བེ་རི་འཇིགས་མེད་དབང་རྒྱལ།
===========
ཕན་བདེའི་ཟླ་བ་གངས་རིའི་རྩེ་ནས་འཚར༎
དཀར་གསལ་འོད་སྣང་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ལ་བརྡལ༎
བྱམས་བརྩེའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་ནས་རྫོགས༎
མུན་སེལ་འོད་ཐིགས་ནམ་ཡང་སིལ་གྱུར་ཅིག།
སྟོང་གསལ་སེམས་ཉིད་རིག་པའི་ཁྱེའུ་ལ༎
ཀུན་རྟོག་མངར་སྐྱུར་ངེས་མེད་བྲོ་བའི་རོ༎
སྟེར་མཁས་སྒོ་ལྔའི་སྤྲེ་འུའི་འགྲོ་འདུག་གིས༎
ངེས་མེད་འགྱུར་འགྲོས་རྩེན་པ་སུ་ཡིས་འགོག།
གཤམ་གསལ་གྱི་གློག་བརྙན་འདི་ནི་ཧ་ཅང་བལྟར་མི་བཟོད་པའི་གློག་བརྙན་ཞིག་རེད་འདུག ཡིན་ན་ཡང་། དྲ་ཐོག་ལ་ཁྱབ་འདུག ཀླ་ཀློའི་སྤྱོད་པ་ཟེར་བ་དེ་འདི་འདྲ་ཞིག་ལ་གོ་དགོས་པ་ལས་གཞན་ཅི། http://www.youtube.com/watch?v=PqjC9Wa3sxE
སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས། ཨ་མེ་རི་ཁ་ནས་མགོ་ཚུགས་པའི་དཔལ་འབྱོར་ཉམས་རྒུད་བྱུང་སྟངས་དེར་ངོ་སྤྲོད་ཁ་གསལ་རེ་བྱེད་ཐུབ་བམ། ལ་ལས་བཤད་ན་དེ་ནི་ཨ་མེ་རི་ཁའི་ཚོང་སྡེ་ཁག་ཁ་ཤས་ཤིག་གིས་བུན་གཏོང་བྱས་ཉེས་ལས་བྱུང་བ་རེད་ཟེར། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཡང་སྙིང་དངུལ་དེ་སུའི་ལག་པར་ཡོད་པ་རེད། ལ་ལས་ཨ་མེ་རི་ཁས་དམག་འཁྲུགས་རྒྱག་ཡུན་རིང་དྲགས་པས་རེད་ཟེར། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཨ་མེ་རི་ཁའི་གཞུང་ལ་དངུལ་མེད་པ་མ་གཏོགས་སྒེར་ཁག་དང་ཡུལ་ལུང་གཞན་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ག་འདྲ་བྱས་ནས་ཐེབས་པ་རེད། དཔེར་ན། འཛམ་གླིང་འདི་ཁང་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་ཁང་པ་དེའི་ནང་དུ་མི་བཅུའི་རྒྱན་རྩེད་རྩེ་བཞིན་ཡོད་ན་མི་གཅིག་གིས་དངུལ་ཡོངས་རྫོགས་ཤོར་སོང་རུང་མི་གཞན་ཞིག་ལ་ཐོབ་པ་ལས་འོས་མེད་པ་བཞིན་ཨ་མེ་རི་ཁའི་ཚོགས་སྡེ་ཁ་ཤས་ལ་ཚོང་ཉེས་བྱུང་བས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་རྡིབས་སྐྱོན་ག་འདྲ་བྱས་ནས་བྱུང་བ་རེད། ལ་ལས་འཛམ་གླིང་འདི་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཡིན་སྟབས་གཅིག་ལ་དངུལ་མེད་ན་ཐམས་ཅད་ལ་མེད་པ་ཆགས་པ་རེད་ཟེར། དེ་ལྟར་ན་སུ་གཅིག་ལ་ཡང་དངུལ་མེད་ན་དངུལ་དེ་གང་དུ་ཕྱིན་པ་རེད། ལ་ལས་དངུལ་རང་ཤོག་བུ་ཡིན་སྟབས་གང་དུ་ཡོད་མེད་ལ་ཁྱད་མེད་པར་གཙོ་བོ་རྒྱུ་དངོས་ཀྱི་མ་རྩ་དེ་སུའི་ལག་ལ་ཡོད་མེད་དེ་གཙོ་བོ་རེད་ཟེར། དེ་ལྟར་ན་འཛམ་གླིང་འདིར་རང་བྱུང་ཐོན་རྫས་དང་ཐོན་སྐྱེད་དངོས་རིགས་ལ་ཚབ་ཆེའི་ཉམས་རྒུད་གང་ཡང་མ་བྱུང་བར་སྔར་མུས་བཞིན་ཐོན་གྱིན་ཡོད་སྟབས་གློ་བུར་དུ་ཉམས་རྒུད་ག་འདྲ་བྱས་ནས་ཕྱིན་པ་རེད།
བེ་རི་འཇིགས་མེད་དབང་རྒྱལ།
སེམས་མཐའ་མཁའ་ལ་ཟུག་པའི་ཚོར་སྙེགས་ཀློང༌།།
ས་མཐའ་རིག་པས་བསྐོར་བའི་བརྗེད་ཐོ་རིས།།
མུ་མཐའ་མེད་པའི་གནམ་སའི་བར་སྲུབས་ནས།།
ཟད་མཐའ་བྲལ་བའི་ལྟད་མོའི་སྣང་བརྙན་སྐྲུན།།
མདོ་ ཁམས་ཧོར་ཐང་ཆེན་མོའི་ཚེ་སྲོག རྩོམ་པ་པོ་བྲག་སྨོན་ཡ་མ་རཱ་ཛ། མཚན་དངོས་བྲག་འགོ་དགེ་བཤེས་ཡེ་ཤེས་འོད་ཟེར་ནི། བོད་ཕྱི་ནང་གི་མི་སྣ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་ངོ་ཤེས་ངེས་ལ། གལ་ཏེ་ངོ་མི་ཤེས་པ་ཆ་བཞག་ནའང་མ་མཐའ་ཡང་མིང་འདི་གོ་མྱོང་སྲིད། ཁོང་ གིས་དེ་སྔོན་དེབ་གཉིས་བྲིས་ཟིན་པའི་སྒང་ལ། རང་ཉིད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ངོ་སྤྲོད་མདོ་བསྡུས་རེ་ཡོད་པ་དེ་གས་མ་འཐུས་པ་མེད་མོད། འོན་ཀྱང་དེབ་སྔ་མ་གཉིས་བཀླགས་མྱོང་མེད་མཁན་དང༌། གལ་ཏེ་ཀློག་མྱོང་ནའང་ངེས་ཤེས་གསལ་པོ་མེད་པ་ཚོའི་ཆེད་དུ། དེབ་འདིའི་མགོར་ཡང་རྩོམ་པ་པོའི་ངོ་སྤྲོད་རགས་བསྡུས་ཤིག་གླེང་འདོད་བྱུང༌།
དེ་ལས་མང་བ་། “རྩོམ་མདོ་ཁམས་ཧོར་ཐང་ཆེན་མོ་རྩོམ་པ་པོ་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།” »
དགེ་འདུན་རབ་གསལ།
བདུན་ཕྲག་གཉིས་ཙམ་གྱི་གོང་དུ་ཕྲན་ལ་ ཨ་འཇམ་དབྱངས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་”བོད་ཁམས་ཉུལ་བ་”ཞེས་པའི་དེབ་དེ་རག་བྱུང་། དེབ་ཀྱི་ཆེ་ཆུང་དང་མཐུག་ཚད། དེ་ནས་ཇུས་འགོད་བཅས་ཀྱིས་དེང་སང་གི་འགྲུལ་བསྐྱོད་པའི་ལག་དེབ་ཅིག་ཡིན་པའི་ཚོར་སྣང་སྟེར། ཁ་ཕྱེ་ནས་བམ་ཀློག་རེ་བྱེད་དུས་འདི་ན། དེང་སང་གི་འགྲུལ་བསྐྱོད་པའི་ལག་དེབ་༼guide book༽ཅིག་དང་མི་འདྲ་བ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ལ། དཔེར་ན། ས་ཁྲ་དང་པར་རིས་མང་པོ་མེད་ཅིང་། ཚོང་ཟོག་དང་མགྲོན་ཁང་། ལྟ་སྐོར་ཡུལ་ཁམས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་སོགས་མེད་པ་རེད། འདི་ཚོ་ཡོད་ན་ཨ་འཇམ་གྱི་དེབ་འདིའི་མཐུན་རྐྱེན་ནམ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ཡིན་མིན་གོར་མ་ཆག
ཁྱེད་ཀྱིས་འདི་གཅིག་གཟིགས་ནས་ང་ལ་བསམ་ཚུལ་ཞིག་གསུངས་དང་། http://www.youtube.com/watch?v=CeJ3cQdD3ck&feature=related
སེམས་པ་སྐྱོ་བའི་གླུ་ཞིག།
ཕ་ཡུལ་ཕྱོགས་ནས་བླངས་ཡོད།
བོད་ཁམས་སྟོད་སྨད་ཀུན་ལ།
བཙོན་དང་དམག་མིས་འཁེངས་འདུག
གསོན་པོ་རང་དབང་བྲལ་བ།
གཤིན་པོ་མར་མེ་བྲལ་བ།
ཕ་མ་བུ་ཕྲུག་མེད་པ།
བུ་ཕྲུག་མགོ་འདོན་མེད་པ།
སངས་རྒྱས་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས། ————– ཨ་རིའི་ཇོར་ཇི་ཡ་མངའ་སྡེའི་གྲོང་ཁྱེར་ཨེ་ཊི་ལན་ཌའི་ནང་ཡོད་པའི་ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གིས་ཟླ་འདིའི་ཚེས་༢༣ ཉིན་ནས་བཟུང་བདུན་གཅིག་རིང་ལ་བོད་ཀྱི་བདུན་ཕྲག་སྲུང་བརྩི་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ལས་གཞིའི་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་ཉིན་ལ་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་སྐུ་ཚབ་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས་ལགས་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ད་ལྟའི་གནས་བབ་ངོ་སྤྲོད་དང་བསྒྲགས་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་རྒྱུ་རེད། བདུན་ཕྲག་གཅིག་རིང་གི་ལས་རིམ་ཁྲོད་དུ་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་གཞི་སྣ་མང་ཞིག་སྤེལ་རྒྱུའི་ཁྲོད་དུ། ནོར་གླིང་ནས་ཕེབས་པའི་ལྷ་བྲིས་པ་གཉིས་ནས་བོད་ཀྱི་ལྷ་བྲིས་སྒྱུ་རྩལ་ངོ་སྤྲོད་དང་། དེ་བཞིན་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ནས་ཕེབས་པའི་ཚན་རིག་ཡིག་སྒྱུར་བ་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྒྱལ་སྤྭིའི་བོད་ཀྱི་ཚན་རིག་ཡིག་སྒྱུར་བྱ་བའི་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུ་རེད། བོད་ཀྱི་བདུན་ཕྲག་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ལོར་ཨེ་མོ་རི་དང་བོད་ཀྱི་མཐུན་ཚོགས་དབུ་བརྙེས་པ་ནས་བཟུང་ལོ་རེར་ཐེངས་རེར་སྤེལ་བཞིན་པའི་ལས་གཞི་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་དཔོན་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་ལས་གཞི་འདིའི་གཙོ་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། བོད་ཀྱི་བདུན་ཕྲག་གི་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་དང་ཉིན་རེའི་གསར་འགྱུར་ལ་གཟིགས་འདོད་ན། ཨེ་མོ་རི་དང་བོད་ཀྱི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་བོད་ཡིག་དྲ་གནས་སུ་ཕེབས་རོགས། http://kiind.com/tibetweek/index.html འདི་ནི་ཕྱི་རྒྱལ་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཚོགས་པ་ཞིག་གིས་བསྐྲུན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་བོད་ཡིག་དྲ་གནས་ཐོག་དང་པོ་ཡང་ཆགས་ཀྱིན་ཡོད།
ཀུན་གསལ་ནས
———–
ཚན་རིག་པ་ཁྲེ་ཁོ་ཕ་རིང་དང་ཁོང་གི་གཞུང་ལུགས།
ཚན་རིག་གསར་བརྗེ་མེས་པོ་རུ་འབོད་པའི་ནི་ཁོ་ལའ་སུ་ཁོ་ཕེར་ནིཀས་(Nicolas Copernicus,1473-1543)མཆོག་གིས་གནའ་བོའི་ཚན་རིག་པ་གྲགས་ཆེན་ཕ་ཁྲོ་ལེ་མེས(Ptolemy,90-168ad)་བརྩམས་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་བསྟན་བཅོས་(འདིའི་བཤད་སྲོལ་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་བོད་ལ་འགྱུར་ཡོད)ཀྱིས་ ལོ་ངོ་༡༤༠༠རིང་ལ་འཛམ་གླིང་གི་མི་ཕལ་ཆེ་བ་ཡིད་ཆེས་བསྐྲུན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ བཀོད་པའི་བཤད་སྲོལ་ལས་ལོགས་སུ་བཤད་སྲོལ་ཞིག་གསར་གཏོད་བྱས་ནས་ཚན་རིག་གི་གསར་ བརྗེ་དུས་རབས་མགོ་ཚུགས་མོད། ཡི་ཤུའི་གསུང་རབས་གསར་མའི་བཤད་སྲོལ་དང་མ་མཐུན་པས།ཡེ་ཤུ་བ་ཚོས་ཁོ་ཕར་ནིཀས་ ཡི་གསར་གཏོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་༡༨༣༥ལོའི་བར་ཏུ་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད། ཚན་རིག་པ་ཁོང་འདས་ཟིན་ནའང་ཚན་རིག་གི་གསར་བརྗེ་བ་འདས་ཚར་མེད། ཁོ་ཕར་ནི་ཁོཀས་འདས་ པའི་ལོ་གསུམ་གྱི་རྗེས་སུ་སྒྲེན་རྨག(Denmark)ནང་ཚན་རིག་གི་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་ཁྲེ་ཁོ་པ་རིང་(TychoBrahe)་༡༥༤༦་ ལོར་སྐུ་འཁྲུངས།ཁོས་ལོ་ན་ཆུང་དུས་ཁྲིམས་ལ་སློབ་སྤྱོང་བྱས་ནའང་།གནམ་རིག་པ་ ཞིག་གིས་༡༥༦༠ལོའི་ཟླ་༨་ཚེས་༢༡་ལ་གཟའ་འཛིན་བརྟག་པ་ལེགས་པར་ཤེས་ཡོད་པ་མཐོང་ ནས་ཁོ་དེ་ལ་ངོ་མཚར་སྐྱེས་པས་སྐར་རྩིས་སྤྱངས། ཁོང་གིས་སྔ་ཕྱི་བྱས་ནས་སྐར་དཔྱད་ཁང་ཁ་ཤས་བཙུགས་པ་དང་དེའི་ནང་གནམ་རིག་པ་ སློབ་མ་བརྒྱ་ལ་ཉེ་བ་ཡོད་པར་བཤད།རོ་མན་སྐྱབས་མགོན་མཆོག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ལས་ ཁྲེ་ཁོ་པ་རིང་གིས་ཚད་ཐུག་ལེན་པའི་མཁོ་ཆས་བསྒྲིགས་ནས་སྐར་དཔྱད་ཁང་བཙུགས་པ་ དེ་ནི། དེ་དུས་ཡུ་རོབ་ གླིང་གི་སྐར་དཔྱད་ཁང་ཆེ་ཤོས་དང་ངོ་མཚར་ལྡན་ཤོས་ཡིན་པར་མ་ཟད། པ་རིང་ཁོང་ནི་ཡུ་རོབ་ཀྱི་ཆེས་མཐའ་མའི་རིག་པ་ཁོ་ནས་གཟའ་སྐར་བརྟག་དཔྱད་མཁན་ ཡང་ཡིན།ཁོའི་རྗེས་སུ་རྒྱངས་ཤེལ་ལ་རྟེན་ནས་གཟའ་སྐར་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་པའི་མགོ་ ཚུགས།ཁྲེ་ཁོ་པ་རིང་གི་ལུགས་ནི་ས་གོ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་དཀྱིལ་དུ་འདོད་པའི་ཕ་ ཁྲོ་ལེ་མེ་ལུགས་དང་འཇིག་རྟེན་འདིའི་གཟའ་སྐར་ཚང་མའི་ལྟེ་བ་ཉི་མ་ཡིན་པར་འདོད་ པའི་ནི་ཁོ་ལའ་སུ་ཁོ་ཕེར་ནིཀས་ཡི་ལུགས་གཉི ས་ཀྱི་དབུས་སུ་གནས་པའི་དབུ་མའི་ལུགས་ཤིག་རེད། དེ་ཡང་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་གཉིས་ས་གོ་ལ་དཀྱིལ་དུ་གནས་ནས་འཁོར་གྱིན་ཡོད་པ་དང་། མིག་དམར་སོགས་གཟའ་ལྔ་དང་སྐར་མ་རྣམས་ཉི་མ་དཀྱིལ་དུ་གནས་ནས་ འཁོར་གྱིན་ཡོད་པར་འདོད།
ཟླ་འདིའི་ཚེས་༡༨ཉིན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པའི་ཐོག་ྋགོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་གོང་མཐོར་འགྲོ་ཐབས་དང་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་གནད་སྨིན་ཡོང་ཐབས་སུ་སྤྱི་འཐུས་ཚང་མས་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་དང༌། ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་ལ་སྙིང་ནས་བརྩི་བཀུར་ཐོག གུ་ཡངས་དཀྱེལ་ཆེའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་རྟོན་བཞིའི་འཇུག་ལྡོག་མ་འཆོལ་བའི་སྒོ་ནས་སྤྱི་སྨན་འདུན་གྲོས་ལྷུག་པོར་གནང་དགོས་ཞེས་གསུང་འཕྲིན་གནང་ཡོད་པ་རེད། གསུང་འཕྲིན་དེའི་ནང་འཁོད་དོན། སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་བདུན་པའི་ཐོག་ངོ་འབྱོར་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་དང༌། རེས་མོས་ཚོགས་གཙོ་གསར་པ་བཅས་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན། དེང་སྐབས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་དང་ང་ཚོའི་ལངས་ཕྱོགས་བཅས་ཐེངས་མར་བརྗོད་ཟིན་ཁར། ཉེ་ཆར་གསུམ་དུས་ཀྱི་ཡོངས་ཁྱབ་གསུང་འཕྲིན་དུའང་ཞིབ་འཁོད་ཡོད་པ་ཀུན་གྱི་བློ་ངེས་ཡོད་ཤག་ལ་བསྐྱར་ཟློས་མ་དགོས། ཉེ་བའི་བདུན་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནང་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་ཛ་དྲག་གི་གནས་བབ་དང༌། བོད་མིའི་ཞི་བའི་གྱེན་ལངས་དང་བོད་གཞུང་མང་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་ལོ་ལྔ་བཅུ་འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་བཅས་དང་བསྟུན་ཡོ་རོབ་དང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་མཚོན་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་གྲོས་ཚོགས་ཁག་གི་ཐུགས་སྣང་ཆེན་པོས་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་གྲོས་ཆོད་བཞག་པ་དང༌། གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསལ་སྟོན་བྱས་པ་དེ་དག་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་སྤེལ་བའི་ཆ་རྐྱེན་དང༌། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ལ་ཕན་ངེས་བྱུང་ཡོད། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་གལ་གནད་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པས། དེའི་ངོས་ནང་ཀྱང་དྲང་བདེན་ལ་དགའ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱི་དབུས་དང་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་ཁག་དང་འབྲེལ་ལམ་གང་ཐུབ་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་འདས་པའི་བྱུང་རབས་དང༌། ད་ལྟའི་གནས་བབ།…
དེ་ལས་མང་བ་། “གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བདུན་པའི་ཐོག་ྋགོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན།” »
(མདོ་སྨད་ལོ་རྒྱུས་ཆེན་མོ་ཤོག་ལྷེ་ 54-62བར)
བེ་རི་དགེ་བཤེས་འཇིགས་མེད་དབང་རྒྱལ།
གཡུ་ལོས་མཛེས་པའི་གཙུག་ལག་ནགས་ཀླུང་ན།།
སྒྱུ་རྩལ་དྲུག་འགྱུར་སྙན་པོའི་འགྱུ་བག་གིས།།
ཀུན་དགའི་དབྱར་གྱི་དུས་སྟོན་འགུགས་པ་ལ།།
དཔྱིད་ཀྱི་ཕོ་ཉའི་རིན་ཐང་གླེང་པ་རིགས།།
བོད་ཕྱི་ནང་དང་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་གང་སར་རྩོམ་རིག་གི་གྲགས་པའི་མཚན་སྙན་འབར་བ། བོད་རིག་པའི་སྙན་ངག་དང༌། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བའི་རྩོམ་པ་པོ་ཧོར་གཙང་འཇིགས་མེད་ལགས་ཀྱིས། མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་མ་ཟིན་ཙམ་ལ་དཀའ་བ་ཁྱད་དུ་བསད་དེ། བོད་ཕྱི་ནང་དང་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་གང་ས་ནས། རྒྱ་བོད་དབྱིན་གསུམ་གྱིས་མཚོན་པའི་སྐད་ཡིག་འདྲ་མིན་གྱི་དཔྱད་གཞི་ཡིག་ཆ་ཧ་ཅང་མང་པོའི་སྙིང་དོན་གཅིག་ཏུ་བསྡེབས་ནས། ༼མདོ་སྨད་ལོ་རྒྱུས་ཆེན་མོ་༽དེབ་དྲུག་གསར་བརྩམས་གནང་འདུག་པར་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་ལས་འདས་པའི་དགའ་བ་ཆཻས་ཆེར་འཕེལ།
རྩོམ་པ་པོ་ཧོར་གཙང་འཇིགས་མེད་ནི། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་དང་ལྷག་པར་རྩོམ་རིག་ལ་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་ཆད། གོ་མ་མྱོང་བ་ཧ་ལམ་མི་སྲིད་ཟེར་ན་ཆོག ཡིན་ནའང་དེང་རབས་ཀྱི་འགྲོ་སྲོལ་ལ་དཔེ་དེབ་ཅིག་ཐོན་ན་དེའི་འགོར་རྩོམ་པ་པོའི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་དོན་རེ་འགོད་སྲོལ་ཡོད་པ་དེར་ཀློག་པ་པོ་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པ་དང་རྩོམ་པ་པོའི་བཀའ་དྲིན་དྲན་ཕར་ཉེ་བར་མཁོ་བས་ཅིས་ཀྱང་འགོད་འོས་པར་སེམས།
ཉི་མ་རྒྱལ་པོ་ཤར་པ། ཝཱ་ྞ་མཐོ་སློབ།
ཀྱི་ཧུད། བོད་མི་ཚོ་རང་ཡུལ་གཞན་དབང་དུ་ཤོར། ལས་ཀྱིས་མཇལ་བའི་བྱམས་བརྩེ་ལྷད་མེད་ཀྱི་ཕ་མ་ཟུང་དང་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་བྱེད་པའི་སྤུན་ཟླ་དང་ཁ་འབྲལ་དུ་སོང་སྟེ། མི་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་སེམས་གཏིང་དུ་འཁྱེར། སྐྱོ་པའི་མིག་ཆུས་མཁུར་ཚོ་བཀར་སྟེ། དཀའ་སྡུག་ཆེན་པོས་རི་ལུང་དང་ཆུ་ྐླུང་དུ་མ་བརྒལ་ནས་གཞན་ཡུལ་དུ་འབྱོར།
རེ་ཡ། ཁྱེད་རྣམས་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་གཏོང་བཞིན་པ་དེ་ལ་ང་ཚོས་ཀྱང་སེམས་པས་ག་ལ་བཟོད་ཐུབ། སྲོང་པོར་ཞུས་ན། སྙིང་ཁར་གྲི་བཙུགས་པའི་ན་ཟུག་གི་ཚོར་སྣང་དྲག་པོ་རབ་དང་རིམ་པ་མང་པོ་བྱུང་མྱོང་ལ། ད་དུང་ཡང་གཡལ་མེད། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་གཅེས་ཞེན་དང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། རང་དབང་། དྲང་བདེན་ལ་ཡིད་རྟོན་བྱེད་མཁན་ནམ་རིག་གཞུང་དང་གོམས་སྲོལ་གཅིག་པའི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རིགས་རྒྱུད་རྣམས་ཀྱིས་ཤ་རུས་གཅིག་པའི་བོད་རིག་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན་ལ། འབྱུང་འགྱུར་དུས་ལའང་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་བྱ་རྒྱུའི་ལྷག་བསམ་དམར་ཆུང་སྙིང་གི་ཁོང་དུ་བཅངས་ཡོད།
(གཤམ་གསལ་ནི་ཨིན་ཌི་ཡ་ན་ནས་ནིའུ་ཡོག་བར་དུ་གོམ་བགྲོད་གནང་བཞིན་པའི་འཇིགས་མེད་ནོར་བུ་ལགས་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ་ཡིན། ཁོང་གིས་ཉིན་རེའི་གོམ་བགྲོད་དག་དབྱིན་ཇིའི་སྐད་ནང་གཤམ་གསལ་གྱི་འབྲེལ་ཐག་ཏུ་གསལ།http://ambassadorsforworldpeace.org/wordpress/)
དགེ་འདུན་རབ་གསལ། ༔ ངའི་དྲི་བ་དང་པོ་དེ་ནི། ཁྱེད་རང་ཨ་རིར་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། བོད་དོན་ལ་འདི་འདྲའི་སེམས་ཤུགས་ཤིག་ཇི་ལྟར་སླེབས་པ་རེད།
འཇིགས་མེད་ནོར་བུ། ༔ ང་ནིའུ་ཡོག་ལ་སྐྱེས་པ་རེད། ཨིན་ཌི་ཡ་ན་ལ་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་རེད། ངའི་སེམས་ཤུགས་དེ་ནི་ངའི་པ་ལགས་ལས་བྱུང་བ་རེད། ང་ཚོ་ཆུང་ཆུང་ཡིན་དུས་ནས་ངའི་པ་ལགས་ཀྱིས་ང་ཚོར་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ཐབས་བྱས་པ་རེད། ནམ་རྒྱུན་ནས་ང་ཚོར་བོད་སྐད་གསུངས་པ་རེད། བོད་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་དང་ཆོས་དེ་འདྲ་གསུངས་པ་རེད། ང་ཚོས་དེ་ཚོ་བརྗེད་མེད་པ་རེད། ངའི་པཱ་ལགས་ཀྱིས་ང་ཚོ་ཨ་མི་རི་ཀའི་མི་ཚེའི་ནང་འཚོ་ཐུབ་པ་ཞིག་གནང་ཐབས་བྱས་པ་མ་ཟད། ང་ཚོའི་འགན་གལ་ཆེ་ཤོས་དང་དམིགས་ཡུལ་གལ་ཆེ་ཤོས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་འཚོ་གནས་ཐུབ་པ་དང་བོད་ཀྱི་རང་བཙན་སླར་གསོ་བྱེད་པ་དེ་ནམ་ཡིན་ཡང་ཁོང་ལ་སྦྲེལ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཚོ་ཁོང་གི་སྙིང་ལ་བཞུགས་པ་ཞིག་རེད། དེས་ང་ལ་སེམས་འགུལ་ཆེན་པོ་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་གིས་བོད་རང་བཙན་གྱི་ཆེད་གོམ་བགྲོད་མང་པོ་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཚོ་ངས་ནམ་ཡང་བརྗེད་ཐུབ་གི་མ་རེད། ངའི་སེམས་ཤུགས་ཀྱི་ཡོང་ས་རྩ་བ་དེ་ངའི་པ་ལགས་རེད། ཁོང་གིས་ང་ལ་དེ་འདྲའི་བྱམས་བརྩེ་དང་སེམས་ཤུགས་གནང་བ་རེད།
དེ་ལས་མང་བ་། “ངའི་སེམས་ཤུགས་ཀྱི་ཡོང་ས་རྩ་བ་དེ་ངའི་པ་ལགས་རེད།” »
ཚེ་རིང་གི་བུ། ——– ངས་གྲོགས་པོ་ཞིག་ལ་ཁ་པར་ཞིག་བཏང་བ་ཡིན། ཁོས་‘‘ཁ་སང་དེ་རིང་གི་རེབ་གོང་ནི་ཛ་དྲག་ཅན་དུ་འགྱུར་བཞིན་འདུག ས་ཕྱོགས་གཞན་པར་དེ་ལྟར་ཡིན་ལས་ཆེ། དྲིན་ཆེན་པོ། རྒྱ་གཞུང་གིས་རེབ་གོང་ཡུལ་དུ་ཚོགས་འདུ་སྣ་ཚོགས་བསྡུ་གིན་འདུག དཔེར་ན། སློབ་གྲ་ཁག་ཏུ་དགེ་རྒན་དང་སློབ་མ་ཚོར་ཚོགས་འདུ་བསྐོང་གི་ཡོད་པར་མ་ཟད། མི་རིང་བར་གྲོང་གསེབ་དང་འབྲོག་ཕྱོགས་སོགས་སུའང་ཚོགས་འདུ་བསྐོང་རྩིས་ཡོད་པ་འདྲ། ད་དུང་དགོན་སྒེ་ཁག་ཏུ་མཆོད་མཇལ་དུ་འགྲོ་བར་ལམ་ཁ་རྟ་རྔ་ཙམ་ཡང་མེད། ཕྱོགས་བཞི་ནས་རེབ་གོང་ཡུལ་དུ་ཡོང་བའི་མགྲོན་པོ་ཚོ་ལའང་ལྟ་རྟོག་ནན་མོ་བྱེད་ཀྱི་འདུག འདི་ལྟར་བལྟས་ན་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡང་བསྐྱར་སྲིད་ཇུས་འཇིགས་པོ་ཞིག་སྤེལ་གྱི་ཡོད་འདུག ཨ་རོ། ཁ་སང་དེ་རིང་གི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་འདིར་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་དབུ་ཁྲིད་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་རོགས་འདེགས་ག་རེ་གནང་རྩིས་ཡོད་དམ།…
དེ་ལས་མང་བ་། “༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཡང་ཐང་སིན་བླ་མ་ནང་བཞིན་བཞུགས་ན་ལེགས་པར་མ་མཐོང་།” »
བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས། དྲ་གྲོགས་རྣམ་པ། ང་རང་མི་ལས་ངན་ཅིག་ཡིན་པ་འདྲ། ར་བཟི་བའི་སྐབས་མ་གཏོགས་ཁྱེད་ཚོར་མཇལ་བ་དང་ཁྱེད་ཚོའི་གསུང་གི་སྦྲང་རྩིར་མྱངས་པའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་ཐབས་བྲལ། ཡང་ཁྱེད་ཚོ་ཡང་ལས་ངན་ཞེ་ཅིག་རང་སྟེ་ང་ར་བཟི་བའི་སྐད་ཆ་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་ཉན་ཐུབ་པའི་གོ་སྐབས་དབེན། ད་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་སྔ་མའི་ལས་དབང་རང་སྟེ་མ་དགའ་ན་ཡང་གཅིག་གཅིག་གི་གདོང་ལ་བལྟས་ནས་ཉན་ཙམ་དང་ལྟ་ཙམ་བྱས་སྡོད་པ་ལས་ཐབས་ལམ་གཞན་ཅི།
དེ་རིང་ངས་རྒྱ་ནག་གི་མིང་གི་ཐོགས་དོན་ལ་ཁ་བརྡ་འཁྱུག་ཙམ་བྱེད་བསམ་སོང་། འཁྱུག་ཙམ་ཟེར་ན་དུས་ཡུན་ཐུང་ངུའི་དོན་ལ་འཇུག་པ་མ་ཟད་གློག་དང་འོད་འཁྱུག་པ་ལའང་འཇུག ད་བར་ང་ཚོའི་བསྟན་བཅོས་ཁག་ནང་རྒྱ་ནག་ཟེར་བའི་ཡི་གེ་འདིར་སྒྲ་བཤད་མང་པོ་ཅིག་བྱུང་བ་རེད། དེ་ཚང་མ་ཨ་ལགས་ཞབས་དྲུང་ཚང་གི་ཐོན་མིའི་ཞལ་ལུང་ནང་དྲངས་ཡོད་པས་ངས་ཡང་སྐྱར་ཟློས་ནས་ངལ་བ་བྱེད་དགོས་མ་མཆིས། འགྲེལ་བཤད་དེ་ཚོར་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་རེ་ཡོད་པ་ལས་རྩ་བའི་ཆ་ནས་དཀར་པོ་དང་ནག་པོ་ལས་མ་འདས་པ།
གཅན་ བཟོད་པ།
སྤྱིར་ ཐ་སྙད་འདི་ལའང་བྲུ་ཤ་ནང་བཞིན་འབྲི་ཚུལ་མང་ཡང༌། བདག་གིས་ཏ་ཞིག་ཅེས་ཏུན་ཧུང་ངམ་ཡོང་གྲགས་ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཀྱིདཀྱི་ལོ་ རྒྱུས་ཡིགརིགས་ལས་ཏ་ཞིག་ཅེས་འབྱུང་བས་འདིར་ཡང་དེ་ལྟར་དུ་བཀོད་པ་ཡིན། ཏ་ཞིག་ཅེས་པ་ནི་གནའ་སྔ་མོའི་དུས་ཀྱི་ཨི་རན་གྱི་ཚོ་ཁག་ཅིག་གི་མིང་ཡིན་ལ། དུས་རབས་བདུན་པའི་སྐབས་སུ་ཨི་སི་ལན་ཆོས་ལུགས་ཨེ་ཤ་ཡ་ནུབ་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་དར་རྗེས། ཨེ་ཤ་ཡ་དང་ཨ་ཧྥི་རི་ཀ ཡོ་རོབ་གསུམ་ཡུག་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་བའི་ཨ་རབ་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་བཙུགས་ཤིང་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་ཡོངས་གྲགས་ཏ་ཟིག་བཙན་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅེས་གྲགས་པའི་ཡུལ་དེ་ཡིན་ལ། ར་ཞིག་དང་ཏ་ཞིག ཏ་ཟིག ཏཱ་ཟིག ཏཱ་སིག པར་ཟིག པར་སིལ།(པར་སིལ་ཞེས་པ་འདི་ནི་ཏ་ཞིག་གམ་སྟག་གཟིག་ཞེས་པ་དེ་ཨེ་ཡིན་ནམ་སྙམ་སྟེ། གོང་གི་ཡིག་ཆ་དེར་ཏ་ཞིག་དང་པར་སིལ་ཞེས་མི་འདྲ་བར་འབྱུང་བས་བརྟག་དགོས།) སྟག་གཟིག པར་པར་སིག་སིག སོག་པོ་པར་སིག་སོགས་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་ཀྱང་དོན་ནི་སྟག་གཟིག་སྟེ་དེང་གི་Iran ཟེར་བ་དེ་ཡིན་ལ། མིང་འདི་ནི་སྟག་གཟིག་གམ་ཏ་ཟིག་རང་གི་སྐད་Ta-zig ཡང་ན་azi, Taziks, Tajiཞེས་པ་སྒྲ་བསྒྱུར་བྱས་པས་བོད་སྐད་དུ་སྒྲ་འདྲ་མིན་བྱུང་བར་ངེས།
ད་སོ་མ་གནས་ཚུལ་གོ་ཐོས་བྱུང་བ་ལ་གཞིགས་ན་ ཟླ་བ་ གསུམ་པའི་ཚེས་ ༡༤ ཞོགས་ཀའི་ཆུ་ཚོད་དགུ་བ་ཙམ་ལ། ཁྲིན་ཏུའུ་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་བ་བརྒྱ་སྐོར་ཞིག་རྒྱའི་དམག་མིས་འཇུ་བཟུང་བྱས་ནས་འཁྲིད་འགྲོ་གི་འདུག་ཟེར། དམག་མིས་སློབ་མ་ཚོ་གང་དུ་འཁྲིད་པ་དང་རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་འཁྲིད་པ་སོགས་ད་ཆ་གསལ་པོ་མི་འདུག་ཟེར། གནས་ཚུལ་ཞིབ་གསལ་གོ་ན་འདིར་གསུངས་རོགས།
འབྲོག་རུ་ཆོས་གྲགས། རྒྱ་ནག་གནམ་ལྕགས་ཐོག་རེད།། བོད་ཡུལ་ཛ་དྲག་ནང་རེད།། ཚེ་སྲོག་མེ་མདའི་འོག་རེད།། དགོན་སྡེ་དམག་སྒར་གྲོང་རེད།། སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་མེད་པས།། མི་རྣམས་ལྐུགས་པར་གྱུར་སོང༌།། ལྐུགས་པའི་སྙིང་གི་ན་ཟུག། རང་ལུས་མེ་རུ་སྦར་སོང༌།། བོད་འབངས་སྡུག་གི་ནང་རེད།། བོད་ཡུལ་དུ་ཁྲོད་གནས་རེད།། གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་བརྩེ་དུངས།། དཀར་པོ་དུང་ལས་ལྷག་རེད།།
བོད་ནང་གི་བོད་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་སྒེར་གྱི་དྲ་རྒྱ་ཁ་ཤས་སྒོ་བརྒྱབ་འདུག ཁ་ས་ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དྲ་ཚིགས། (Tibettl.com) དང་མཆོད་མེ་དྲ་རྒྱ། (Tibetcm.com)སོགས་སྒོ་བརྒྱབ་འདུག གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། དྲ་རྒྱ་འདི་ཚོ་ནི་སྒེར་གྱི་བདག་གཉེར་བྱེད་བཞིན་པ་དང་། བོད་མི་མང་པོས་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས། སྲིད་གཞུང་ནས་དྲ་རྒྱ་དེ་ཚོར་རྟག་ཏུ་ལྟ་རྟོག་དང་དོ་དམ་ནན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཚོད། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། མཆོད་མེ་དྲ་རྒྱའི་གཙོ་གཉེར་བ་སྐུ་ཞབས་དཀོན་མཆོག་ཚེ་འཕེལ་འབོད་པ་ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་མི་སྣས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དོགས་གཞིའི་འོག་གློ་བུར་འཛིན་བཟུང་གིས་དེ་གའི་སྤྱི་བདེ་ལྟ་སྲུང་ཁང་དུ་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་པ་དང༌། ཁོང་འཇུ་བཟུང་སྐབས་རང་ཁྱིམ་སྔོག་བཤེར་གྱིས་གློག་ཀླད་དང་དོགས་ཡོད་ཅ་དངོས་རིགས་འཕྲོག་འཁྱེར་བྱས་ཡོད་འདུག
འབྲོག་རུ་ཆོས་གྲགས་ཀྱིས།
ངའི་མེས་པོ་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་བོད་སྐད་ཡིག་ནི་མཆོད་བཤམས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་བཤམས་རྒྱུ་དང་ཁ་ཏོན་གྱི་དཔེ་ཆ་འདོན་བྱེད་ཅིག ད་དུང་བླ་གྲྭ་ཚོས་ནང་ཆོས་སྦྱོང་བྱེད་དང་སྒོམ་ཆེན་ཚོས་གསང་སྔགས་བསྒྲུབ་བྱེད་ཁོ་ན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཡིན་ནའང་ངའི་ན་གཞོན་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ། བོད་སྐད་ཡིག་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་གླེང་བྱེད་དང་། མིའི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་གནས་བསྒྲུབ་བྱེད་ཅིག་ཡིན། ད་དུང་བོད་སྐད་ཡིག་གིས་ངའི་མི་རིགས་འདིའི་སྐྱོ་སྡུག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཁན་འཁྲི་ཁུར་ནས་གཞིས་བྱེས་གཉིས་གཅིག་ཏུ་སྤྲེལ་དགོ།
