༢༥ རྒྱུགས་ཐུབ་སྐད། དེ་ནི་འཛམ་གླིང་ཐོག་ཆུ་རྐྱལ་བ་མགྱོགས་ཤོས་ལས་ལྡབ་གསུམ་གྱིས་ལྷག་འདུག
གསར་འགྱུར་གཉིས།
གསར་འགྱུར་གཉིས་ངེད་ཀྱི་སེམས་སུ་ཡང་ཡང་འཁོར་བྱུང་། གསར་འགྱུར་དེ་གཉིས་ངེད་ཀྱིས་དུས་བབ་གསར་ཤོག་དང་དྲ་རྒྱ་ལས་མཐོང་བྱུང་། དེ་གཉིས་ཀ་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་ལུགས་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ལ་འབྲེལ་འདུག གསར་འགྱུར་དང་པོ་དེ་ནི། དུས་བབ་གསར་ཤོག་ཏུ་འཁོད་པའི་གླ་ཡོད་གསལ་བསྒྲགས་སྐོར་ཅིག་ལས་མཐོང་བྱུང་། གསལ་བསྒྲགས་དེ་ཚོ་ནི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་རྐུབ་སྟེགས་ཁྲོད་དུ་ཇོ་ནང་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་སྟེགས་བུ་དགོས་པའི་སྐོར་དེ་རེད་ལ། ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་གྱི་བླ་ཆེན་དག་གིས་འདི་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་འདུག ང་ནི་རྩ་བའི་ཆ་ནས་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་དང་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ཟེར་བ་འདི་གཉིས་ཀ་ལ་དགག་ཕྱོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་འཛིན་མཁན་ཞིག་ཡིན། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཧ་ཅང་ལས་སླ་བོ་ཞིག་སྟེ། ཆོས་ནི་ཚེ་ཕྱི་མའི་བདེ་སྡུག་གཉེར་བ་ཞིག་དང་། སྲིད་ནི་ཚེ་འདིའི་བདེ་སྡུག་གཉེར་བ་ཞིག་རེད་དྲན། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྲིད་སྤངས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ཟིན་པའི་རྗེས་ལ་སྲིད་ཀྱི་ཁྲི་མཐོན་པོ་དག་ལ་འགྱིངས་པ་ནི་ཧ་ཅང་མ་འོས་པ་ཞིག་རེད་དྲན། འོན་ཀྱང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་གཏན་འཁེལ་ཟིན་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་བརྟེན་མུ་མཐུད་ནས་གུས་ཞབས་ལོས་བྱེད། དེས་ན།…
སྤུན་མཆེད་དྲན་པའི་སྔ་དགོང་།
བོད། ལྷ་ྐླུ་གཉན་གསུམ།
འདི་ནས་བཞུར་བའི་ཕ་རོལ་དུ།།
གང་དུ་སོང་བའི་རྐང་རྗེས་སུ།།
དྲན་ཤིང་ལྕི་མོའི་རང་གཟུགས་དེ།།
སེམས་ཀྱི་མཚོ་མོའི་ཁ་རུ་སྐྱོམས།།
མཛའ་བའི་དུངས་ཞེན་ཆེ་བ་ཡི།།
ཐ་སྙད་དང་བསྟུན་སྤུན་མཆེད་དེ།།
རྒྱང་རིང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཡུལ་ན།།
བདེ་བར་ཡོད་པ་སྔ་ནས་ཐོས།།
གནའ་དེང་གི་བོད་པ།
བོད། ལྷ་ྐླུ་གཉན་གསུམ།
གྲགས་ན་མི་ཉན་ས་སྟེང་ན་མུན་པ་ཡི་རང་བཞིན།།
བསྡད་ན་མི་བདེ་སེམས་འདི་ཉོན་རྨོངས་ཀྱི་གྲོགས་པོ།།
བཤད་ན་མི་རུང་ཁ་འདི་ཚེར་མ་ཡི་དུག་ནག།
བགད་ན་མི་མཛེས་མི་སེམས་གཏུབ་བྱེད་ཀྱི་སྤུ་གྲི།
ཤི་ན་མི་ཡོང་ཚེ་འདི་ཡུན་ཐུང་གི་འགྲུལ་བ།།
གསོན་ན་དཀའ་བ་འཚོ་བའི་མངར་སྐྱུར་ནི་མོད་པ།།
རྒས་ན་མི་གཟོད་ལུས་འདི་ལན་ཆགས་ཀྱི་འཁུར་རོ།།
གཞོན་ན་མི་བྲིན་ང་རྒྱལ་འཁང་སེམས་ཀྱི་ཚོར་འདུ།།
ཡག་ན་མི་འགྲིག་ཚང་མའི་སེམས་ཁོང་དེ་དཀྲུགས་བྱེད།།
བཙོག་ན་མི་བཟང་མི་ཀུན་འཕྱ་དམོད་ཀྱི་གཞི་མ།།
